Geçmişte Başbakan Putin'in karşısına devlet başkanlığı döneminde"oligarklar" olarak anılan iki Rus milyarder çıkma cesaretini gösterdi. Putin ikisine de hayatı zehir etti. Rusya'da dönemin en zengin işadamı olan Boris Berezovski İngiltere'nin başkenti Londra'ya kaçmak zorunda kaldı ve servetinin büyük bir kısmını kaybetti.
Diğer oligark, petrol şirketi Yukos'un eski sahibi Mihail Hodorkovski o kadar şanslı değildi. Putin'in Çeçenistan politikasını eleştirdiği ve siyasi bir rakip olarak çıkmaya hazırlandığı 2003 yılında yolsuzluk suçlamasıyla tutuklandı. Gözaltına alındığında Rusya'nın en zengin işadamı olan Hodorkovski 9 yıl hapse mahkum oldu. Cezaevinde de Putin'e rakip siyasi partilere para yardımında bulunan Hodorkovski 2012 seçimleri öncesi cezaevinden çıkıp siyasi arenaya dönmeyi planlıyordu. Ancak Putin'in ona çok kötü bir sürprizi vardı. Hodorkovski'ye karşı 2009 yılında kara para aklama suçlaması yapıldı ve 14 yıla daha mahkum edildi. Putin'in en azılı rakibinin 2017'den önce cezaevinden çıkması imkansız görünüyor.
Önünde ibretlik iki örnek olmasına rağmen 18 milyar dolar servetiyle Rusya'nın en zengin üçüncü adamı unvanına sahip 46 yaşındaki Mikhail Prokhorov, "Rusya'nın değişime ihtiyacı var ama devrimle değil evrimle" sloganıyla 4 Mart 2012'deki seçimlerde Vladimir Putin'e rakip olduğunu söyledi. Yeniden devlet başkanı olmak istemesine rağmen, Putin'i karşısına almamak için aday olmayan Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'den daha cesaretli çıkan bu adam kim? Onu Putin'e rakip yapan gerçekten cesaret mi yoksa Rusya'daki muhalefetin iddia ettiği gibi Kremlin tarafından ortaya çıkarılan bir "kukla aday" mı? Hangisi doğru olursa olsun bugün sıradışı bir adamın hikayesini okuyacağız. Prokhorov Amerikan ekonomi dergisi Forbes tarafından 2011'de dünyanın en zengin 32'inci kişisi ilan edildi. Batı medyası onu Doğu Bloku'nun ilk playboyu olarak tanımlıyor. Fransa'da kadın ticareti suçlamasıyla gözaltına alındı. Amerikan Basketbol Liği NBA de ise New Jersey Nets basketbol kulübünün sahibi.
BABASI 'KULAK'TI
Mikhail Prokhorov 1965 yılında Rusya'nın başkenti Moskova'da dünyaya geldi. Anne Tamara Prokhorov Sovyetler Birliği döneminde bir devlet dairesinde mühendis olarak çalışıyordu. Baba Dimitri Prokhorov ise 1918'de Bolşevikler iktidara gelmeden önce zengin bir aileden gelmenin cezasını çekti. Rusya'da "kulak' olarak adlandırılan zengin köylüler, Sovyet rejimi döneminde işçi sınıfı ve fakir köylülerin düşmanı olarak ilan edilmişti.
Bu nedenle Dimitri Prokhorov ailesinden gelen zenginliği kaybetmekle kalmadı, rejime ters düşen ailesiyle birlikte Sibarya'da göçebe hayatı yaşadı. Sonraları Moskova'ya dönen baba Dimitri Prokhorov, Sovyet Spor Komitesi'nin uluslararası biriminin başında bulunuyordu. Bu iş sürekli yurtdışına çıkmasına olanak sağlıyordu. Bu sayede baba Dimitri Prokhorov belki oğluna varlıklı bir aileden gelmenin nimetlerini yaşatamamıştı ama oğlunun tek tip bir düşünceyle yetişmesini engellemeyi başarmıştı.
SAYGIN BİR OKULDAN MEZUN
Mikhail Prokhorov, Sovyetler Birliği'nin en prestijli okullarından biri olan Moskova Ekonomi Enstitüsü'nde 1989 yılında mezun oldu. Henüz 20'li yaşlardayken bir yıl içinde önce annesini sonra da babasını kalp krizinden kaybetti. Prokhorov mezun olduktan sonra 1989'da Uluslararası Ekonomik İşbirliği Bankası'nda yönetici pozisyonunda işe başladı. Burada üç yıl çalıştıktan sonra kısa bir süre Uluslararası Finans Şirketi'nin (MFK) Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı yaptı.
