K. Kore nükleer deneme yaptı, dünya karıştı

Kuzey Kore'nin nükleer deneme yaptığını açıklaması üzerine Güney Kore, ABD, Rusya ve Japonya sert tepki gösterdi; Seul borsasında büyük bir düşüş yaşandı.

K. Kore nükleer deneme yaptı, dünya karıştı

Kuzey Kore'nin resmi haber ajansı KCNA'dan yapılan duyuruda, başarılı bir nükleer test yapıldığı ve bunun, ülkenin nükleer caydırıcılığını artırma yolunda bir adım olduğu bildirildi.

Duyuruda, ''Nükleer test, patlayıcı gücü ve kontrol teknolojisi daha üst düzeye çıkarılmış güvenli bir nükleer denemeyi daha başarıyla yapmıştır ve bu denemenin sonuçları, nükleer silahların gücünün artırılmasında ve nükleer teknolojinin geliştirilmesinde ortaya çıkan bilimsel ve teknolojik problemlerin çözümüne katkı sağlamıştır'' iddialarına yer verildi.

KCNA'da yer alan duyuruda nükleer denemenin, toprak bütünlüğünün, ülkenin, ulusun ve sosyalizmin korunmasına, barışın garanti altına alınmasına ve Kore yarımadası ile bölge güvenliğinin korunmasına katkı sağlayacağı da ileri sürüldü.

Kuzey Kore'nin, üç tane de kısa menzilli füze denediği bildirildi. Güney Kore'nin Yonhap haber ajansı, Kuzey Kore'nin, ülkenin kuzeydoğusundaki Musudan-ri deneme merkezinden 130 kilometre menzilli bir karadan havaya füzeyi ateşlediğini, ardından yine kısa menzilli olan iki füze daha denediğini bildirdi. Kuzey Kore 5 Nisan'da aynı fırlatma tesislerinden, uzun menzilli bir füze de denemişti.

GÜNEY KORE'DE SARSINTI HİSSEDİLDİ
Güney Kore'den yapılan açıklamada da, gece geç saatlerde bir sarsıntı tespit edildiği ve bunun büyük bir ihtimalle nükleer denemeden kaynaklandığı bildirildi.

Denemenin ardından alarma geçen Güney Kore'de kabine üyelerine, konuyu görüşmek üzere Devlet Başkanı Lee Myung-bak tarafından acilen toplanmaları çağrısında bulunulduğu belirtildi.

Japonya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da, Kuzey Kore'nin nükleer denemesine sert tepki gösterildi ve gerekli cevabın BM Güvenlik Konseyi tarafından verileceği ifade edildi.

Bakanlık sözcüsü Kazuo Kodoma, ''Uygun cevap kesinlikle verilecektir. Bunu BM Güvenlik Konseyinde yapmalıyız'' diye konuştu. Kuzey Kore, ilkini 2006 yılında yaptığı nükleer denemelere, uzun menzilli füze denemesinin ardından sıkılaştırılan uluslararası yaptırımlara tepki olarak devam edileceğini açıklamıştı.

Tespit edilen sarsıntıya göre nükleer deneme, Kuzey Kore'nin kuzeydoğusunda yapıldı. Amerikan Jeolojik Çalışmalar Enstitüsü, merkez üssü, Kimchaek kentinin yaklaşık 70 kilometre kuzeybatısında, yerin 10 kilometre altı olarak tespit edilen sarsıntı 4,7 büyüklüğünde oldu.

SEUL BORSASI DÜŞTÜ
Kuzey Kore'nin nükleer deneme açıklamasının ardından Seul borsası düştü. KOSPI endeksi'nin Kuzey Kore'nin ''başarılı'' bir nükleer denemede bulunduğunu açıklaması üzerine yüzde 3,97 düşerek, 55,78 puan kaybettiği belirtildi.

ABD İSTİŞARELERE BAŞLADI
Kuzey Kore'nin denemesinin ardından komşu ülkeler ve ABD ile İngiltere gibi güçler alarma geçti.

ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, ABD'nin müttefikleriyle istişarelere başladığı belirtildi.

