Çavuşoğlu: Kıbrıs'ta çözüm konusunda hep bir adım önde olduk

Çavuşoğlu, New York'ta Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias ile bir araya geldikten sonra basın toplantısı düzenledi.

Yeni Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüşmek üzere New York'a geldiğini ve dün kendisiyle çok faydalı bir görüşme gerçekleştirdiklerini söyleyen Çavuşoğlu, Guterres'in görüştüğü ilk Dışişleri Bakanı olduğunu ve bu görüşmede Suriye'deki süreci kapsamlı bir şekilde ele aldıklarını belirtti.

Çavuşoğlu, "Ne yapıyoruz, Rusya ile ne amaçlıyoruz, 45 binden fazla insanı Halep'ten nasıl kurtardık, daha sonraki anlaşmaları nasıl hazırladık, Astana'da ne düşünüyoruz. BM'ye ne rol düşüyor. BM parametreleri, BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 ve 2336 nolu kararları, Cenevre Bildirisi, tüm bunlar siyasi sürecin temelini oluşturuyor. Sayın Genel Sekreter bize özellikle Türkiye'ye bu süreçte oynadığımız rol için teşekkürlerini iletti ve bundan sonra bu süreci BM ile yürütme konusunda kendileri de iradesini ortaya koydu." diye konuştu.

"KIBRIS'TA ÇÖZÜM KONUSUNDA HEP BİR ADIM ÖNDE OLDUK"

Kıbrıs müzakerelerinde kritik bir aşamaya gelindiğini anlatan Çavuşoğlu, bu konuyu da Genel Sekreter ile enine boyuna değerlendirdiklerini aktardı.

Yunan mevkidaşı Kocias ile görüşmesinde ise güvenlik ve garantiler konusunu ele aldıklarını anlatan Çavuşoğlu, "Biz çözüm konusunda her zaman herkesten bir adım önde olduk." ifadesini kullandı.

Kıbrıs'ta adil, kalıcı, iki kesimliliğe dayanan bir çözümü desteklediklerinin altını çizen Çavuşoğlu, "Umarım Kıbrıs Rum tarafı ve Yunanistan da aynı anlayış içinde olur ve 12 Ocak'ta başlayacak konferanstan bir sonuç elde ederiz. Şunu hep söyleyegeldik, artık bu son fırsat penceresidir. Bu anlamda yürütülen son müzakerelerdir. Bu fırsatın kaçırılmamasını istiyoruz ve inşallah buradan bir sonuç elde ederiz." değerlendirmesinde bulundu.

Çavuşoğlu, Kıbrıs'ta güvenlik ve garantörlükle ilgili soru üzerine de Kıbrıs konusunda hiç tek taraflı düşünmediklerini söyledi.

Türkiye'nin esas sorumluluğunun KKTC'nin mevcut tehdit ya da oluşabilecek tehditler konusundaki endişelerini gidermek ve güvence vermek olduğuna dikkati çeken Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, KKTC'deki tüm liderlerin Türkiye'nin garantörlüğünün vazgeçilmez olduğunu belirttiklerini dile getirdi.

Bu güvencenin önemini vurgulayan Çavuşoğlu, "1960'tan 1974'e kadar Kıbrıs Türk halkının yaşadıklarını kısa sürede unutmasını beklemek gerçekçi değil." dedi.

Doğu Akdeniz'deki gelişmelere bakınca Kıbrıs için tehditler olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bugün herkes Suriye'de. Ortadoğu sorunu henüz çözülmüş değil. Terör örgütleri var. DEAŞ var, El Nusra var, başka terör örgütleri var. Yani ciddi bir göç ve mülteci dalgası riski var. Çünkü henüz daha herşey bitmiş değil. Doğu Akdeniz'de herkes bulunuyor, şu anda bir çok ülke var savaş gemileriyle orada. Kıbrıs etrafında doğalgaz ve petrol rezervleri var. Dolayısıyla herkes gözünü oraya dikmiş durumda. Böylesine bir ortamda tabiki bugünün şartlarında farklı boyutta tehditler de var."

Tüm bunlar karşısında Kıbrıs Türk halkının kendisini güvencede hissetmek istediğini anlatan Çavuşoğlu, "Aksi takdirde bir anlaşma olsa bile referandumda destek bulmaz." açıklamasında bulundu.

Rum halkı ve Yunanistan'ın düşüncelerini de anlamak istediklerini belirten Mevlüt Çavuşoğlu, bunun taviz anlamına gelmeyeceğini vurguladı.

