İSTANBUL - NTV'de Salı ve Perşembe günleri canlı olarak ekrana gelen Çalışma Hayatı programı, çalışma yaşamının merak edilen konularını ele almayı sürdürüyor. Sosyal güvenlik uzmanı Ali Tezel, bugünkü programda askerlikte kıdem tazminatı, basın çalışanlarının askerliği konularını ayrıntılmı olarak ele alacak ve izleyenlerden gelen soruları yanatlayacak.
Çalışma Hayatı'nda işlenecek konuyla ilgili önemli başlıklar ve ayrıntıları şöyle:
4857 sayılı İş Kanunu’na tabi çalışanlardan askere gidenlere işverenleri kıdem tazminatı ödemek zorundadır. Kıdem tazminatı ile ilgili düzenlemelerin olduğu 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesine göre;
Bağlı çalıştığı işveren emrinde en az 1 yıldan beri hizmet akdi ile çalışan erkek işçilerde, muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş akitlerini feshedenlere, kıdem tazminatı ödenir.
Bunun için işçi askere gitme kağıdı olarak da bilinen sülüslerini işverene vererek, askere gideceklerini ve kıdem tazminatlarını istediklerini beyan etmelidirler.
Ancak, işçi kıdem tazminatını almayı istemez ise asker dönüşü aynı işyerinde işe başladığında, kıdem süresi birleştirilir aksi halde birleştirilmez.
Askere giderken kıdem tazminatı almadan askere gitmek, dönüşte o işyerinde işe başlamayı garanti etmez.
5953 sayılı Basın İş Kanunu gereğince çalışanlar da ise durum farklıdır. Askere giden gazeteci-haberci, kıdem tazminatı isteyemez ama askerlik süresi boyunca işveren her ay yarım maaşını ödemek zorundadır.
5953 sayılı Basın İş Kanunu
Askerlikte ve gebelikte ücret
Madde 16 - (Değişik madde: 04/01/1961-212/1 md.)
Talim veya manevra dolayısiyle silah altına alınan gazeteci bu müddet zarfında ücret hakkını muhafaza eder. Ancak, yedeksubay olarak veya sair suretlerle askeri hizmet karşılığı aylık alan gazetecinin almakta bulunduğu bu aylık kendi işinden aldığı ücretten az ise, işveren, gazeteciye yalnız aradaki farkı ödemekle mükelleftir.
Kısmi veya umumi seferberlik dolayısiyle silah altına alınan gazeteci hakkında üç ay için bu maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanır.
İlk muvazzaf askerlik hizmeti için silah altına alınan gazeteciye normal askerlik müddetince son aldığı ücret yarı nispetinde ödenir.
İşverenle gazeteci arasındaki iş akdinin muayyen bir müddet için akdedilmiş olup olmadığına bakılmaksızın, gazetecinin bu maddenin birinci fıkrasında gösterilen haller dolayısiyle silah altında bulunduğu müddetçe iş akdi, işveren tarafından feshedilemez. Gazeteci bu maddenin ikinci veya üçüncü fıkrasında gösterilen haller dolayısiyle silah altına alındığı takdirde, gazetecinin durumu bu fıkralardan hangisine temas etmekte ise, işveren iş akdini ancak o fıkrada gösterilmiş bulunan süre geçtikten sonra feshedilir. Bu gibi hallerde de gazeteci ile işveren arasındaki iş akdinin muayyen bir müddet için akdedilmiş olup olmadığına bakılmaz. Akdin feshi bu kanunda yazılı hükümlere tabidir.
Gazeteci ile işveren arasındaki mukavele esasen muayyen bir süreyi ihtiva edip de bu süre gazetecinin silah altında bulunduğu sırada kendiliğinden bitiyorsa işveren mukavelenin bu suretle sona ermesinden itibaren bu maddede yazılı olan ücretleri gazeteciye ödemekle mükellef tutulamaz.
Bu maddede yazılı bulunan hükümler işveren tarafından gazeteciye askerlik halinde ücret verilmesi hakkında daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan mukavele, teamül veya örfü adetten doğan haklara halel getirmez.
Kadın gazetecinin hamileliği halinde, hamileliğin 7 nci ayından itibaren doğumun ikinci ayının sonuna kadar izinli sayılır. Bu müddet zarfında müessese gazeteciye son aldığı ücretin yarısını öder. Doğum vuku bulmaz veya çocuk ölü dünyaya gelirse, bu halin vukuundan itibaren bir ay müddetle bu ücret ödenir. Gazetecinin sigortadan veya bağlı bulunduğu teşekküllerden alacağı yardım, bu ödemeye tesir etmez.
Normal işçiler için…
ASKERE GİDERKEN KIDEM ALINABİLİR
(Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla),
1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesine göre;
Bağlı çalıştığı işveren emrinde en az 1 yıldan beri hizmet akdi ile çalışan erkek işçilerde, muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş akitlerini feshedenlere, kıdem tazminatı ödenir. Bunun için işçi askere gitme kağıdı olarak da bilinen sülüslerini işverene vererek, askere gideceklerini ve kıdem tazminatlarını istediklerini beyan etmelidirler.
Ancak, işçi kıdem tazminatını almayı istemez ise asker dönüşü aynı işyerinde işe başladığında, kıdem süresi birleştirilir aksi halde birleştirilmez.
YARGI KARARLARI
(Y 9.HD. E. 1991/10952, K. 1991/16202, T. 17.12.1991)
-Muvazzaf askerlik nedeniyle iş akdinin feshinde kıdem tazminatı ödendiğine göre askerlikten önceki süre için ikinci defa kıdem tazminatı ödenemez. Aksi davranış işveren için ceza-i yaptırım gerektirir.
(Y 9. HD. E. 1986/5777, K. 1986/6959, T. 03.07.1986)
-Davacının muvazzaf askerlik sebebiyle kıdem tazminatını aldıktan sonra, asker dönüşü bu aldığı kıdem tazminatını iade etmesi bu dönemin bundan sonraki dönemler ile birleştirilmesini gerektirmez. Aksi düşünce kamu düzeni ile ilgili olup dolayısıyla bu yöndeki TİS hükmüne de itibar edilemez.
- Etiketler :
- Haberler -
- Ekonomi
