Rasathane-i Amire’den Kandilli Rasathanesi’ne 150 yıldır bilimin merkezinde

1868 yılında Rasathane-i Amire adıyla bir meteoroloji merkezi olarak kurulan Kandilli Rasathanesi, 150 yıldır bilimin merkezinde.

Haberler 20.04.2018 - 18:27

  • 1
    Kandilli Rasathanesi, 1868 yılında bir meteoroloji merkezi olarak kurulur. Rasathane-i Amire adıyla kurulan gözlemevi ilk olarak Pera’da, 74 metre yüksekliğinde bir tepenin üzerinde faaliyete geçer.
  • 2
    İlk müdürü Osmanlı İmparatorluğu’nun telgraf şebekesini yenilemek için ülkeye gelmiş bulunan Aristide Coumbary’dir.
  • 3
    Bu dönemde Rasathane’ye bağlı istasyonlar arasında Köstence’den Beyrut’a, Bağdat’dan Diyarbakır’a 12 farklı merkez bulunmaktadır.
  • 4

    10 Temmuz 1894 tarihindeki büyük İstanbul depremi Rasathane-i Amire için bir dönüm noktası olur.

    Bu depremin ardından, yeniliğe ve gelişime açık kişiliğiyle “reformist” bir padişah olarak tanınan Sultan II. Abdülhamid ilk kez depremin bilimsel olarak araştırılmasını ister, deprem ölçümü için gereken çalışmaların başlaması için talimat verir.

  • 5
    İtalya’dan çok kısa bir süre sonra ve ABD’de deprem ölçümlerinin yapılmasından önce Osmanlı İmparatorluğu İstanbul’da Rasathane-i Amire’de 2 sismograf ile sismik ölçümler başlatılır. Tanesi 3.200 Frank’a mal olan sismograflardan iki tane alınarak biri Rasathane-i Amire’ye, diğeri ise Sultan II. Abdülhamid’in ikametgâhı olan Yıldız Sarayı’na yerleştirilir.
  • 6
    Kısa bir süre Beyoğlu Parmakkapı’da ahşap bir binada çalışmalarını sürdüren Rasathane, 1906’da Maçka’da, Topçu Okulu’nun karşısındaki telgrafhaneden sismograflarının bulunduğu odaya taşınır.
  • 7
    Rasathane, 31 Mart Vakası’nda (12 Nisan 1908) yaşanan ayaklanmada gözlem aletleri ve sismograflarla birlikte tahrip edilir.
  • 8
    31 Mart Vakası’nın ardından kurulan hükümet 21 Haziran 1910’da Türkiye’de astronomi ve jeofazik çalışmalarının öncülerinden biri olan Fatin Hoca’yı (Gökmen) rasathaneyi yeniden ayağa kaldırmak rasathanenin müdürlüğüne tayin eder.
  • 9
    Meteoroloji istasyonu olarak kurulan rasathaneyi bir astronomi ve jeofizik kurumu haline getirmeyi amaçlayan Fatin Gökmen rasathanenin kuruluşu için bugünkü Vaniköy üzerindeki İcadiye tepesini uygun görür.
  • 10
    1 Temmuz 1911’den başlayarak, meteoroloji faktörlerinin sürekli ve sistematik bir biçimde ölçüm ve kaydına başlanır. Artık bu ölçümler sayesinde İstanbul için günlük hava tahmin raporları hazırlanmakta, sekstant ile yapılan gözlemlerle kronometreler ayarlanmakta, saat ayarları PTT ve DDY idarelerine telefonla bildirilmektedir.
  • 11

    Rasathane-i Amire’nin günümüze gelen 150 yıllık tarihinde en önemli değişiklikler ise Cumhuriyet döneminde yaşanır. 26 Aralık 1925 tarih ve 698 sayılı “Takvimde Tarih Mebdeinin Tebdili Hakkında Kanun” ile kameri aybaşları ve dini günlerin saptanması görevi Kandilli Rasathanesi’ne verilir.

    1936 yılında ilk kez Kandilli Rasathanesi ve 40’lı yıllarda “Kandilli Astronomi ve Jeofizik Rasathanesi” adını alır.

