ABD'de 6 Kasım'da yeni başkanının kim olacağını belirleyecek seçim öncesi en kritik haftalar başlıyor. Başkanlık için seçmen çoğunluğunun yeterli olmadığı sistemde, eyaletlerin seçici delegelerini kazanmaları gereken Obama ve Romney, diğer eyaletler rengini belli ettiği için, toplamda 110 delegeye sahip kararsız 9 eyalet üzerinden başkanlık koltuğu için yarışıyor.
ABD seçim sisteminin matematiği, iki adayın da stratejilerini iyi oynamasını gerektiriyor. ABD seçim satrancında adaylar, ülke genelinde seçmen çoğunluğuna ulaşsalar da seçimi her zaman kazanamayabiliyor.
Seçim sistemi, adayların seçimi kazanabilmek için ülke genelinde aldıkları oyların toplamında üstünlük sağlamalarını değil, eyaletlerin nüfus oranlarına göre belirlenen seçici delege sayısında rakiplerini geride bırakabilmelerini gerektiriyor. Eyaleti kazanan aday, o eyaletin tüm seçici delegelerini de kazanmış oluyor.
DAHA ÇOK OY ALAN GORE SEÇİLEMEDİ
Bunun örneği, 2000 yılındaki başkanlık seçimlerinde görülmüştü. Dönemin Demokrat başkan adayı Al Gore, ABD genelinde daha çok oy almasına rağmen, Cumhuriyetçi başkan adayı George W. Bush, daha fazla delege kazandığı için başkanlık koltuğuna oturmuştu.
EN AZ 270 DELEGE
Bu kapsamda, 2012 başkanlık seçimlerinde de tüm eyaletlerden toplamda 538 seçici delege bulunuyor. Seçimi kazanmak için adaylardan birinin en az 270 delegeye ulaşması gerekiyor.
Obama'nın, seçimlerde eyaletlerden toplam 237 delegeyi kazanması yüksek ihtimal olarak görülüyor. Bunlardan 196 delegeye 'kesin' gözüyle bakılıyor. Demokratların mavi rengine boyalı bu eyaletler ve delege sayıları şöyle:
California 55, New York 29, Illinois 20, New Jersey 14, Washington 12, Massachusetts 11, Minnesota 10, Maryland 10, Connecticut 7, Oregon 7, Maine 4, Rhode Island 4, Hawaii 4, Vermont 3, Delaware 3, Washington DC 3.
Obama'nın kazanma ihtimalinin daha yüksek olduğu, toplamda 41 delegeye sahip eyaletler şöyle: Pennsylvania 20, Michigan 16, New Mexico 5.
Romney'nin kazanacağı tahmin edilen delege sayısı ise 191.
Romney'nin almasına kesin gözüyle bakılan, Cumhuriyetçi Parti'nin kırmızı rengine boyalı 159 delegenin eyaletlere dağılımı şöyle:
Teksas 38, Georgia 16, Tennessee 11, South Carolina 9, Alabama 9, Kentucky 8, Louisiana 8, Oklahoma 7, Arkansas 6, Mississippi 6, Utah 6, Kansas 6, West Virginia 5, Nebraska 5, Idaho 4, Montana 3, Alaska 3, North Dakota 3, South Dakota 3, Wyoming 3.
Romney'nin kazanma ihtimalinin daha yüksek olduğu eyaletler de şöyle sıralanıyor: Arizona 11, Missouri 10, Indiana 11.
Bu noktada, Obama'nın ihtiyacı olan delege sayısı 33, Romney'nin 79.
KRİTİK EYALETLER FLORIDA VE OHIO
Toplam eyalet sayısına bakıldığında, 23 eyaletle ABD haritasının birçok noktası kırmızıya boyalı. Ancak, bu eyaletlerin nüfus yoğunluklarının düşük olması, Romney'ye çok delege kazandırmıyor.
Bu aritmetiğe göre, seçimin kaderini, rengini belli etmeyen 110 delegeye sahip 9 eyalet elinde tutuyor. Siyasi tercihleri sürekli değişen bu eyaletlerin hangi renge boyanacağı, başkanlık yarışını kimin kazanacağını belirleyecek.
Bu eyaletlerin delege oranları ise şöyle:
Florida 29, Ohio 18, North Carolina 15, Virginia 13, Wisconsin 10, Colorado 9, Nevada 6, Iowa 6, New Hampshire 4.
Bu noktada Romney için, özellikle iki eyalet, başkanlık bileti için olmazsa olmaz: Ohio ve Florida. ABD siyasi tarihinde Ohio'yu kazanmadan başkanlık koltuğuna oturabilmiş bir Cumhuriyetçi aday henüz yok.
Florida'nın ise delege sayısı çok yüksek. Romney, Florida'yı kazanamazsa hemen hemen geri kalan tüm diğer belirsiz eyaletleri kazanması gerekiyor. Ancak son anketler Romney'ye Florida'da umut veriyor. Bunun yanında, Obama'nın sadece bu iki eyaleti kazanması bile seçimi kazanması anlamına geliyor. Obama, Florida ve Ohio'yu kaybederse başkanlığı riske girecek.
Son anketlere göre, bu eyaletlerin çoğunda hala Obama az farkla da olsa önde ancak Romney'nin aradaki farkı hızla kapattığı görülüyor. Obama, Romney'nin özellikle ilk münazaradaki başarılı performansından sonra yakaladığı ivmeyi durduramazsa, ikinci kez seçilme umutları tehlikeye girebilir.
Bu nedenle iki adayın seçim kampanyaları özellikle bu eyaletlere odaklı geçiyor.
YARINKİ MÜNAZARADA İÇ VE DIŞ POLİTİKA
Seçim aritmetiğinin nasıl şekil alacağı ise özellikle Obama ve Romney'nin açık oturum performanslarıyla iyice belirginleşecek. Bu noktada, Obama ile Romney'yi ikinci kez karşı karşıya getirecek yarınki münazara ciddi önem taşıyor.
Birinci açık oturumdaki performansı nedeniyle anketlerde düşüşe geçen Obama'nın, rakibi Romney ile gerçekleştireceği ikinci münazarada durumu telafi edip edememesi seçimin kaderini belirleyebilir.
Obama ve Romney için bir diğer kritik gün, kozlarını son kez paylaşacakları 22 Ekim Pazartesi. İkinci münazarada, iç ve dış politika meseleleri; üçüncü münazarada ise, sadece dış politika soruları yöneltilecek.
- Etiketler :
- Haberler
