ABD istihbaratı dinlemeye ara vermek zorunda kaldı

ABD'de "Vatanseverlik Yasası"nın (Patriot Act) istihbarat kurumlarının Amerikalıların telefon kayıtlarını toplu olarak saklama yetkisini de içeren bazı maddelerinin süresi, Senato'da bu maddelerin uzatılması yönünde bir anlaşmaya varılamaması üzerine yerel saatle bu gece yarısı doldu.

Senato, yasanın 31 Mayıs'ı 1 Haziran'a bağlayan gece yarısı süresi dolan üç maddesinin uzatılması için pazar günü olağanüstü oturum düzenledi.

ABD'de 11 Eylül saldırılarından sonra yürürlüğe sokulan ve istihbarat kurumlarına geniş çaplı izleme yetkileri sağlayan yasanın süresi dolan maddeleri arasında, istihbarat kurumlarına Amerikalıların telefon kayıtlarını toplu olarak saklama yetkisi veren ve eski NSA çalışanı Edward Snowden'ın sızdırmasıyla kamuoyunun bilgi sahibi olduğu tartışmalı 215. madde öne çıkıyordu.

Ancak söz konusu maddeye Amerikalıların sivil haklarını ciddi biçimde ihlal ettiği gerekçesiyle şiddetle karşı çıkan Cumhuriyetçi Senatör Rand Paul'un engellemesi nedeniyle Amerikan istihbaratı bazı kilit yetkilerini geçici de olsa yitirmiş oldu.

Senato, yasanın 215. maddenin reformdan geçirilmiş versiyonu olan ve Temsilciler Meclisi'nde önceki hafta kabul edilen "Özgürlük Yasası"nın (Freedom Act) genel kurula getirilmesini 17'ye karşı 77 oyla kabul etti.
Dolayısıyla, telefon kayıtlarını saklama yetkisini devlete bağlı istihbarat kurumları yerine telefon şirketlerine veren ve Obama yönetiminin de desteklediği "Özgürlük Yasası"nın bu hafta Senato gündemine tekrar gelmesi ve bu sefer geçmesi bekleniyor.

Yasanın Senato'dan beklendiği gibi geçmesi halinde programların süresi sadece birkaç günlüğüne geçici olarak dolmuş olacak ancak yine de istihbarat yetkilileri süre aşımının birkaç gün de sürse Amerikalıların güvenliğini tehlikeye attığı ve teröristler için bir kazanım olduğu uyarısında bulundu.

Senato kuralları altında sahip olduğu yetkilerini kullanarak, yasanın oylanmasını birkaç günlüğüne de olsa erteleyen Senatör Rand Paul'un bu adımı, 215. maddenin Amerikalıların mahremiyetine anayasaya aykırı biçimde müdahale ettiğini savunan sivil özgürlükler savunucuları tarafından ise memnuniyetle karşılandı.

NSA dün öğleden sonra meta bilgilerini kapatma işlemine başladı. NSA'in izleme faaliyetlerinin dayandığı önlemler 11 Eylül 2001 saldırıları sonrasında terörizmle mücadele kapsamında istihbarat servislerine geniş yetkiler tanıyan "Patriot Act" adlı yasa ile kabul edilmişti. Yeni yasa 1 Haziran'da geçerlilik süresi dolan "Patriot Act" yerine düşünülmüştü.