Suriye iç savaşında 6 yılda neler yaşandı?

Suriye'deki iç savaşta ilk gösteriler ülkenin güney ucu, Ürdün sınırındaki Dera (Kale) antik kentinde başladı.

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad karşıtı göstericilere güvenlik güçleri ateş açtı. 4 göstericinin ölümüyle sonuçlanan ilk gerginlik, Suriye'nin "Kale"sini bir anda Şam rejimine karşı ayaklanmanın kalesine çevirdi.

Dera'da yaşanan ölümler, Esad karşıtı gösterileri kısa sürede Humus ve Cisr el Şugur gibi Dera'ya kilometrelerce uzaklıktaki noktalara taşıdı.

Suriye'deki iç savaşta dönüm noktalarından biri 2012 yazında yaşandı. Esad yönetimi karşıtı gösteriler Suriye'nin en büyük kenti olan Halep'e sıçradı.

Halep'te 5 yıl boyunca süren çatışmalar, Osmanlı İmparatorluğu'nun en önemli kentleri arasında yer alan Halep'i ve tarihi mirasını enkaza çevirdi.

2013 baharındaysa muhalif güçler, sonraki yıllarda adını dünyaya "DAEŞ'in kalesi" olarak duyuracak olan Rakka'yı ele geçirdi. Bir yıl sonraysa örgüt Rakka'yı muhaliflerden geri aldı.

DAEŞ'in Rakka sokaklarında gövde gösterisi yaptığı görüntüleri dünya endişe içerisinde izledi. 2013'ün ağustos ayında dünyanin gözü kulağı bu kez bir saldırı haberiyle Suriye'ye çevrildi.

Çok değil başkent Şam'ın 6 kilometre uzaklığındaki Guta'da kimyasal silahla saldırı düzenlendi. Muhaliflerin kontrolündeki bölgede yasaklı sarin gazıyla siviller hedef alındı.

Zehirli gazdan etkilenmiş çocukların görüntüleri uluslararası toplumu ayağa kaldırdı. Daha sonra "Guta katlımı" olarak anılan bu saldırıdan muhalifler Suriye ordusunu, Suriye ordusuysa muhalifleri sorumlu tuttu.

Birleşmiş Milletler, muhaliflere göre bin 300 kişinin öldüğü bölgede yaptığı incelemelerde sarin gazının izine rastladı.

Guta kimyasal silahların kullanıldığı tek nokta olmadı. 6 yılda toplam 160'tan fazla kimyasal saldırı düzenlendi.

2014'ün haziran ayında Suriye'de çatışmaların gölgesinde seçim düzenlendi. Başkanlık seçimlerinde 3 aday yarıştı. Beşşar Esad oyların yüzde 88'ini alarak koltuğunu korudu.

Avrupa Birliği ve ABD'nin gayri meşru ilan ettiği seçimlerde muhaliflerin kontrolündeki bölgelerde sandık kurulmadı.

Geride bıraktığımız 6 yılda en önemli gelişmelerden biri 2014'ün haziran ayında yaşandı. DAEŞ, Suriye ve Irak'ın kuzeyinde ele geçirdiği topraklarda halifelik ilan etti.

Halifelik ilanından 3 ay sonra ABD önderliğindeki koalisyon güçleri DAEŞ'e yönelik hava operasyonlarına başladı. Koalisyon güçlerini Rusya'nın Suriye girmesi izledi.

2016, Suriye'deki krize diplomatik çözüm arayışları adına yoğun bir mesaiye sahne oldu. Türkiye ve Rusya devreye girdi, binlerce kişinin Suriye ordusunun ablukası altında sıkışıp kaldığı Halep'ten tahliyeler başladı.

Kadın, çocuk 25 bin kişi Özgür Suriye Ordusu'nun kontrolündeki İdlib'e götürüldü. Sahada sağlanan başarı, diplomasi masasına da taşındı.

Türkiye ve Rusya, Astana'da Birleşmiş Milletler'in yürüttüğü Cenevre görüşmelerinin devamı niteliğindeki müzakere sürecini başlattı. Görüşmelerde, muhalifler ve Şam rejimi bir araya getirildi.

Türkiye ise 6 ay önce Özgür Suriye Ordusu ile birlikte Suriye'nin kuzeyinde operasyon başlattı. İlk olarak, Cerablus daha sonra El Bab DAEŞ'ten temizlendi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bir sonraki hedef olarak, YPG'nin belkemiğini oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'nin kontrolü sağladığı Menbiç'i gösterdi.

Suriye'de 6 yıl içerisinde 400 binden fazla kişi öldü. 145 bin kişiden haber alınamıyor. Ölenlerden 96 bini sivildi. 14 binden fazla kişininse işkence gördüğü tahmin ediliyor.

Savaş ülke nüfusunun yarısını evlerinden etti. 4.8 milyon kişi sığınmcı konumuna düştü. Savaşın vurduğu Suriyeliler, Türkiye, Lübnan, Ürdün gibi komşu ülkelere kaçtı.

Ülke içerisindeyse 6.5 milyondan fazla kişi çatışmalar nedeniyle göç etmek zorunda kaldı. Suriye'de silah sesleri 2 bin 190 gündür, yani 6 yıldır hiç susmadı.