NTV Brüksel muhabiri Güldener Sonumut: Sayın Genel Sekreter bu röportaj için çok teşekkür ederiz. Antalya'da düzenlenecek NATO dışişleri bakanları toplantısının arifesindeyiz. Göreve geldiğinizden bu yana en az iki kez Türkiye'ye ziyarette bulundunuz. Şimdi üçüncü ziyarete hazırlanıyorsunuz. Bu toplantının ana gündem maddesi ne olacak. Toplantıda hangi konular ele alınacak.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg: Antalya'da düzenlenecek bakanlar toplantısı için ana gündem maddesi NATO'nun karşı karşıya kaldığı stratejik zorluklar olacak. Doğuda zorlayıcı ve Ukrayna'ya yönelik saldırgan bir tutum içinde olan Rusya var. Güneyde ise, Türkiye ve NATO sınırları yakınında karışıklık ve şiddet görüyoruz. Dolayısıyla karşı karşıya kaldığımız stratejik zorlukları değerlendireceğimiz bir toplantı olacak.
Rusya ile başladınız. Rusya ile devam edelim. Rusya'nın saldırgan bir tutum izlemesi söz konusu. Asker konuşlandırması ve askeri harekatta bulunması açısından. NATO, birliğe ve Baltık ülkeleri de dahil olmak üzere üyelerine güvence sağlamak için şu ana kadar çok şey yaptı. Başka ne yapılabilir ve Rusya'ya ilişkin mevcut durum, gidişat ne yöndedir?
NATO, Rusya'nın daha saldırgan olduğu bu yeni ve değişen güvenlik ortamına uyum sağlıyor. Rusya savunmaya büyük yatırım yapıyor. Gücünü kullanıyor. Komşularını korkutmak için gücünü kullanarak sınırları değiştirmeye niyet ediyor. Biz toplu savunma kabiliyetimizi geliştiriyoruz. Soğuk savaşın bitiminden bu yana toplu savunmaya en güçlü destek verdiğimiz dönemdeyiz. Daha çok hava devriyesi, gemi ve askerle, birliğin doğusundaki askeri mevcudiyetimizi artırdık. Aynı zamanda kuvvetlerimizi daha hazır hale getiriyoruz. Öncü unsurların 48 saatte harekete geçebildiği yeni bir kuvveti kurma sürecindeyiz. Yani toplu savunmamızı güçlendirmek için çok şey yapıyoruz, yapacağız da.
NATO-Ukrayna Komisyonu Antalya'da buluşacak. Ukraynalı partnerlere Rusya karşısında nasıl bir güvence verilebilir? Savunma kabiliyetlerini artırmaları için onlarla daha fazla nasıl işbirliği yapılabilir?
NATO Ukrayna'ya güçlü bir siyasi ve pratik destek veriyor. Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğü bakımından siyasi destek sağlıyoruz. Aynı zamanda Minsk Anlaşması'nı ve ateşkesi kuvvetle destekliyoruz. Rusya'ya ayrılıkçılara askeri desteği sonlandırma, ateşkese saygı duyma çağrısı yapıyoruz. Buna ek olarak Akrayna'ya pratik destek sağlıyoruz. Farklı fonlar oluşturduk. Ukrayna'ya komuta-kontrol, lojistik destek sağlıyoruz. Savunma kapasitesini yenilemesi ve ilerletmesi için destek veriyoruz. Bunlar önemli. Çünkü kendi savunma kabiliyetini ilerletmesine yardım etmek, Avrupa'daki bağımsız bir devlet olan Ukrayna'ya gereken pratik desteği vermenin bir yoludur.
Bir başka ülke bir başka konu: Afganistan. Afganistan'la ilgili önemli bir toplantı olacak. NATO'nun Afganistan'daki kıdemli sivil temsilcisi büyükelçi Aramaz da toplantıya katılacak. ISAF'ın Afganistan'dan çekilmesi, bu ülkeye yönelik kurumsal desteğin sona erdiği anlamına gelmiyor. Afganistan'la ilgili olarak masada neler var, ne gibi kararlar alınacak?
Afganistan'la uzun dönemli ortaklık adını verdiğimiz bir ortaklık kurmaya yönelik kararlar vermeyi planlıyoruz. Afganistan'da askeri misyondan, eğitim ve yardım amacıyla ''kararlı destek misyonu''na geçiş yaptık. Şimdi biraz daha geleceğe bakmaya başladık. Afganistan'ın nasıl uzun dönemli ortağı olabileceğimizi değerlendiriyoruz. Türkiye bir kez daha burada kilit rol oynuyor. Türkiye yıllar boyunca Afganistan'daki misyonumuza askeri katkı sağladı. Başkent Kabil'de mevcudiyetiniz var. Aynı zamanda Afganistan kıdemli sivil temsilcisi deneyimli Türk diplomat büyükleçi Aramaz oldu. Afganistan'ın istikrara kavuşması için Türkiye'nin bunca yıldır farklı şekillerde yaptığı güçlü katkıları çok olumlu karşılıyorum.
