ABD - İran gerginliğine dünyadan tepkiler

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, İran'ın ABD üslerine saldırısını kınarken, Tahran'dan gerginliğin düşürülmesi için adım atmasını istedi.  

Johnson, Parlamentoda yapılan Başbakana Sorular oturumundaki konuşmasına İran'ın dün geceki saldırısını kınayarak başladı.

İran'ın bu "düşüncesiz ve tehlikeli" saldırıları tekrar etmek yerine "acilen" gerginliğin azaltılması için uğraşması gerektiğini belirten Johnson, saldırıda İngiliz askerlerinin zarar görmediğini açıkladı. 

Johnson, İngiltere'nin bölgedeki çıkarlarını korumak için elinden gelen her şeyi yaptığını vurgulayarak, donanmaya ait iki geminin Hürmüz Boğazı'nda yeniden görevlendirildiğini ve Bağdat'taki askeri personelin de başka bir üsse yerleştirildiğini aktardı. 

"Gerilimin artmasını önlemek için elimizden geleni yapıyoruz." diyen Johnson, Fransa ve Almanya ile ortak açıklamalarına atıfta bulunarak, ABD'nin öldürdüğü İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin eylemlerine dikkat çekti. 

"ELİNDE İNGİLİZ ASKERLERİNİN KANI VAR"

Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin lideri Jeremy Corbyn'in sorusu üzerine, Süleymani'nin öldürülmesinin yasal olup olmadığı konusunun kendi yetki alanına girmediğini dile getiren Johnson, ABD'nin üsleri ve askeri personelini koruma hakkına sahip olduğunu söyledi. 

Süleymani'nin Lübnan'da Hizbullah ve Yemen'de Husileri silahlandırdığı, "dünyadaki en zalim rejimlerden olan Esed rejimini ayakta tuttuğu" değerlendirmesinde bulunan Johnson, "İngiliz askerlerini hedef alan ve öldüren terör örgütlerine bomba verdi. Bu adamın elinde İngiliz askerlerinin kanı var." diye konuştu. 

"İNGİLİZ ÇIKARLARI YERİNE TRUMP'LA İLİŞKİSİNE ÖNCELİK VERİYOR"

Johnson, Corbyn'in Irak Parlamentosunun yabancı askerlerin ülkeden ayrılması yönünde aldığı karara uyup uymayacaklarına ilişkin bir soru üzerine de İngiliz hükümetinin Irak'ın bütünlüğünü korumak için elinden gelen her şeyi yapması gerektiğini söyledi.

Corbyn, Johnson'ı "İngiltere'nin çıkarları yerine ABD Başkanı Donald Trump'la olan ilişkisine öncelik vermekle" suçlarken, Başbakan da muhalefet liderini İran'ın İngilizce yayın yapan televizyon kanalı Press TV'den 10 binlerce sterlin almakla suçladı. 

Johnson, "Kasım Süleymani ve başında olduğu İran Devrim Muhafızlarının Kudüs Gücünün elinde ve desteklediği terörizm nedeniyle acı çeken Orta Doğu'daki insanların yanındayız ancak hala (Corbyn) Kasım Süleymani'nin eylemlerini kınamış değil." ifadesini kullandı. 

FRANSA'DAN İRAN'A KINAMA

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, İran'ın Irak'taki ABD üslerine saldırı düzenlemesini kınadı.

Le Drian, yaptığı yazılı açıklamada, önceliğin tansiyonu düşürmeye ve şiddeti sonlandırmaya verilmesi gerektiğini belirtti.

Fransa'nın tansiyonu düşürmeye yönelik çalışmalarına devam ettiğini vurgulayan Le Drian, İran'ın Irak'taki ABD üslerine saldırı düzenlemesini kınadı.

İtidal çağrısı yapmak üzere tüm taraflarla iletişim halinde olduklarını belirten Le Drian, ülkesinin terör örgütü DEAŞ'a karşı Uluslararası Koalisyon bünyesindeki ortaklarıyla dayanışma içerisinde bulunduğunu vurguladı.

Fransız Bakan, Irak'ın egemenliğine saygı gösterilerek DEAŞ'a karşı mücadelenin önemine işaret etti.

İTALYA: UZUN SÜRELİ SONUÇLARI OLACAKTIR
 
İtalya Dışişleri Bakanlığı'ndan, İran'ın Irak'taki ABD üslerine düzenlediği füze saldırısına ilişkin yazılı açıklama yapıldı.

Açıklamada, "İtalya, Irak'taki son gelişmeleri özel bir endişeyle takip ediyor ve Tahran yönetiminin, koalisyon askerlerini de ağırlayan ABD üslerine yönelik saldırısını kınıyor. (İran'ın füze saldırısı) Zaten kritik ve hassas bir bağlamda olan gerginliği artıran ciddi bir eylemdir" değerlendirmesi yer aldı.

