İran corona virüs kısıtlamalarında bu kez başarılı olabilecek mi?

İran’da corona virüs vaka sayıları ilk kez 13 bin seviyesinin üzerine çıkmış durumda. Ülkede vaka sayıları ile eş zamanlı olarak hayatını kaybeden kişi sayısında hızlı bir yükseliş yaşanıyor. Son 24 saat içerisinde ülke genelinde 13 bin 223 kişide corona virüs tespit edilirken, 476 kişi corona virüs nedeniyle hayatını kaybetti. Yani İran’da her 3 dakikada bir İranlı corona virüsten hayatını kaybediyor ve 498 kişi corona virüse yakalanıyor. Peki yeni önlemler ne kadar işe yarayacak, İran'ı neler bekliyor? Ali Asgar Çabuk, İran'daki son durumu yazdı...

Ali Asgar Çabuk-NTV İran

Artan corona virüs vaka ve ölü sayıları nedeniyle İran’da hükumet 21 Kasım Cumartesi gününden itibaren ağır corona virüs kısıtlamaları uygulamaya başlayacak. Hükumetin corona virüs kısıtlamaları paketinde şehirler arası seyahat yasağı, zorunlu olmayan iş gruplarının tamamen kapatılması ve devlet kurumlarında çalışan kişi sayısının üçte bire düşürülmesi yer alıyor.

İran’da geçtiğimiz hafta yasakları duyuran Ruhani hükumeti, son bir haftadır uygulanacak yeni yasaklar paketinin uzun soluklu olacağı ve taviz verilmeyeceği konusunda halkı uyarıyor. Corona virüs ile Ulusal Mücadele Kurumu, Cumartesi günü uygulanacak yeni kısıtlamaların daha önceki yasaklar gibi 2 haftalık olmayacağını ve temel kısıtlamaların koronavirüs tablosunda iyileşme sağlanana kadar devam edeceğini açıkladı.

İran’ın 31 eyalet merkezinden 25’in uygulanacak söz konusu corona virüs kısıtlamaları kapsamında zorunlu olmayan tüm iş grupları kapatılacak. Kısıtlamaların uygulanacağı 100’ün üzerinde il ve ilçede sadece fırınlar, halkın temel gıda ihtiyaçlarını karşılayacağı iş yerleri ve sağlık merkezlerinin açık olacağı belirtildi.

İran corona virüs kısıtlamalarında bu kez başarılı olabilecek mi? - 1

İdari merkezlerde çalışanların sadece üçte birisinin iş yerlerine gidebilmesi ve kırmızı eyaletler arasında seyahat kısıtlaması da hükumetin yasak paketi içerisinde yer alıyor. Kırmızı ve turuncu seviyelerde yer alan 100’ün üzerinde il ve ilçe de şehirler arası seyahate yasak getiren hükumet, bu şehirlerde akşam 21:00’dan sabah 04:00’a kadar şehir içi dolaşıma da yasak getirdi.

PEKİ BU KEZ BAŞARILI OLABİLECEK Mİ?

İran’da hükumet corona virüs ile mücadele kapsamında benzer kısıtlamaları daha öncede uygulamıştı. Kırmızı seviyelerdeki eyaletlere seyahat yasağı İran'da her tatil öncesi gündeme gelir ve kısmen uygulanır. Ancak bir çok eyalette maske zorunluluğu, zorunlu olmayan iş gruplarının kapatılması ve seyahat yasağı gibi önlemler hayata geçirilse de sonuç alınabilmiş değil. Aksine bir ay önce 3 bin bandında olan vaka sayıları bugün 13 bin seviyelerine çıktı.

İran’ın daha önce uyguladığı corona virüs kısıtlamalarından istediği sonucu elde edememesinin nedenleri; yeterli cezai işlemin uygulanmaması, gerekli denetimlerin yapılmaması ve halkın ekonomik gerekçelerle kısıtlamalara uymaması gösterilebilir.

İran corona virüs kısıtlamalarında bu kez başarılı olabilecek mi? - 2

Ülkede yaşanan ekonomik kriz nedeniyle hükumet, corona virüs kısıtlamaları ile halk üzerinde baskı kurmak istemiyor. Bu nedenle daha önceki corona virüs kısıtlamalarında cezai işlemler ya uygulanmıyor ya da ceza miktarı düşük tutuluyordu. Kırmızı seviyelerdeki eyaletlerde tüm kafe ve restoranların kapalı olması gerekirken, bir çok eyalet merkezinde kafelerin ve restoranların açık oldukları görülebiliyor. Hükumet açık olan bu işletmeler hakkında herhangi bir denetim veya işlemde bulunmazken, halk kendisini koronavirüs kısıtlamaları ile açlık arasında tercih yapmak zorunda hissediyor.

İran’da 21 Kasım Cumartesi günü uygulanacak yeni corona virüs kısıtlamalarında ise asla taviz verilmeyeceğinin vurgulanması ve cezai işlemlerin yüksek tutulması dikkat çekiyor. Hükumet yasaklar karşısında denetimleri artıracağını ve kısıtlamalarda asla geri adım atmayacakları uyarısında bulunuyor. Diğer yandan halka yardımcı olmak için İran Cumhurbaşkanı Ruhani, 4 ay boyunca her aile üyesine 100 tümen (30 Tl) verileceğini ve bankaların kredi alımlarını kolaylaştıracağını duyurdu.

İran corona virüs kısıtlamalarında bu kez başarılı olabilecek mi? - 3

İran’ın corona virüs ile mücadelede başarılı olması bu kez denetimleri artırması ve cezai işlemleri uygulamada taviz vermemesine bağlı. Bu süre içerisinde halkın ekonomik durumu ve Ruhani hükumetinin halka vereceği ekonomik destek kısıtlamaların sürekliliğini ve başarısını belirleyecektir.