Buradan karşıklık içindeki bir diğer noktaya geçelim. Suriye. Akdeniz'deki gelişmeler, terörle mücadele. Çok şey söylendi, tartışıldı. Antalya'da bakanlar arasında somut olarak ele alınacak konular neler olacak. Birliğin güneyinde terörizm var. Tehdit yükseliyor. Bu sadece Türkiye için değil bütün birlik için kaygı verici.
NATO'nun ana sorumluluğu bütün üyelerini herhangi bir tehdit karşısında korumaktır. Bu nedenle Türkiye'nin hava savunmasını artırmak için patriot füze sistemlerini konuşlandırdık ve Türkiye'deki askeri varlığımızı artırdık. Gaziantep'i ziyaret etme ve patriotları yerinde görme fırsatım oldu. IŞİD'e karşı oluşturulan koalisyon NATO öncülüğünde değil ancak bütün NATO müttefikleri koalisyona farklı şekillerde katıldı. NATO içerisinde geliştirdiğimiz müşterek çalışma bilinci, bütük müttefiklerin bu koalisyona etkin bir biçimde katılmalarını mümkün kıldı. Peki, NATO birlik olarak ne yapıyor? NATO çevremizi istikrara kavuşturma çabalarına katkı yapıyor. Bunu Afganistan'da yaptık. Ürdün'le ve diğer ülkelerle çalıştık. Savunma kapasitesi inşası dediğimiz şeyi hayata geçirmek için Irak'tan gelen talepleri değerlendiriyoruz. Bunun amacı, Irak'a güvenliğini sağlaması için yardım ederek ülkelerini istikrara kavuşturmalarını sağlamak. Eğer çevremiz istikrarlı olursa, biz de daha güvende oluruz. Bu nedenle çevremizde savunma kapasitesi inşasını hayata geçiriyoruz.
Son iki soru soracağım. Soruların ilki ortaklıkla alakalı. Ortaklık çok önemli. Kapsayıcı tutum çok önemli. NATO'nun BM, Dünya Bankası'nın yanı sıra Afrika Birliği ve Arap Birliği gibi diğer uluslararası kurumlarla ilişkisini kastediyorum. Bu konuyla ilgili nasıl tartışmalar yapılacak?
Antalya'daki toplantımız sırasında birçok görüşme yapacağız. NATO'nun çok sayıda yakın partnerini de bu toplantıya katılmaya davet ettik. Buna devletlerle birlikte uluslararası kurumlar da dahil. BM, AB, diğerleri toplantıda olacak. Çünkü NATO'yu güçlü kılan ve NATO'nun yapmaya çabaladığı şeylerden biri ortaklık geliştirmek. Güçlü ortaklıklar vesilesiyle müttefiklerimizin güvenliğine katkıda bulunacağımıza inanıyoruz.
Son soruya geldik. Bir tarafta savunma kapasitesini artırmaya yönelik girişimler var. Bir taraftan Cardif'te bir deklarasyonda bulunuldu. Üyeler savunmaya daha çok para harcamalı denildi. Öte taraftan ABD'yi dışarıda tutacak olursak üye devlet arasında böyle bir irade yok. NATO Genel Sekreteri olarak birliği savunmaya daha fazla yatırım yapması konusunda nasıl teşvik edeceksiniz? Geçmişte de aynı harcama yapılmaya çalışıldı ancak bir sınıra geldik.
Başkentlere ziyarette bulunurken verdiğim ana mesaj şuydu. Savunmaya daha fazla yatırım yapmak zorundayoz çünkü dünya değişti. Daha zorlu bir güvenlik ortamı içerisindeyiz. Bence birçok müttefik açısından biraz ilerleme kaydettik. Geçtimiz sonbaharda verdiğimiz karar kesintiyi durdurmak, kademeli yükselme sağlamak ve 10 yıl içerisinde harcamayı gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2'sine çıkarmaktı. Birçok ülkede kesinti artık söz konusu değil. Giderek daha çok ülkede savunma yatırımına yönelik artış görüyoruz. Henüz bir şey söylemek için erken. Tablo karışık. Fakat en azından kesintiyi azaltmak ve savunma harcamasında kademeli olarak artış sağlamak için müttefiklerle çalışmaya odaklanmış durumdayım.
Sayın Genel Sekreter, bakanlar toplantısı öncesinde bize vakit ayırdığınız için çok teşekkür ederiz. Yine bir araya gelmeyi umuyoruz. Sormaya vakit bulamadığımız çok sayıda soru kaldı. Bu muhim fırsat için çok teşekkürler.
- Etiketler :
- Haberler -
- Ortadoğu
- Dünya
- Avrupa