Açıklamada ifadelerine yer verilen İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio da taraflara itidal çağrısında bulunarak, şunları kaydetti:

"İlk düşüncemiz, bu ülkede görev yapan kendi askerlerimize. Onlara yakınlığımızı ve minnettarlığımızı belirtiyorum. Daha fazla karşılıklı provokasyon olmaması için tüm aktörlere güçlü şekilde bundan kaçınma çağrısı yapıyoruz."

Bölgedeki durumun normalleşmesi için diplomatik çabaların ikiye katlanması gerektiğine dikkati çeken Di Maio, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Askeri seçenek, hiçbir şekilde kabul edilemez. Bölgede yaşanacak daha fazla istikrarsızlığın, küresel ölçekte güvenlik için doğrudan ve uzun vadeli sonuçları olacaktır. Hepimiz şiddet içeren aşırıcılık ve terörizm başta olmak üzere, ortak ve daha ciddi tehditlerle karşı karşıyayız. İtalya, Avrupalı ortaklarıyla koordinasyon içinde, Körfez bölgesinde diyalog ve yapıcı yüzleşmeleri artırabilecek her türlü eylemi desteklemeye hazır."

AVRUPA BİRLİĞİ KOMİSYONU'NDAN DİYALOG ÇAĞRISI

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ortadoğu'daki gerginliğin sadece bölgeyi değil tüm dünyayı etkilediğini belirterek, "Silahların acilen susması gerekiyor" dedi.

Von der Leyen ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Ortadoğu gündemiyle toplanan Komisyonun ardından basına açıklamalarda bulundu. Von der Leyen ve Borell, İran'da düşen Ukrayna Havayollarına ait yolcu uçağında hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı diledi.

Von der Leyen, toplantıda Irak, İran ve Libya'daki gelişmelerin ele alındığı bilgisini paylaşarak, "Bölgedeki gerginlik hepimizi etkiliyor. Silahların acilen susması ve diyaloğa yer açması gerekiyor" dedi.

Krizin ulaşım, enerji, ekonomik kalkınma ve göç gibi alanlara da etkisi bulunduğuna dikkati çeken Von der Leyen, AB'nin bölgede gerginliğin azaltılması için katkı sağlayabileceğini ifade etti.

"ŞİDDETİ ARTIRMANIN KİMSEYE FAYDASI YOK"

Yüksek Temsilci Borrell ise İran, Irak ve tüm bölgedeki gerginliğin çok endişe verici olduğunu söyledi.

Borrell, "Irak'ta ABD ve aralarında Avrupalıların da bulunduğu koalisyon güçleri tarafından kullanılan hava üslerine düzenlenen son saldırı, artan gerginliğin ve çatışmanın son örneği. Şiddeti artırmanın kimseye faydası yok" değerlendirmesinde bulundu.

AB dışişleri bakanlarının cuma günü Brüksel'de olağanüstü toplanacağını anımsatan Borrell, bu çerçevede İran, Irak ve Libya'daki gelişmelerin ele alınacağını kaydetti.

Borrell, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac'ı da Brüksel'e davet ettiğini duyurdu.

BM'DEN İŞBİRLİĞİ ÇAĞRISI
 
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD ve İran arasında artan gerginliğe ilişkin, "Körfez'de dünyanın göze alamayacağı bir savaşı önlemek hepimizin ortak görevi. Savaşın neden olduğu korkunç acıları unutmamalıyız." ifadesini kullandı.

BM Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan açıklamada Guterres, İran'ın Irak'taki ABD ve koalisyon güçlerine yönelik füze saldırılarının ardından gerginliğin azaltılması ve maksimum itidal gösterilmesi çağrısı yaptı.

Guterres, taraflara diyalog ve uluslararası işbirliğinin yenilenmesi çağrısında da bulunarak, "Körfez'de dünyanın göze alamayacağı bir savaşı önlemek hepimizin ortak görevi. Savaşın neden olduğu korkunç acıları unutmamalıyız. Savaşın bedelini, her zaman olduğu gibi masum insanlar ödüyor." değerlendirmesinde bulundu.

ALMANYA DA KINADI

Alman hükümeti, İran'ın Irak'taki ABD üslerine saldırı düzenlemesini sert bir dille kınadı.

Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Başkanı ve Savunma Bakanı Annegret Kramp Karrenbauer, ARD'nin sabah programı Morgenmagazin'de yaptığı açıklamada, "Alman hükümeti adına bu saldırganlığı şiddetle reddettiğimizi ifade ediyorum" dedi.

Karrenbauer, durumun sakinleşmesi için her şeyin yapılması gerektiğine işaret ederek, "Şimdi bu sarmalı daha da yukarıya doğru çıkarmamamız gerekiyor" ifadesini kullandı.