ULUSLARARASI TOPLUMA MEYDAN OKUYOR
ABD Başkanı Barack Obama ise, nükleer ve füze denemelerinin, "tüm ülkeler için çok endişe verici bir sorun" olduğunu söyledi. Obama denemenin ardından şöyle konuştu:

"Kuzey Kore, doğrudan ve tehlikeli bir biçimde uluslararası topluma meydan okuyor. Kuzey Kore'nin tutumu, gerilimi artırıyor ve Kuzeydoğu Asya'da istikrarı baltalıyor"

Bu arada, Avrupa Komisyonu'nun dış ilişkilerinden sorumlu üyesi Benita Ferrero-Waldner, Kuzey Kore'nin nükleer denemede bulunmasının ''çok endişe verici'' olduğunu açıkladı.

Ferrero-Waldner, ziyarette bulunduğu Tayland'da yaptığı açıklamada, Kuzey Kore'nin geçmişte nükleer denemede bulunmasının yarattığı uluslararası krizi de hatırlatarak, durumun çok endişe verici olduğunu söyledi.

BM KARARI İHLAL EDİLDİ
İngiltere Dışişleri Bakanlığı üst düzey yetkilisi Bill Rammell ise, Kuzey Kore'nin ''başarılı bir nükleer denemede bulunduğu açıklamasının'' ardından, bunun BM'nin Kuzey Kore ile ilgili 2006 tarihli kararının ihlali olduğu ifadesini kullandı.

10-20 KİLOTONLUK BİR GÜÇTEYDİ
Rusya ise haberden dolayı endişe duyduğunu duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanlığı basın servisinden yapılan açıklamada, Kuzey Kore'nin nükleer denemesine ilişkin bilginin endişe verici olduğu belirtildi.

Rus Savunma Bakanlığı açıklamasında, nükleer denemenin 10 ila 20 kilotonluk bir güçte olduğu ifade edilirken, Fransa Kuzey Kore'nin nükleer denemede bulunmasını kınadı. Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, Abu Dabi'de denizcilik konulu bir konferansın açılışında yaptığı konuşmada, "Kuzey Kore'den gelen haberin iyi haber olmadığını, teknik ve stratejik açıdan daha fazla bilgi beklerken bu denemeyi kınadıklarını" ifade etti.

JAPONYA: BM DENEMEYİ KINAMALI
BM Güvenlik Konseyi'nin Kuzey Kore'nin nükleer denemesiyle ilgili olarak acil toplanacağı bildirildi. Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi, Konsey'in bugün olağanüstü bir toplantı yapacağını açıkladı.

Japonya ise BM Güvenlik Konseyinden, Kuzey Kore'nin nükleer denemesinin kınanması yönünde bir karar almasını isteyecek. Başbakan Taro Aso, denemenin, bir önceki BM kararının "açık bir ihlali olduğunu" ifade ederek, bunun kabul edilemez olduğunu kaydetti. Taro Aso, bugün toplanacak konseyin bu yönde bir karar almasını isteyeceklerini ifade etti.



Kuzey Kore yaptığı deneme ile dünyaya gündemine oturdu. ABD'ye göre Pyongyang, nükleer krizi 2002'de uranyum zenginleştirdiğini kabul ederek başlatmış oldu.

Kuzey Kore'nin nükleer ve füze teknolojisi çalışmalarıyla ilgili bazı önemli tarihler şöyle:

1994: ABD ile yapılan anlaşma sonucu Kuzey Kore, iki güvenli nükleer reaktör inşa edilmesi karşılığında, nükleer silah programını dondurma ve zaman içinde yürürlükten kaldırma sözü verdi.

31 Ağustos 1998: Kuzey Kore, Japonya ve Pasifik Okyanusu üzerinden geçen bir füze denemesinde bulundu, füzenin uydu olduğunu savundu.

13 Eylül 1999: Kuzey Kore uzun menzilli füze denemelerini dondurmayı taahhüt etti.

21 Temmuz 2001: ABD Dışişleri Bakanlığı, Kuzey Kore'nin uzun menzilli füze geliştirdiğini açıkladı.

21 Aralık 2001: Dönemin ABD Başkanı George W. Bush, Irak ve Kuzey Kore'yi, kitle imha silahları geliştirmeleri halinde "sorumlu tutulacakları" yolunda uyardı.

16 Ekim 2002: ABD, Kuzey Kore'nin uranyum zenginleştirdiğini kabul ettiğini ve bunun da 1994 tarihli ikili anlaşmanın ihlali olduğunu açıkladı.

21-25 Aralık 2002: Kuzey Kore, BM'nin Yongbyon nükleer tesisindeki gözlem düzeneğini kapattı.

