Avrupa'da yargının yönetimi nasıl işliyor?

Avrupa ülkelerinde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu benzeri, yargının yönetiminden sorumlu yüksek kurullarla ilgili müşterek bir uygulama yok. Bazı Avrupa ülkelerinde yargının idaresi anayasal düzenlemeyle yapılırken, bazılarında bu alanda herhangi bir kurul veya konsey bulunmuyor.

Fransa, Hollanda, İspanya, İtalya, İsveç ve Yunanistan gibi ülkelerde yargının idaresiyle ilgili anayasal veya yasal düzenlemelerle oluşturulmuş kurul ya da konseyler görev yapıyor. Almanya, Avusturya, Belçika, Finlandiya veya İngiltere gibi ülkelerde ise bu tür kurum veya konseyler mevcut değil.

Almanya'da yargının idaresiyle ilgili bir kurul yok. Hakimlerin bağımsızlığı ve statüsü Federal Anayasa ile teminat altında. Hakimlerin atanması ve özlük hakları ile konularda federal veya eyalet adalet bakanlıkları yetli sahibi. Alman hukukunda hakimlere tanınan statü, devlet memuru olarak kabul edilen savcılara tanınmıyor.

İngiltere'de, hakimleri, mesleki yeterlilikleri ve davranışları bakımından takip etme yetkisi Adalet Bakanına ait. Hukuk Lordları, Temyiz Mahkemesi hakimleri, Yüksek Mahkeme hakimlerinin görevden uzaklaştırılmaları ancak Avam ve Lordlar Kamarasının birlikte alacağı kararla mümkün olabiliyor. Ancak bu yol son 300 yılda sadece 1 kez kullanılmış.

İspanya'da Anayasayla öngörülmüş 20 üyeli Yargı Erki Genel Konseyi görev yapıyor. Üyelerin 12'si hakimler ve savcılar arasından, 4'ü Temsilciler Meclisi tarafından, 4'ü ise Senato tarafından Kral'a öneriliyor, atamaları Kral yapıyor. Konsey, hakimlerin mesleğe kabulü, atanması, nakli, terfisi, mahkemelerin denetlenmesi, eğitimleri, yargı ile ilgili konularda veri toplama ve değerlendirme ve yargı ile ilgili konularda politika belirlenmesinde görüş belirtme yetkisine sahip.

Fransa'da ise yargı bağımsızlığını 1958 Anayasası ile kurulan Hakimler ve Savcılar Yüksek Konseyi sağlıyor. Konseyin 16 üyesinin çoğunluğunu bizzat yargı mensupları kendi aralarından seçiyor. Senato, Meclis ve Sayıştay başkanları da birer üye atama yetkisine sahip. Devlet Başkanı ve Adalet Bakanı, Konsey'in doğal üyeleri olarak görev yapıyor. Konseyin başkanlığını Cumhurbaşkanı, yardımcılığını ise Adalet Bakanı yapıyor.