Altı yıl önce Beyrut’ta bir gemiden alınan ve daha sonra bir depoda depolanan yaklaşık 3.000 ton amonyum nitrat, salı günü Lübnan başkentinin liman bölgesindeki patlamaya neden oldu.
Amonyum nitrat, endüstriyel olarak yüksek miktarlarda üretilen kristal benzeri beyaz bir maddedir. En yaygın kullanımı gübre yapımı içindir. Ancak, patlayıcı özelliği bulunan amonyum nitrat madencilikte patlayıcı yapımı için kullanılır.
Amonyum nitratın, doğada bulunabilecek bir madde olmadığını söyleyen Londra Üniversitesi Akademisi kimya profesörü Andrea Sella, bunun nedeninin amonyağın nitrik asitle reaksiyona sokularak elde edilen sentetik bir madde olduğunu belirtti.
Amonyum nitrat dünyanın her yerinde üretilen ve fiyatı oldukça ucuz bir madde. Ancak, patlayıcı özelliğinden dolayı depolaması geçmişte de birçok endüstriyel kazaya neden olmuştur.
Profesör Sella, kendi başına amonyum nitratın kullanımının nispeten güvenli olduğunu ifade etti. Sella “ancak, uzun süre etrafta çok miktarda yabancı madde varsa amonyum nitrat çürümeye başlar. Asıl sorun, zamanla küçük nem parçalarını emmesi ve sonunda muazzam bir kayaya dönüşmesi. Bu onu daha tehlikeli hale getiriyor, çünkü bu durum bir patlama anında çok daha kolay yayılacağı anlamına geliyor” diye ekledi.
Eski askeri istihbarat subayı Philip Ingram, BBC’ye verdiği demeçte, bu maddenin ne kadar uzun bırakılırsa akaryakıt gibi maddelerle kirlenme olasılığının o kadar yüksek olduğunu söyledi.
Bu durumun kimyasal bir reaksiyona yol açabileceğini belirten Ingram “Böyle bir aşamada amonyum nitrat kendi ısısını üretir ve bir kez başladıktan sonra onu sürekli üretmeye devam eder ve zamanla birikir. Bu, Beyrut'tan çıkan korkunç videolarda gördüğümüz yüksek dereceli patlamaya yol açabilir” dedi.
MANTAR ŞEKLİNDE YÜKSELEN DUMANIN NEDENİ NE?
Beyrut’taki patlamanın görüntülerinde, ateşten çıkan dumanların patlamanın ardından mantar şeklinde yoğun bir bulut oluşturduğu görüldü.
Profesör Sella bu durumu "havada dolaşan süpersonik bir şok dalgası var ve bu merkezden dışarıya doğru yükselen, yukarı doğru genişleyen beyaz küresel bulut olarak görülebilir" diyerek açıkladı.
Şok dalgasının basınçlı havadan ortaya çıktığını belirten Sella, “Hava hızla genişliyor ve aniden soğuyor, su yoğunlaşıyor, bu da buluta neden oluyor” diye ekledi.
AMONYUM NİTRAT NE KADAR TEHLİKELİ?
Profesör Sella’nın söylediğine göre amonyum nitrat patladığında, azot oksitler ve amonyak gazı dahil çeşitli toksik gazlar salabilir. Sella, eğer fazla rüzgar yoksa bu durumun çevredeki insanlar için tehlike oluşturabileceğini belirtti.
AMONYUM NİTRAT BOMBA YAPIMINDA KULLANILIYOR MU?
Güçlü patlayıcı özelliğe sahip olan amonyum nitrat, dünyadaki birçok ordu tarafından patlayıcı olarak kullanılmıştır. Ayrıca 1995 yılında Oklahoma City bombalaması da dahil olmak üzere birçok terör eyleminde amonyum nitrata rastlanmıştır.
DAHA ÖNCE BENZER BİR PATLAMA OLDU MU?
1921'de, yaklaşık 4.500 ton amonyum nitrat, Almanya'nın Oppau kentindeki bir fabrikada patlamaya neden oldu ve 500'den fazla insan öldü.
ABD tarihindeki en ölümcül endüstriyel kaza 1947'de Teksas, Galveston Körfezi'nde meydana geldi. Limana yerleştirilmiş bir gemide 2.000 tondan fazla kimyasal patladı ve en az 581 kişi hayatını kaybetti.
Daha yakın bir tarihte amonyum nitrat ve diğer kimyasalları da içeren bir patlama, 2015 yılında Çin'in kuzeyindeki Tianjin limanında 173 kişiyi öldürdü.
PATLAMANIN ARDINDAN BEYRUT
- Etiketler :
- Haberler -
- haberler
- Gündem
- Dünya
- Patlama
