Tüketici güveni 6 ayın en düşüğünde

CNBC-e Tüketici Güven Endeksi, Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 7.4 gerileyerek 88.28 düzeyine geriledi. Bu veri Mayıs ayından bu yana gerçekleşen en düşük değer oldu.

Endeksin detaylarına bakıldığında Kasım ayında tüketicinin hem mevcut durum algılamasında hem de geleceğe ilişkin beklentilerinde bozulma oldu.

CNBC-e Tüketici Beklenti Endeksi bir önceki aya göre yüzde 9.9 gerileyerek 77.31 değerine indi. Bu veri Nisan ayından bu yana gerçekleşen en düşük değer olarak gerçekleşti. CNBC-e Tüketim Eğilim Endeksi bir önceki aya yüzde 1.5 düşerek 139.11 değerini aldı. Bu da Mart ayından bu yana gerçekleşen en düşük değer oldu.

Endeks sonuçlarını değerlendiren Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erhan Aslanoğlu şunları kaydetti: "Ekim ayında olduğu Kasım ayındaki düşüşte de birkaç faktörün etkili olduğunu tahmin ediyoruz. Birincisi Mart ayında başlayan vergi indirimlerinin ekonomiye verdiği ivmenin vergi indirimlerinin bittiği Eylül ayı sonu itibarıyla ortadan kalkmasıdır. Fakat tüketim eğilim endeksindeki düşüşün sınırlı kalması bu etkinin artık sonlarında olduğumuza işaret ediyor.

İkincisi ilkbahar aylarıyla başlayan mevsimsel istihdam artışının sonbahar aylarıyla beraber yerini tekrar işsizlik artışına bırakması tüketici güvenini olumsuz etkiliyor gibi görünüyor. Üçüncüsü, iç siyasi gelişmelerin yarattığı ortam siyasi istikrar algısını olumsuz etkilemiş olabilir. Dördüncüsü, finans piyasalarındaki bozulmanın, özellikle hisse senedi piyasasındaki düşüşlerin tüketici güvenini olumsuz etkilediğini biliyoruz. Kasım ayında finans piyasalarında yaşanan olumsuz hareketler tüketici güvenini olumsuz etkilemiş olabilir. Beşincisi, ölçmenin ve değerlendirmenin çok zor olduğu bir durum olmasına rağmen domuz gribi salgınının tüketici güvenini olumsuz etkileme ihtimalini göz ardı etmemek gerektiğini düşünüyoruz.

Yılın dördüncü çeyreğinde özel tüketim harcamalarının büyümeye verdiği desteğin yılın üçüncü çeyreğine göre daha az olduğu söylenebilir. Fakat güven endeksini geçtiğimiz yılın aynı dönemi ile karşılaştırınca düşük baz etkisiyle yıllık bazda iç talebin büyümeye pozitif etkisinin olacağını söylemek mümkün görünüyor."