Ada'da Türk askeri bulunmasına ilişkin eleştirileri de yanıtlayan Çavuşoğlu, "Eğer geleceğe yönelik kafanızda hasmane tutumlarınız yoksa orada Türk askerinin bulunmasından da rahatsız olmamanız gerekiyor." dedi.

"LAVROV İLE GÖRÜŞECEĞİM"

Çavuşoğlu, New York'tan ayrılmadan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir telefon görüşmesi yapacağını, talebin kendisinden geldiğini aktararak, Suriye'deki süreci, sahadaki durumu ve Astana sürecini değerlendireceklerini bildirdi.

Astana sürecinin başarılı olup olmayacağı konusunda temkinli olduklarını ifade eden Çavuşoğlu şu değerlendirmeyi yaptı:

"Endişemiz yok, gerçekçi yaklaşıyoruz. Muhalefet var, rejim tarafı var her iki tarafından da gerçek anlamda müzakere etmek için masaya gelmesi lazım. Sadece resim ya da görüntü vermek için değil. Siyasi süreç konusunda hazırlıklı gelmeleri gerekiyor ki doğrudan bu düşüncelerini ve vizyonları hem birbirleriyle hem de tüm dünyayla paylaşmalarında fayda var. Astana sürecinin başlayabilmesi ve başarılı olabilmesi için de varılan mutabakata herkesin uyması gerekiyor. Yani ateşkes sürecinin devam etmesi ve insani yardımların kesintisiz bir şekilde ve hiç ayrım yapılmadan tüm kesimlere ulaştırılması gerekiyor."

Sistematik ateşkes ihlallerinin süreci etkileyeceğine dikkati çeken Çavuşoğlu, sürecin etkilenmemesi için başta Lavrov olmak üzere Rus yetkililerle görüşmeleri sürdüreceklerinin altını çizdi.

Bakan Çavuşoğlu, Rusya'nın Suriye'den askeri gemileri çekmeye başladığını duyurmasıyla ilgili soru üzerine de bunun Rusya'nın kendi kararı olduğunu söyledi.

Rusya'nın, rejimin davetiyle bölgede bulunduğunu ifade ettiğini ve orada iki üssü olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, "Biz Doğu Akdeniz'in bir barış denizi olmasını istiyoruz. Hiçbir şekilde tırmanma olsun istemiyoruz. Ya da farklı güçlerin rekabet ettiği bir bölge olmasını da istemiyoruz. O bölgenin istikrarı, güvenliği önemlidir." dedi.

Rusya'nın dostane toplantılarda bölgede sürekli çok sayıda asker bulundurmak istemediğini beyan ettiğini anlatan Çavuşoğlu, "Bu gemiyle ilgili karar da tamamen kendilerinin kararı. Bundan sonra hangi adımları atacaklar onu Ruslara sormak lazım." diye konuştu.

SURİYE'DEKİ ATEŞKES İHLALLERİ

Çavuşoğlu, Suriye'de havadan ve karadan ihlaller yaşandığını ve hepsinin de rejim ve rejimi destekleyen gruplar tarafından gerçekleştirildiğini bildirdi.

Muhalefet tarafından hiç ihlal raporlanmadığını anlatan Çavuşoğlu, kendilerine gelen ihlal bilgilerini ateşkesin garantörü olarak Rusya ile paylaştıklarını aktardı.

Muhalefetin çok sınırlı karşılık vererek sözünde durduğunu anımsatan Çavuşoğlu, "İhlallere karşı bir yaptırım olması konusunda mutabakat var. Ancak 'nasıl yaptırım olacak, kim uygulayacak' bunun detayları üzerinde çalışılacak. Henüz ortaya çıkmış bir mutabakat, belge ya da anlaşma yok. Ama esasen bu ateşkesin kalıcı olabilmesi için siyasi sürecin devam edebilmesi için ihlallerin olmaması gerekiyor. İhlal edenlere karşı da yaptırımlar olması gerekiyor." diye konuştu.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye rejiminin İdlib'e askeri operasyon düzenleme planına ilişkin haberlerin hatırlatılması üzerine "Siyasi çözüm mü istiyorsunuz? Askeri çözüm mü istiyorsunuz?. Buna karar vermeniz gerekiyor." dedi.

