50 yıldır süren gayriresmi noel geleneği: Heykel kundaklama

İsveç’in Gävle şehrinde Noel döneminde şehir merkezine kurulan Noel keçisi heykeli (Gävlebocken), her sene ziyaretçi akınına uğruyor. Ancak, bu dev keçi heykelinin ziyaretçi çekmesinin sebebi, heykelin ihtişamı yerine onu vandallardan korumak ya da yanışını izlemek için gelen insanlar oluşturuyor.

İskandinav Mitolojisinde yer alan Yule keçisinin dev bir heykelinin şehir merkezine yerleştirilmesine ilk olarak 1966 yılında karar veriliyor. Heykeli yakma fikrinin ne zaman ve neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmese de 50 yıllık gayri resmi bir gelenek yaratmış. Hatta, heykelin Noel kaderi İsveçli ve uluslararası bahis şirketleri tarafından Noel sezonu öncesinde bahislere açılıyor.

Gävle şehir yetkilileri ve heykeli yakmak isteyenler arasında yaşanan mücadelede, heykel kundakçıları 35 kere galip gelmiş. Heykel, sadece 16 kez Noel dönemini güvenli bir şekilde geçirmiş.

Şehir yetkilileri tarafından verilen bilgiye göre, heykelin akıbeti, her yıl internet canlı yayınına yaklaşık 120 bin izleyiciyi çekiyor. Yetkililer, heykelin 50 yıldır yapılan saldırılar nedeniyle meşhur olduğun farkında olduklarını ancak şehir halkı için güzle bir sembol ve iş yerleri için de önemli bir gelir kaynağı olduğu için heykeli korumak için ellerinden geleni yapacaklarını belirtiyor.

1966’dan günümüze Gävle Keçisi’nin yaşadığı bazı ilginç yakma girişimleri

Araçlı saldırı -1976: Bir öğrenci, heykelin arka bacak bölümüne modifiye ettiği arabası ile çarparak heykelin çökmesine neden oldu.

1979: Heykel henüz tamamlanamadan yakıldı

Askerler korudu – 1985: Hem güvenlik görevlileri, hem de askerler tarafından korunsada yakılmaktan kurtulamadı. Aynı sene Guiness Rekorlar Kitabı’na girmeye hak kazandı.

Webcam yerleştirildi – 1996: İlk defa heykele odaklanmış bir webcam kuruldu ve Noel sezonunu hasarsız olarak atlattı.

Kar fırtınası sırasında yakıldı – 1998: Kundakçılar yoğun tipi altında heykeli yakmayı başardılar.

Şaşkın bir turist tarafından yakıldı – 2001: Heykel, 23 Aralık 2001 tarihinde Lawrence Jones adında Amerikalı bir turist tarafından yakıldı. Ancak, heykeli yaktıktan sonra kaçmak yerine heykelin yanışını izleyen Jones, gelen polis tarafından gözaltına alındı. Jones gelen polislere, heykeli yakmanın tamamen yasal bir İsveç geleneği olduğu konusunda İsveçli arkadaşları tarafından kandırıldığını söylese de 18 gün hapisle cezalandırıldı.

Ateşli ok taşıyan Noel babalar tarafından yakıldı – 2005: 3 Aralık 2005 tarihinde Noel Baba ve kurabiye adam kılığına girmiş  bir grup kişi tarafından ateşli ok atılarak yakıldı.

Helikopter ile çalınmaya çalışıldı – 2010: Kimliği gizli iki kişi tarafından heykelin güvenliğinden sorumlu bekçiye 50 bin kron rüşvet teklif edildi ve heykel helikopter ile kaçırılmaya çalışılsada başarılı olamadılar.

Yoğun güvenlik önlemleri – 2017:  Heykelin çevresine çift çit yerleştirildi., 24 saat izleyen güvenlik kameraları ile webcam kuruldu. Güvenlik görevlilerinin yanına ek olarak ‘gizli’ bir önlem daha alındı. Noel dönemini olaysız geçirdi.

Neden keçi?

İskandinavya’da Noel döneminde Santa Claus’un hediyelerini keçi sırtında gezerek dağıttığına inanılırdı. İsveç’te Yule keçisi en popüler Noel süsleri arasında yer almaktadır.

Eğer siz de Gävle keçisini akıbetini merak ediyorsanız aşağıdaki bağlantı aracılığı ile canlı olarak takip edebilirsiniz.

https://www.visitgavle.se/sv/gavlebocken