27 Aralık 2002: Kuzey Kore, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) müfettişlerini sınır dışı etti.

10 Ocak 2003: Kuzey Kore, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşmasından (NPT) çekildi.

Ağustos 2003: Kuzey Kore, Çin başkenti Pekin'de, Güney Kore, Çin, ABD, Rusya ve Japonya'nın dahil olduğu Kuzey'in nükleer programıyla ilgili altılı görüşmelerin ilkine katıldı.

Eylül 2004: Çok taraflı görüşmelerin ardından Kuzey Kore, atom bombası üretimi için 8 bin nükleer yakıt çubuğunun üretiminin tamamlandığını açıkladı.

10 Şubat 2005: Kuzey Kore, savunmasına yönelik atom bombası yaptığını açıkladı.

19 Eylül 2005: Kuzey Kore, kendisine güvenlik garantisi verilmesi, enerji yardımı sağlanması ve sivil amaçlı nükleer enerji üretimi için bir reaktöre sahip olmasına izin verilmesi karşılığında nükleer silahlarından vazgeçmeyi taahhüt etti.

5 Temmuz 2006: Kuzey Kore 7 füze denemesinde bulundu, deneme başarısız oldu. Atılan füzelerden biri uzun menzilli Taepodong-2 idi ve bu füzenin Alaska'ya ulaşabileceği belirtiliyordu.

15 Temmuz 2006: BM Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore'nin füze programının durdurulması istenen 1695 sayılı kararı kabul etti.

9 Ekim 2006: Kuzey Kore ilk yeraltı nükleer denemesini yaptı. Uzmanlar, Kuzey Kore'nin elinde 5 ila 12 atom bombası yapmaya yetecek plütonyum bulunduğunu belirtti.

14 Ekim 2006: BM Güvenlik Konseyi Kuzey Kore'ye ekonomik ve ticari ambargo kararı aldı.

18 Aralık 2006: Çok taraflı müzakereler yeniden başladı.

13 Şubat 2007: Pekin'deki görüşmelerde anlaşma sağlandı. Kuzey Kore kuzeydeki ana nükleer tesisi Yongbyon'u kapatmayı, UAEK müfettişlerinin geri dönüşünü, buna karşılık enerji yardımı almayı, Amerikan yaptırımlarının kaldırılmasını ve ABD ile arasındaki ilişkilerin normalleşmesine yönelik müzakerelerin başlamasını kabul etti.

15 Temmuz 2007: Pyongyang Yongbyon'daki nükleer tesisini kapattığını duyurdu. UAEK da bundan üç gün sonra nükleer silahlardan arınma sürecinin ilk aşamasının başladığını teyit etti.

3 Ekim 2007: Pyongyang yıl sonuna kadar Yongbyon'daki tesisin sökülmesini ve nükleer tesislerinin tam listesini sunmayı taahhüt etti.

26 Haziran 2008: Pyongyang, nükleer programlarının ayrıntılarının yer aldığı bir deklarasyonu Çin'e teslim etti.

27 Haziran 2008: Yeni Çin ajansı, Yongbyon'daki reaktörün bir soğutma kulesinin söküm işlemini teyit etti.

19 Eylül 2008: Kuzey Kore, ABD'nin taahhütlerini yerine getirmediği gerekçesiyle Yongbyon'daki tesisini yeniden faaliyete geçireceğini açıkladı.

11 Ekim 2008: ABD, Kuzey Kore'yi terörü destekleyen ülkeler listesinden çıkardı.

5 Nisan 2009: Kuzey Kore, yörüngeye oturtmak için uzun menzilli bir füze fırlattı, ancak ABD ve Japonya bunun gizli bir nükleer deneme olduğundan şüphelendi.

13 Nisan 2009: BM Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore'yi yine kınadı.

14 Nisan 2009: Kuzey Kore, silahsızlanma görüşmelerinden çekildiğini ve nükleer tesislerini yeniden faaliyete geçireceğini açıkladı.

25 Nisan 2009: Pyongyang, BM'nin 5 Nisandaki olayla ilgili kendisini kınamasının ve yaptırımlarının ardından yeniden nükleer çubuk üretimine başladığını bildirdi.

29 Nisan 2009: Kuzey Kore, BM özür dilemezse yeni bir nükleer denemede bulunacağı tehdidinde bulundu.

25 Mayıs 2009: Kuzey Kore, yerin altında başarıyla bir nükleer denemede bulunduğunu duyurdu.

Sayfa Yükleniyor...