Hükümet olarak tüm kanalları kullanmak için mümkün olan bütün imkanları deneyeceklerinin altını çizen Karrenbauer, "İranlıların gerilimi daha da artırmamaları çağrısında bulunuyorum." diye konuştu.

Karrenbauer, saldırılarda hiçbir Alman askerinin yaralanmadığı bilgisini vererek, tüm gece ABD Savunma Bakanlığı ile temas halinde olduklarını bildirdi.

"GÜNLERCE TÜM TARAFLARLA TEMAS HALİNDEYİZ"

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da yaptığı yazılı açıklamada, İran'ın, koalisyon güçlerinin de bulunduğu Irak'taki askeri üslere yönelik füze saldırısını kınadı.

İran'ı gerilimin daha fazla tırmanmasına yol açabilecek herhangi bir adımdan kaçınmaya çağıran Maas, "Durumu sakinleştirmeye çalışmak için günlerce tüm taraflarla temas halindeyiz. Herkesten bu durumda ihtiyatlı ve sakin davranması talep edildi" ifadelerini kullandı.

ÇİN'DEN İTİDAL ÇAĞRISI

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Gıng Şuang ise başkent Pekin'de düzenlediği olağan basın toplantısında, ülkesinin öteden beri ilgili tüm tarafların farklılıklarını, karşılıklı saygı temelinde, diyalog ve müzakere gibi barışçıl yollarla çözmesini savunduklarını söyledi.

"Ortadoğu'da durumun daha da kötüleşmesi kimsenin işine gelmez. İlgili bölgenin barış ve istikrarını temin etmek tüm dünya için hayati öneme sahip" ifadelerini kullanan Sözcü Gıng, durumu yakından takip edeceklerini, tüm ilgili taraflarla yakın iletişimi sürdüreceklerini ve gerilimin düşmesi için çaba göstereceklerini kaydetti.

Gıng, "Ortadoğu'da mevcut durum karmaşık ve hassas. Çin tarafı gelişmeleri yakından takip ediyor, ilgili taraflara soğukkanlılığı sürdürme çağrısında bulunuyor" diye konuştu.

FİNLANDİYA ABD VE İRAN'I DİYALOG KURMAYA DEVAM ETTİ

Finlandiya Başbakanı Sanna Marin, hükümet olarak İran'ın Irak'taki ABD ve koalisyon güçlerine yönelik füze saldırılarını kınadıklarını belirtti.

Sanna Marin, Finlandiyalı askerlerin de Irak'taki koalisyon güçleri arasında görev yaptığını hatırlatarak, "Finlandiya hükümeti olarak İran'ın Irak'taki ABD ve koalisyon güçlerine yönelik füze saldırılarını bugün kınadık" dedi.

Stefan Löfven ise Irak'ta görev yapan koalisyon güçlerinin arasında İsveç askerlerinin de bulunduğunu belirtirken, İran ve ABD'yi diyalog kurmaya davet etti.

Löfven, "Irak'taki ABD ve koalisyon güçlerine yönelik saldırılardan derin endişe duyuyorum. Sorunun diplomasi ve diyalog yolu ile çözülmesinin tam zamanı." ifadelerini kullandı.

NATO'DAN KINAMA

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Twitter'dan paylaştığı mesajında, NATO'nun İran'a şiddetten kaçınması için çağrıda bulunduğunu ifade etti.

NATO müttefiklerinin, Irak'taki eğitim misyonuna ilişkin görüşmeler yürüttüğünü ve bu bağlamda kararlılığını koruduğunu aktaran Stoltenberg, İran'ın Irak'taki ABD ve koalisyon güçlerine yönelik saldırısını kınadığını bildirdi.

NATO PERSONELİNDE CAN KAYBI YOK

Öte yandan bir NATO yetkilisi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bizim değerlendirmelerimize göre, NATO'nun Irak eğitim misyonunda görev alan personelimiz arasında yaralı ya da ölü bulunmuyor. Personelimizi korumak için gerekli tüm önlemleri alıyoruz, durumu yakından takip etmeye devam ediyoruz" ifadelerini kullandı.

İran Devrim Muhafızları Ordusu, ABD'nin Irak'taki Ayn el-Esad Hava Üssü'nü onlarca balistik füzeyle vurduğunu duyurmuştu.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), İran'ın ABD askerlerinin konuşlandırıldığı Irak'taki el-Esad ve Erbil üslerine 12'den fazla balistik füzeyle saldırı düzenlediğini bildirmişti.

VİDEO: İRAN'DA 176 KİŞİNİN HAYATINI KAYBETTİĞİ UÇAK DÜŞTÜ MÜ, DÜŞÜRÜLDÜ MÜ?