Herkesin attığı imzanın gereğini yerine getirmesi gerektiğine işaret eden Çavuşoğlu, şunları söyledi:

"Esasen 10 gün önce varılan mutabakatta rejim de siyasi çözüm istediğini söyledi ve bir belgeye, mutabakata imza attı. Rusya da bunun garantörü oldu. Hem siyasi çözüm isteyip, Astana süreci ile ilgili ateşkesle ilgili iki belgeyi imzalayacaksınız hem de ondan sonra 'İdlib'i ele geçirmeye çalışacağız' bu olmaz. O zaman tüm süreç çöker. O zaman tekrar kaos başlar. Yine her iki tarafın da imzaladığı mutabakata göre hiçbir taraf diğerine karşı kazanım elde etmeye çalışmayacak. Yani toprak elde etmeye çalışmayacak. Herkes şu anda bulunduğu yerde kalacak. O nedenle İdlib veya başka bir yerde yine savaşı sürdürmek Suriye'yi kaosa götürür. Herkes o yüzden imzaladığı mutabakata sadık kalsın, sözünde dursun ki en iyi çözüm siyasi çözümdür. Bu yolda hep beraber ilerleyelim."

"ABD'NİN DE MUTLAKA ASTANA'YA KATILMASI GEREKİYOR"

Çavuşoğlu, Trump yönetimi ile temaslar konusunun sorulması üzerine de henüz kendisinin resmi bir temasının olmadığını halen görevi başında olan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile sürekli görüştüklerini belirtti.

Yeni dışişleri bakanı göreve başlayınca onunla da yakın iş birliği içinde olacaklarını kaydeden ama mevcut yönetim varken henüz göreve başlamamış ekiple görüşmenin siyasi nezakete uymayacağını kaydetti.

ABD'nin Astana'daki görüşmelere katılması konusundaki sorulara Çavuşoğlu, "Rusya ile Astana'ya ABD'nin katılması konusunu konuştuk ve biz bu fikri destekliyoruz. Yani Rusya'nın yanında ABD'nin de mutlaka Astana'ya katılması gerekiyor. Burada ABD'nin rolünü de hiç kimsenin inkar etmemesi gerekiyor." yanıtını verdi.

"TERÖRE DESTEK VEREN BİR ÜLKENİN MÜTTEFİK OLARAK KABUL EDİLMESİ ÇOK ZOR"

Yeni ABD yönetiminden beklentileri olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, Türkiye'de halkın bazı uygulamalara ciddi tepkisinin bulunduğunu ve bunlardan birisinin Suriye'de YPG'ye destek verilmesi olduğuna dikkati çekerek şöyle konuştu:

"YPG kamplarından teröristler canlı bomba olarak Türkiye'ye geliyor ve saldırılar gerçekleştiriyor. Son bir yıl içinde en az 4-5 tane saldırı var ve bu saldırıları gerçekleştiren teröristler YPG kamplarında eğitildi ve canlı bomba olarak Türkiye'ye geldi. Şimdi böyle bir terör örgütüne müttefikimizin silah vermesi bizim için kabul edilemez. Teröre destek veren bir ülkenin müttefik olarak kabul edilmesi bile çok zor. Şu anda NATO'da müttefikliğimiz var, böylesine bir ülkenin bir terör grubuna destek vermesi zaten söz konusu olamaz, olmamalı da. Kabul edilebilecek bir şey değil."

Yeni yönetimin terör örgütleri konusunda daha hassas olacağına inandıklarının altını çizen Çavuşoğlu, ABD ile bir çok alanda iş birliği ve ortaklık bulunduğuna dikkati çekerek, bu iş birliğini samimi bir şekilde devam ettirmek istediklerini söyledi.

İki tarafın da aynı anlayış içinde olması gerektiğini anlatan Çavuşoğlu, "Maalesef son bir yılda geldiğimiz noktada, şu andaki yönetimle bu anlamda çok ciddi sıkıntılar oldu ve ister istemez de halkımızın da çok ciddi tepkileri oldu." dedi.

FETÖ ELEBAŞI GÜLEN'İN İADESİ

Çavuşoğlu, FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in iadesine ilişkin soru üzerine de yeni yönetime öncekilere iletilen tüm talepleri yeni delillerle de sunacaklarını bildirdi.

Adli süreç devam ettiği için her gün yeni delillerin ortaya çıktığını kaydeden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı delilleri Washington Büyükelçiliği aracılığıyla yeni yönetime ileteceklerini sözlerine ekledi.