  • 12
    Ancak, Rasathane’de uzun süre meteoroloji gözlemleriyle ilgilenilmiş olsa da, amaç bu değildir. Fatin Gökmen döneminde Belçika’nın Uccle Rasathanesi örnek alınarak, meteoroloji gözlemleri dışında bir Astronomi ve Jeofizik külliyesinin kurulmasına yönelik adımlar atılır.
  • 13

    Rasathane’nin gelişme yolunun açıldığı bu dönemde, 1925 yılında İstanbul’a getirilen Ekvatoryal Dürbün için sağlanan tahsisatla 1926 yılında dürbün binasının temelleri atılır; atölye ile kütüphane binaları tamamlanır.

    İcadiye tepesinin Bebek’e karşı olan yamacına inşa edilen Sismoloji Binası ve Laboratuvarı 1934’de tamamlanmış; 1926 yılında satın alınmış olan modern sismograflar yerleştirilmiştir.

  • 14

    Kandilli Rasathanesi’nde ele alınan ilk Güneş Fiziği çalışması, 19 Haziran 1936’daki Uludağ’da gözlenen tam Güneş tutulması olmuştur.

    1938 yılında meydana gelen Kırşehir depremini incelemek üzere bölgeye bir ekip gitmiş, bu tarihten sonra meydana gelen deprem hareketleri için de rasathaneden bir uzman ekip gönderilerek yerinde incelemeler yapılmıştır.

  • 15
    Kandilli Rasathanesi’nin ilk resmi yayını, 1934 yılında “Meteoroloji ve Sismoloji Rasadı” adlı altında yayımlanmıştır.
  • 16
    1947 yılında Güneş üzerindeki leke ve meşale gözlemlerine, 1949 yılında da Zeiss prizmalı spektroskopuyla ilk kez renkküre gözlemlerine başlanmıştır.
  • 17
    1936 yılında Kandilli Rasathanesi ile 1933 yılına kadar Einstein’ın çalıştığı Postdam rasathanesi arasında izafi yerçekim ivme ölçümleri yapılmıştır.
  • 18
    1947 yılında memleket yerçekim ivmesi baz şebekesinin ölçülmesine başlanmış ve Sterneck sarkacıyla yedi noktada ölçümler yapılmıştır.
  • 19
    O yıllarda Rastahne Astronomi, Astrofizik), Sismoloji ve Manyetizma, Meteoroloji ve Atmosfer elektriği alanlarında çalışmalarını yürütmektedir.
  • 20
    1960’lı yıllardan başlayarak 80’lere uzanan süreçte Kandilli Rasathanesi altyapı yatırımları ve inşa edilen yeni tesisleri, modern aletlerle donatılmış atölye binası, lojmanları, Meteoroloji Binası ve Gözlem Kuleleri, Deprem Araştırma Merkezi, uzay ve yerbilim konuları üzerinde araştırma, gözlem ve hizmetiçi eğitim yapan bölümlerle gözlem ve araştırma istasyonlarından oluşan çağdaş görünüm ve donanıma kavuşur.
  • 21
    Sarsma Masası Laboratuarı’nda 3x3m tek eksenli, 1x1m üç eksenli sarsma masası, ivme ve deplasman ölçerler ile veri toplama cihazları yer almakta, titreşimle ilgili TSE ve diğer referans testler yapılıyor.
  • 22
    2017 yılından itibaren Hükümetlerararası Oşinografi Komisyonu’nun akreditasyonu ile Kandilli Rasathanesi bünyesindeki Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi tsunami servis sağlayıcı kurum işlevini üstlenerek, sadece ülkemize değil Ege, Akdeniz, Karadeniz ve bağlantılı denizlerdeki bölgeye hizmet sağlıyor.
  • 23
    Rasathane’de Astronomi Laboratuvarı, Meteoroloji, Manyetik Laboratuvarları’nın yanı sıra, Enstitü Müdürlüğü’ne bağlı olarak çalışan bir Afet Hazırlık Eğitim Birimi bulunuyor.
  • 24
    Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, kurulduğu günden bu yana bilimin merkezinde bir kurum olarak 150. Yaşını kutluyor!
  • 25
  • 26
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
Ana Sayfaya Git
  • ©Copyright 2024 | Tüm Hakları Saklıdır

NTV’de canlı olarak yayınlanan tüm programlar ile ilgili bilgiler, program bölümleri ve programlarla ilgili haberler NTV Ekranı’nda. Günlük NTV yayın akışı ve program saatlerini de NTV Ekranı kategorisinden saat bazında görebilirsiniz. %100 Futbol ile son dakika spor haberlerini, Gündem Masası ile gündem haberleri ile ilgili değerlendirmeleri NTV Ekranı’nda.

Mobil Uygulamalarımız