ORTAĞI BAŞBAKAN YARDIMCISI
Mikhail Prokhorov henüz 28 yaşındayken 1993 yılında dönemin devlet başkanı Boris Yeltsin yönetimiyle kurduğu iyi ilişkiler sayesinde varlıklı bir kişi olmuştu. Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle birlikte, devlete ait birçok kuruluş hızlı bir şekilde özelleştiriliyordu. Prokhorov, Devlet Başkanı Yeltsin döneminde özelleştirmeden sorumlu başbakan yardımcısı Vladimir Potanin'le dosttu. İkisi birlikte Uneximbank ve dünyanın en büyük nikel üreticisi Norilsk Nickel şirketinin sahibi oldu. Sibirya'da ismini Norilsk kentinden alan Norilsk Nickel çok değerli bir şirket olmasına rağmen kamu kuruluşu olarak batma noktasına gelmişti. Prokhorov şirketin başına geçtikten sonra Norilsk Nickel, dünyanın en fazla nikel ve paladyum üreticisi konumuna geldi. Buradan kazandığı parayla altın madenleri satın alan Prokhorov, Rusya'nın en büyük altın üreticisi Polyus Gold'un da sahibi oldu.
KRİZDE BANKA SAHİBİ OLDU
Fransa'da 2007 yılında kadın ticareti yaptığı gerekçesiyle Fransız polisi tarafından gözaltına alınınca ortağı Vladimir Potanin'le arası bozuldu. Ortaklıktan ayrılan Prokhorov, Norilsk Nickel'in CEO'luk görevinden ayrıldı. Mayıs 2007'de özel yatırım bankası ONEXIM Group'u kuran Prokhorov, 17 milyar dolar değerinde bir şirket yarattı. İş yaşamında Prokhorov'un şansı hep yaver gitmişti. Nisan 2008'de Norilsk Nickel'deki hisselerini maden sektöründe faaliyet gösteren Oleg Deripaska'ya sattı. Tam bu dönemde küresel finans krizi patlak vermişti. Nakit çok değerliydi. Prokhorov'un servetinin önemli bir kısmı nakitteydi. O da bu fırsatı değerlendirerek, mali sıkıntı içinde olan Rusya'nın en büyük yatırım bankası Renaissance Capital'ın yüzde 50'sini satın aldı. Ayrıca 1990'lı yıllarda yöneticiliğini yaptığı küçük bir banka olan IFC'yi de satın aldı.
MEDYAYA DA YATIRIM YAPTI
ONEXIM Group sadece bankacılık sektöründe faaliyet göstermiyordu. Bir yatırım bankası olarak madenciliğin yanısıra yeni teknolojilere de yatırım yapıyordu. Prokhorov nano teknoloji üzerinde yoğunlaştı. Şirketleri birçok alanda faaliyet gösteren Prokhorov medyadan da uzak durmadı. Vladimir Yakovlev tarafından yönetilen medya şirketi JV! Rus zenginlerini hedef alan Snob ve Russian Pionner adlı dergileri yayınlıyor. Grubun ayrıca küçük bir yayınevi de bulunuyor.
İŞADAMLIĞINDAN SİYASETE GEÇİŞ
Rusya'daki devlet başkanlığı seçimlerine bir yıl kala Rus oligark Mikhail Prokhorov sürpriz bir açıklama yaparak siyasete atılacağını duyurdu. İş dünyasını destekleyen Haklı Dava Partisi'ne katılacağını duyuran Prokhorov geçtiğimiz yıl haziran ayında bu partinin genel başkanlığına getirildi. Haklı Dava Partisi, Putin'den çok Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'e yakın duruyordu. Ancak Putin'in devlet başkanlığına adaylığını koyacağının netleşmeye başlamasıyla birlikte Haklı Dava Partisi içinde Prokhorov'a karşı bir direniş başladı. Prokhorov bu partinin genel başkanlığını yaptığı kısa süre içinde beklenmedik bir politik çıkış yaptı. Rus oligark, Putin ve Medvedev ikilisinin politikalarını eleştirerek, Rusya'nın daha istikrarlı bir büyümeye ihtiyacı olduğunu söyledi. Prokhorov geçtiğimiz eylül Haklı Dava Partisi'nin genel başkanlığını bırakmak zorunda kaldı.
