Banksy’nin haberinin olmadığı ‘Banksy’ sergisi

The Art of Banksy (Banksy’nin Sanatı) isimli sergi dünya prömiyerini İstanbul’da yaptı. Kulağa “gerçek olamayacak kadar iyi gelen” bu cümlenin peşine düşünce, ortaya bambaşka bir hikaye çıktı. Sergiyi yapan Banksy değil onunla yıllar önce yollarını ayıran küratörü Lazarides. İşin ilginci Banksy’nin böyle bir sergiden haberi bile yok.

Banksy’nin haberinin olmadığı ‘Banksy’ sergisi
Karaköy'de açılan "The Art of Banksy" sergisinden...

İstanbul’da bir Banksy sergisi olacağı haberi duyulduğunda Banksy’yi az çok tanıyanların aklına birçok soru gelmişti. Banksy neden İstanbul’da bir sergi açıyor? Daha önce hep beklenmedik yerlerde ve zamanlarda işler yapan sanatçı neden şimdi günler öncesinden reklam çalışması yaparak adeta “bağıra bağıra” geliyordu? 8 sponsoru olan bir sergi için neden 35 liradan bilet kesiliyor?

Bu soruların yanıtını henüz bulamayanların akılları açılışa gittiklerinde iyice karışmıştı bile. İçeride yalnızca sergi değil bir “satış” da vardı. Üzerinde “Banksy” işleri olan ürünler, sprey boyalar satılıyor, sanatçının ünlü eserleri mankenler tarafından canlandırılıyordu.

CEVAP LAZARIDES

Akılları karıştıran sorunun cevabı ise serginin küratöründeydi; Steve Lazarides. Cevaplara geçmeden önce “Steve Lazarides kimdir? Banksy ile alakası nedir?” sorularını yanıtlamamız gerekiyor.

Banksy’nin haberinin olmadığı ‘Banksy’ sergisi - 1 Steve Lazarides (47) "yeniden boyamadan önce beni durdur" yazılı bir Banksy çalışması önünde poz veriyor.

80’lerin sonu 90’ların başı. Henüz 20’li yaşlarının başında olan Lazarides bir dergi için fotoğrafçı olarak çalışırken Banksy ile tanışıyor. O zamanları Lazarides Vanity Fair’e verdiği bir röportajda şöyle anlatıyor;

“...Onun fotoğrafını çekmiştim. Ardından sürekli bana telefon ederek işlerini nerelere koyduğunu söylüyor ben de fotoğraflamaya devam ediyordum. O zamanlar bir menajeri vardı ama ben onun işlerini menajerinden çok daha iyi satabiliyordum.”

10 YILDIR BANKSY İLE GÖRÜŞMÜYOR

Lazarides Banksy ile 10 yıl boyunca çalışmayı onun işlerini satmayı ve sanatçının adeta “menajerliğini” yapmayı sürdürdü. Ancak 10 yılın sonunda ikili yollarını ayırdı. O günden beri de görüşmüyorlar. Dolayısıyla Lazarides’in ne yaptığından Banksy’nin haberi yok.

Banksy’nin haberinin olmadığı ‘Banksy’ sergisi - 2 Batı Şeria'da Filistin ve İsrail'i birbirinden ayıran duvarda Banksy'nin yaptığı kurşun geçirmez yelekli güvercin görünüyor.

Lazarides ve Banksy ilişkisine kısaca göz attıktan sonra Karaköy’deki Art of Banksy sergisi hakkındaki soruların birçoğunun yanıtını bulmak mümkün. 

Sanatatak sitesine Ayşegül Sönmez’in Lazarides’le yaptığı röportaj da bunları doğrular nitelikte. 
“...Fakat Steve Lazarides, böyle bir sergi yapmak için Banksy’den kanuni olarak izin almak zorunda değil. Çünkü sergideki eserlerin hepsi sergiye özel üretilmiş işler değil. Lazarides’in üniversite yıllarından beri tanıyıp pazarladığı Banksy’yi sattığı koleksiyonerlerden alınarak yapılan bir sergi. 20 koleksiyonerin koleksiyonundaki Banksy’lerin bir araya getirilmesinden oluşan sergiyle ilgili Lazarides’e Banksy’nin bu sergiden haberi olup olmadığını soruyorum. Onu 10 yıldır görmediğini hatırlatarak… “Evet, tam 10 yıldır görüşmüyoruz. Bu sergiden haberi yok. İzin vermiş falan da değil. Ama ondan izin almak zorunda değilim. Bu sergiyi bir retrospektif olarak düşünebiliriz.”

Banksy’nin haberinin olmadığı ‘Banksy’ sergisi - 3 Banksy'nin işlerinin satıldığı bir mağazanın camında asılı uyarı: Burada satılan hiçbir ürün Banksy tarafından üretilmemiş ve üretimi teşvik edilmemiştir. Bu uyarı yazısı hariç.

Bu sözler aslında Lazarides’in felsefesini ve Banksy ile arasındaki farkları da gözler önüne serer nitelikte.

Bir yanda gizlice Filistin'e giderek İsrail’in Filistin ablukasını sanatıyla aşan, duvarlara gizlice muhalif eserlerini yapan, toplumsal duyarlılığı olan bir sokak sanatçısı, diğer bir yanda ise reklam çalışmaları, şaşalı açılışlar, ücretli sergiler yaparak Banksy adını kullanan bir küratör.

MR. BRAINWASH VE LAZARIDES BENZERLİĞİ

2010 yapımı Exit Through the Gift Shop adlı ‘belgesel filminde’ “Banksy” ve “yancısı” Mr. Brainwash’un tanışma hikayesi anlatılıyordu. 

Filmdeki Mr. Brainwash hayatının anlamını arayan ve bir “kaybeden” olma yolunda hızla ilerleyen bir adamı canlandırıyordu. Ancak Banksy ve diğer sokak sanatçıları ile tanışıp onların işlerini taklit etmeye başlayınca, sanat işinden deyim yerindeyse parayı buluyor ve bir anda dünyanın dört bir yanında sergiler açan, yüzbinlerce dolar kazanan bir “sanatçı”ya dönüşüyordu. Bu açıdan bakıldığında Lazarides’ile Mr. Brainwash hikayesi arasında bir paralellik olduğu da görülebilir.

İnsanları heyecanlandıran, hayranı oldukları, işlerini takip ettikleri bir sanatçının sergisinin ayaklarına kadar gelmesi güzel. Ancak o sanatçının felsefesiyle ters düşen bir ortamda ve sunumla bu işleri görmek insanda sanatçıya ihanet etmiş hissi uyandırıyor. 

Sayfa Yükleniyor...