Isaac Newton’ın başına düştüğü rivayetiyle bilim tarihine geçen ünlü elmanın hikayesi artık ‘ilk ağızdan’ okunabiliyor.
Newton’ın yerçekimini keşfetmesini tasfir eden anekdotu ve izleyen bilimsel çalışmaları anlatan el yazması, titiz bir tarama süreci sonunda dijital ortama aktarıldı ve internete kondu.
Bilim adamının yaşıtı William Stukeley tarafından kaleme alınan notlarda, elmanın Newton’ın başına düştüğüne ilişkin bir bilgi bulunmuyor. Ancak olaydan sonra Newton’ın sürekli düşen cisimleri incelediği ve ‘çekim’ (gravitation) sözcüğünü ilk kez kullandığı görülüyor.
El yazmasında anlatıldığına göre elma olayı 1660’ların ortalarında, Newton’ın kuzey İngiltere’deki malikanesinin bahçesinde gerçekleşmiş. Olayı Stukeley’e 1726’da anlatan Newton, “elma ağaçlarının gölgesinde oturduğunu ve yere düşen elmaları izlediğini” söylüyor.
Stukeley devam ediyor: “Düşünceli halde bahçede otururken düşen elmaları izliyor ve neden elmaların sağa veya sola değil de her zaman aşağıya, dünyanın merkezine doğru dik şekilde düştüğünü anlamaya çalışıyor.”
“Bariz ki” diyor Stukeley, “bunun nedeni dünyanın elmayı kendisine çekmesi. Maddede bir çekim gücü olmalı...”
Royal Society kütüphanecisi Keith Moore’a göre elma hikayesinin yüzyıllarca anlatılmasının nedeni, modern bilimcinin ‘nasıl çalıştığını’ gösteriyor olması.
William Stukeley’in “Life of Newton” adlı notlarına ulaşmak için buraya tıklayın.
- Etiketler :
- Haberler