ADAYLIK İÇİN 2 MİLYON İMZA
Geçtiğimiz Aralık ayındaki parlamento seçimlerinde Vladimir Putin'in beklenmedik şekilde oy kaybına uğraması ve seçimlere hile karıştırıldığı gerekçesiyle muhaliflerin protesto gösterileri yapması Rus milyarderi yeniden cesaretlendirdi. Prokhorov 2012 Mart ayında yapılacak devlet başkanlığı seçimlerinde aday olduğunu açıkladı. Ancak önünde bir sorun duruyordu. Bir parti üyesi olmadığından devlet başkanlığına aday olabilmek için 2 milyon imzaya ihtiyacı vardı. Adaylıkta kararlı olan Prokhorov topladığı 2 milyon imzayı kolilere doldurarak bizzat kendisi Rusya Yüksek Seçim Kurulu'na teslim etti.
MUHALEFETE GÖRE O BİR KUKLA
Prokhorov'un adaylık hayali şimdi Seçim Kurulu'nun elinde. Kurul toplanan imzaların yüzde 5'ini geçersiz sayarsa, Prokhorov'un devlet başkanı adayı olması hayal olacak. Ancak Rusya'daki muhalefet Prokhorov'un böyle kötü bir sürprizle karşılaşmayacağını iddia ediyor. Onlara göre, Rus oligark, muhalefetin oylarını bölmek için Kremlin tarafından devlet başkanlığına aday gösterilen bir kukla.
'TOPLUMLA DİYALOG KURAMAYANLAR GİTMELİ'
Prohorov ise Yüksek Seçim Kurulu'an 2 milyon imzayı teslim ettikten sonra düzenlediği basın toplantısında, ''Toplum artık uyanıyor. Toplumla diyalog kurmayı başaramayan yetkililer gitmek zorunda kalacaklar'' dedi. Yukos'un eski Başkanı Mihail Hodorkovski'nin siyasete atılmasının ardından başına gelenlerin hatırlatılması üzerine siyasi emellerinin iş hayatına zarar vereceğini düşünmediğini belirten Rus oligark, ''Ben yasadışı bir şey yapmıyorum'' cevabını verdi. "Rusya'nın giderek büyüyen orta sınıfının oylarını almayı ümit ediyorum" diyen 46 yaşındaki Prokhorov, gösterilerde Putin ve hükümet aleyhine atılan bazı sloganları paylaştığını belirti ama 4 Şubat'da muhalefet tarafından düzenelenecek gösteriye katılıp katılmayacağı konusunda sır vermedi.
DOĞU BLOKUNUN PLAYBOYU
Batı basını Mikhail Prokhorov'u Doğu Bloku'nun playboyu olarak lanse ediyordu. Prokhorov de kendisini aslında böyle nitelendiriyordu. Prokhorov hayatındaki en önemli şeyin "yemek" olduğunu belirttikten sonra diğerlerini bazen sıraları değişmekle birlikte şöyle tanımlıyordu: İş, spor ve kadınlar.
Mildarder Mikhail Prokhorov da birçok Rus zengini gibi 2000'li yıllarda Noel tatilini Fransa Alpleri'nde kayak yaparak geçiriyordu. Prokhorov 2007 yılında Courchevel'de Hotel Byblos'ta kadın ticareti yaptığı gerekçesiyle Fransız polisi tarafından gözaltına alındı. 88 saat gözaltında kalan Prokhorov hücrede nasıl zaman geçirdiği sorusuna şöyle cevap vermişti: "Günde 5-6 saat gölge boksu yaparak geçiriyordum. Polise hiç acelem olmadığını söyledim. Bu gözaltı biraz bana Sovyet ordusunda geçirdiğim günleri hatırlattı." Prokhorov 46 yaşında olmasına rağmen evlenmeyi düşünmediğini belirtiyor.
NBA'DE BASKETBOL KULÜBÜ VAR
Rus milyarder Mikhail Prokhorov'un basketbol sevgisi onu Amerikan Basketbol Ligi NBA'de kulüp sahibi yaptı. Prokhorov bu pahalı hobisi için yaklaşık 500 milyon doları cebinden çıkarmak zorunda kaldı. New Jersey Nets kulubünün yüzde 80 hissesini 2010 yılında emlakçı Bruce C. Ratner'dan 200 milyon dolara satın alan Prokhorov, anlaşma uyarınca kulübün 260 milyon dolar borcunu üstlenmeyi de kabul etti. Prokhorov'un bu kadar büyük bir parayı gözden çıkarmasının tek nedeni tabii ki hobisi değil. O aslında NBA'deki teknolojinin peşinde. NBA'de sporcuların yetiştirilme tarzını, teknik direktörlük metodlarını ve spor sağlığı alanındaki en yeni gelişmeleri Rusya'ya taşımayı hedefliyor.
- Etiketler :
- Haberler
