AB ile İngiltere  arasında gerilim

Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma (Brexit) sürecini geçen hafta resmen başlatan İngiltere'nin deniz aşırı toprağı konumundaki Cebelitarık'ın durumu tartışılıyor.

AB'nin Brexit müzakere taslağında, Cebelitarık'ın birlik ile bundan sonraki ilişkileriyle ilgili olarak İspanya'ya ilk onay yetkisini tanıması İngiltere'de tartışma yarattı.

AB'nin müzakere taslağında, Brexit konusunda sağlanacak herhangi anlaşmanın, İngiltere ile İspanya arasında özel bir anlaşma olmadıkça Cebelitarık'a uygulanmayacağı kaydedilmişti.

İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson ülkesinin konumunun "her zamanki gibi sağlam" olacağını söylerken, Başbakan Theresa May de bugün ülkesinin Cebelitarık konusunda "kararlı bir duruşu" olacağını duyurdu.

Başbakanlık Sözcüsü, May'in bugün Cebelitarık Bölgesel Başbakanı Fabian Picardo ile yaptığı telefon görüşmesinde muhatabına "İngiltere, bölge halkının iradesine mugayir olarak başka bir ülkenin egemenliğine girmesine izin verecek bir düzenleme için girmeyecek" dediğini aktardı.

May, ülkesinde, Çarşamba günü AB’ye yolladığı 6 sayfalık 50. madde mektubunda Cebelitarık’ı anmamakla eleştiriliyordu.

FALKLAND BENZETMESİ TEPKİ ÇEKTİ

İngiliz kamu yayım kuruluşu BBC’ye bugün açıklamalarda bulunan, iktidardaki Muhafazakar Parti’nin kıdemli isimlerinden, eski içişleri bakanı Lord Michael Howard da May’in Cebelitarık konusunda Margaret Thatcher’ın Falkland Adaları konusunda olduğu kadar kararlı olduğunu söyledi.

Ancak Howard’ın sözleri ülkede muhalefetteki Liberal Demokrat Parti tarafından “savaş tehdidi” olarak nitelendirilirken, İşçi Partisi bunun Brexit müzakerelerinde fayda sağlayacak “diplomasi”den uzak bir yaklaşım olduğunu bildirdi.

Arjantin 1982’de Falkand Adaları’nı işgal etmiş, dönemin İngiltere Başbakanı Thatcher Güney Atlantik’teki adaları geri almak üzere orduyu harekete geçirmişti. Adalar, 255 İngiliz, 655 de Arjantinli askerin öldüğü savaşın ardından yeniden İngiliz egemenliğine girmişti.

300 YILI AŞKIN İNGİLİZ EGEMENLİĞİ

İspanya’nın güneyinde yer alan Cebelitarık da 300 yılı aşkın süredir İngiliz egemenliğinde bulunuyor. Savunma ve dışişleri konusunda İngiltere’ye bağlı olan bölge, diğer alanlarda kendi kendisini yönetiyor.

İspanya’nın da üzerinde hak iddia ettiği Cebelitarık, 1967 ve 2002’de yapılan iki referandumda da bu ülkenin egemenliğine girmeyi reddetmişti.

Kuzey Afrika sahiline 12 km uzaklıkta bulunan ve İngiltere için stratejik önemi sık sık yinelenen Cebelitarık’ta, bu ülkenin önemli askeri üslerinden biri yer alıyor. Yaklaşık 7 kilometre karelik bölgenin 30 bin sakini İngiltere vatandaşlığına sahip.

Tarih boyunca Akdeniz’in kapısı olarak askeri öneme sahip olmuş olan bölge, bugün turizm, online kumar ve finans merkezi olarak varlığını sürdürüyor.

Çarşamba günü AB'ye yollanan ve Lizbon Anlaşması'nın üye ülkelerin birlikten ayrılma sürecini düzenleyen 50. maddesinin işletilmesi talebini içeren mektupla resmen başlayan Brexit sürecinin 2 yıl sürmesi, sonunda da İngiltere'nin 2019 Mart ayında AB'den ayrılması öngörülüyor.

İngiltere'de geçen yıl yapılan AB referandumunda seçmenlerin yüzde 52'si Brexit yönünde oy verirken, Cebelitarık'ta seçmenler yüzde 96 oranında AB'de kalmaktan yana oy kullanmıştı.