Kot kumlamadaki dram, kayıt dışı için umut

Kot kumlamada çalışırken tedavisi mümkün olmayan silikozis hastalığına yakalanan işçilere maluliyet aylığı bağlanması talebinin kabul edilmesi, kayıt dışı çalıştırılırken benzer mağduriyetlerle karşı karşıya kalan tüm işçiler için umut olacak.

Kot kumlamadaki dram, kayıt dışı için umut

Kot Kumlama İşçileri Dayanışma Komitesi Sözcüsü Prof. Dr. Zeki Kılıçaslan, kot kumlama işçilerinin yaşadığı dramın ortaya çıkması ve oluşan kamuoyu ile Sağlık Bakanlığının bu şekilde yapılan üretimi yasakladığını söyledi.        

Sağlık güvencesi bulunmayan silikozis hastalarının devlet hastanelerinden ücretsiz yararlanmaları için adım atıldığını ifade eden Kılıçaslan, ancak hastalığın r tedavisinin bulunmadığını söyledi.      

Komite olarak kayıt dışı, sigortasız şekilde çalıştırılırken hastalığa yakalanıp ölen işçilerin yakınlarına ölüm aylığı, çalışamaz durumdaki işçilere iş göremezlik oranları doğrultusunda maluliyet aylığı bağlanmasını talep ettiklerini belirten Kılıçaslan, şöyle konuştu:        

''Bilinen, kot kumlama ve oluşan silikozis hastalığı nedeniyle bugüne kadar 46 işçi yaşamını yitirdi, 650 işçi de hastalıkla mücadele ediyor.       

Sigortasız çalışmak işçilerin suçu değil. Devletin de kayıt dışını, sigortasız çalışmayı denetlemek, önlemek gibi bir sorumluluğu bulunmakta. Bu talebin sigorta mantığına aykırı olduğu, başkalarının da benzer taleplerde bulunabileceği belirtiliyor. Oysa bu hastalığa sadece çalışırken yakalanabiliniyor. O nedenle 'başkaları istismar eder' yaklaşımı doğru değil. Aynı şekilde başka işlerde kayıt dışı çalışırken hastalanan işçiler için de bu hakkın tanımasında bir sakınca yok. İşçilere başkaca bir şart aranmaksızın sadece kötü çalışma koşullarının beraberinde getirdiği hastalıkların tespiti halinde yaşamlarını devam ettirebilmeleri için aylık bağlanmalı.       

Bu olanağın sağlanması için davalar da açılabilir ama hasta işçilerin yıllar sürebilecek davaları beklemeleri mümkün değil. Ayrıca işçileri bu şekilde çalıştıran işverenlere ilişkin bildirimler, şikayetler var. Devlet denetim gücünü kullanarak bu işverenleri bulup bu aylıkları bedelini tahsil edebilir.''        

Kot kumlama işçilerine yönelik talebin, çalışanların yarısına yakınının kayıt dışı olduğu, bunların önemli bir bölümünün kötü koşullarda çalıştırıldığı bir ortamda daha da önem kazandığını vurgulayan Kılıçaslan, bu konuda alınacak bir kararın sigortasız, kayıt dışı çalıştırılanlar açısından çok önemli olacağını vurguladı.
       
TEKSTİLDE İLK KEZ TÜRKİYE'DE RASTLANDI
Silikozis hastalığına dünyada bugüne kadar maden, tünel yapımı gibi işlerde rastlandığına dikkati çeken Kılıçaslan, tekstil sektöründe hastalığa ilk kez Türkiye'de rastlandığını söyledi.        

Kotları ağartma, desen verme ya da yıpratma amaçlı kullanılan kumlardaki silika oranının insan sağlığı açısından çok önemli olduğuna işaret eden Kılıçaslan, ''Yüzde 2'yi geçmemesi gereken bu oran bizde yüzde 60-70'i bulmuş'' dedi.       

Hastalığın ortaya çıktığı işletmelerin küçük ve orta ölçekli olduğunu, işçilerin iki vardiya halinde çalıştırıldığını, işçilere maske verilmediğini, verilenlerin koruyucu özelliği olmadığını anlatan Kılıçaslan, dünyada kot ağartma işinin özel donanımlarla, kapalı sistemlerde, işçilerin doğrudan zararlı maddelere maruz kalmaları söz konusu olmadan yapıldığını, buna rağmen bir çok ülkede bu işin yasaklandığını belirtti.        

Kılıçaslan, şunları kaydetti:        

''Hastalığın ortaya çıktığı iş yerlerinde çok ağır ihmaller var. Öyle ki tozlu ortamdaki aspiratör bozulur diye çalıştırılmamış, işçiler hiç bulunmamaları gereken ortamda çalışmanın ötesinde gece uyumuş. Bu da çalışırken yetmezmiş gibi uyurken de tozun solunmasına neden olmuş. İşçilerin çalışma süreleri 10-12 saati buluyor. Kot ağartmada silika oranı en yüksek kumlar, hatta deniz kumu kullanılmış. Ortaya çıkan trajedi küresel ekonominin bir parçası aslında. Çünkü bu iş yerleri uluslararası düzeyde bilinen markalara üretim yapmışlar. Buna ilişkin bilgiler var.''        

Sıkıntının yasa ve yönetmelik eksikliğinden değil, bunların hiç uygulanmamasından kaynaklandığını dile getiren Kılıçaslan, ''Kot kumlamada çalışırken hastalanan işçiler için gündeme getirdiğimiz talep kabul edilirse, bu kayıt dışı çalışırken benzer sıkıntılar yaşayan tüm işçiler için kazanım olacak'' diye konuştu.

Sayfa Yükleniyor...