Wikileaks belgelerinde, Libya ile ABD arasında geçen yıl Libya'nın nükleer programıyla ilgili diplomatik gerginlik yaşandığı iddia edildi.
Belgelerde yeralan, ABD'nin Trablus Büyükelçiliği'nin 25 Kasım 2009 tarihli bilgi notunda, Libya'nın nükleer silah programını tasfiye ettiği sırada, Washington ile ilişkilerin iyileşme hızının yavaşlığını protesto etmek için, geçen yıl yüksek derecede zenginleştirilmiş uranyumun son partisini teslim etmeyi reddettiği yazıyor.
İki ülke arasında bir ay süren ve güvenlik kaygısıyla gizli tutulan gerginliğin, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'un, Libya Dışişleri Bakanı ile yaptığı telefon görüşmesinden sonra çözümlendiği, bu telefon görüşmesinden sonra Libya'nın, 2009 yılı Aralık ayında uranyum içeren son partiyi Rusya'nın almasına izin verdiği kaydedildi.
Gerginliğin yaşandığı bir ayda, Amerikalı yetkililerin, 5,2 kilogram ağırlığındaki yüksek seviyede zenginleştirilmiş uranyumun, başında sadece tek bir silahlı muhafız bulunan, Libya'nın Tacura nükleer tesisinde bekletildiği için sızıntı yapabileceği veya çalınabileceğine dair uyarılar yayınladıkları belirtildi.
Belgeye göre, 23 Kasım 2009 tarihinde meydana gelen olayda, Rus kargo uçağı, 7 konteynırda saklanan uranyumu teslim almak için Trablus'a indi, ancak Libyalılar, Ruslara ve Amerikalılara malzemenin teslim edilmeyeceğini bildirdi.
Başka bir bilgi notunda, bu olaydan iki gün sonra Libya'nın önde gelen reform yanlılarından, Libya lideri Muammer Kaddafi'nin oğlu Seif El İslam Kaddafi'nin, ABD Büyükelçisi Gene Cretz'e, Libya yönetiminin, Trablus ile Washington arasındaki ilişkilerin iyileşme hızından "sıkıldığı" için teslimatın durdurulduğunu söylediği yazıyor.
Seif El İslam Kaddafi, Libya'nın, nükleer silah programının tasfiyesine karşılık olarak askeri teçhizat satın alacağı anlaşmalar istediği, aynı zamanda babasının, geçen eylül ayında BM Genel Kurulu için New York'u ziyareti sırasında, geleneksel çadırını kurdurma girişimine karşı yapılan protestolardan ve Sıfır Noktası'nı ziyaret etme isteğinin geri çevrilmesinden rahatsız olduğunu söylediği belirtildi.
Bilgi notunda, ABD'nin Trablus Büyükelçisi, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın, Libya Dışişleri Bakanı Musa Kusa ile temasa geçmesi önerisinde bulunurken, bundan sonraki bilgi notunda, 3 Aralık'ta Clinton'un Kusa'yı aradığı, daha sonra ABD Büyükelçiliği'nin Libyalıların, uranyumun serbest bırakılacağı sözünü verdiğini bildirdiği, 20 Aralık'ta da Rus kargo uçağının Trablus'a geldiği, bir gün sonra yüklediği uranyumla Rusya'ya döndüğü kaydedildi.
Wikileaks'ın Libya ile ilgili olarak yayınladığı bir dizi bilgi notunda ayrıca, Libya lideri Muammer Kaddafi'nin oğullarından (Seif El İslam, Mutassim ve Hamis) hangisinin iktidara geleceğine ilişkin spekülasyonlara da yer veriliyor.
Muammer Kaddafi, 2003 yılında terörizmi reddetme ve Libya'nın gizli nükleer, kimyasal ve biyolojik silah programını tasfiye etme kararı almıştı. Bu karar, Libya'nın ABD ve Batı ülkeleriyle ilişkilerinin normalleşmesi kapısını açan, kilit öneme sahip adım olmuştu.
Bu tarihten sonra ABD, Rusya ve diğer ülkeler, Libya'dan santrifüjleri, uranyumu ve diğer nükleer malzemeleri çıkarmışlardı. ABD'nin yanısıra, BM'ye bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu da, Libya'nın nükleer ve kimyasal silah programlarının tümüyle tasfiye edildiğini ilan etmişlerdi.
- Etiketler :
- Haberler
