Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) CHP Konya milletvekili Atilla Kart'ın açtığı milletvekilliği dokunulmazlığı davasında geçen yıl aldığı kararı bozdu ve Kart'ın dokunulmazlığının kaldırılmamasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'yle uyumlu olduğuna hükmetti.
AİHM'nin gerekçeli kararında, parlamenter dokunulunmazlığının devletlerin ve ulusal parlamentoların takdir yetkisi dahilinde olduğu vurgulandı. Mahkeme, Türkiye'deki milletvekili dokunulmazlığı uygulamasını Avrupa Konseyi ülkelerine oranla daha geniş bulsa da, kapsamının sınırlı olduğunu ve bu nedenle aşırı nitelenemeyeceğini belirtti. AİHM konu hakkında takdir yetkisinin TBMM'de olduğuna kanaat getirdi.
Kararda, bugüne kadar çok sayıda parlamenterin dokunulmazlıklarının kaldırılmasına dair başvurunun reddedildiği, bunun da Kart'a yönelik ayrımcı veya keyfi bir kararın söz konusu olmadığını gösterdiği vurgulandı. Kararda, Kart'ın dokunulmazlığının kaldırılması talebinin reddedilmesinin, hakkındaki ceza prosedürünü ortadan kaldırmadığı, sadece askıya aldığı da not ediliyor.
Tüm bu tespitlerden yola çıkan AİHM, Kart'ın dokunulmazlığın kaldırılmamış olmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu olduğu sonucuna vardı. Karar, 17 yargıçlı Büyük Daire'de 4'e karşı 13 oyla alındı. Türk yargıç Işıl Karakaş karar lehinde oy kullandı.
GEÇEN YIL FARKLI KARARA VARILMIŞTI
AİHM, geçen yıl açıkladığı ilk kararında Kart'ın dokunulmazlığının kaldırılmamasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanmayla ilgili 6'ıncı maddesine aykırı olduğu sonucuna varmıştı.
YARGILANMAK İÇİN AİHM'E BAŞVURMUŞTU
Hakkında bir avukat ile kamu görevlisine hakaret ettiği gerekçesiyle fezleke bulunan Atilla Kart, Meclis'te dokunulmazlığı kaldırılmadığı için yargılanamayınca 2005 yılında Strasbourg mahkemesine başvurmuştu. Kart, yargılanmak için dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle Strasbourg Mahkemesine başvuran ilk Avrupalı politikacı olma ünvanına sahip.
AİHM, bu davada 2008 yılında açıkladığı ilk kararında, Türk hükümetinin, Kart'ın dokunulmazlığının kaldırılması talebine olumlu yanıt vermeyerek, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanma hakkkıyla ilgili maddesini ihlal ettiği ve bu mahrumiyetin orantısız olduğu sonucuna varmıştı. Karar, 7 yargıçlı 2'inci dairede 3'e karşı 4 gibi küçük bir oy farkıyla alınmıştı. Türk hükümeti karara itiraz ederek konunun AİHM'nin temyiz organı olarak da anılan 17 yargıçlı Büyük Daire'de esastan yeniden görülmesini istemişti.
DOKUNULMAZLIK ZIRHIYLA BAŞKALARININ SUÇUNU ÜSTLENİYORLAR
Kart, davanın bu yıl Mart ayında yapılan temyiz duruşmasında, hükümet ve AKP'nin, kimi bürokratları milletvekili yaparak kendilerine dokunulmazlık kazandırdığını ve böylelikle TBMM'nin "iğfal edildiğini" iddia etmişti. CHP milletvekili, kendi yaptığı savunmada, "TBMM kanun kaçaklarının sığındığı bir mercii haline getirildi" ifadelerini kullanmıştı.
Hükümetin, TBMM'nin 22 ve 23'üncü yasama dönemlerinde hiçbir milletvekili hakkındaki dokunulmazlığın kaldırılmasına izin vermediğine dikkat çeken Kart, "milletvekilleri dokunulmazlık zırhıyla başkalarının işlediği suçları dahi üstelenebiliyorlar" tezini işlemişti. Aralarında Cumhurbaşkanı ve Başbakan'ın da bulunduğu birçok AKP üst düzey yöneticisi hakkında "yüz kızartıcı dosyalar" bulunduğunu iddia eden Kart, hakkındaki dokunulmazlığın AKP yöneticilerini korumak amacıyla kaldırılmadığını savunmuştu. Kayıp trilyon davasını örnek gösteren Kart, "Bu davada 70 sanığın mahkumiyeti infaz edildi. 5 milletvekilinin dosyası bekliyor. Ancak TCK'da yapılan düzenlemeyle o cezaların ertelenmesi sağlandı" şeklinde konuştu.
DOKUNULMAZLUK KALKMADI DİYE İTİBARI ZARAR GÖRMEDİ
Türk hükümeti ise milletvekili dokunulmazlığının "parlamenter dokunulmazlık kurumu ve parlamenter düzeni korumak amacıyla" kaldırılmadığını savundu. Hükümet avukatı, AİHM'nin Kart davasında aldığı ilk kararı "hatalı" olarak niteledi ve dava tüm Avrupa hukuku açısından bir ilk teşkil ettiğinden 17 yargıçlı mahkeme heyetinden konuya "özel dikkat ayırmasını" istedi.
Atilla Kart'ın dokunulmazlığı kaldırılmadığından ötürü mağdur olmadığını belirten Türk hükümeti, "Dokunulmazlığı kaldırılmayan Atilla Kart'ın siyasi itibarının zarar gördüğüne dair bir emare ya da tartışma yoktur. İki kez üst üste milletvekili seçilmesi de bunun kanıtıdır" ifadeleriyle savunma yaptı. Hükümet avukatı "Türk parlamenterleri hukuk davalarına karşı dokunulmazlık zırhı içinde değiller" ifadesini de kullanmıştı.
- Etiketler :
- Haberler
