Trump'ın "Yüzyılın Anlaşması" planında neler var?

ABD Başkanı Trump'ın yaklaşık üç yıldır üzerinde çalışılan Ortadoğu barış planını açıklaması bekleniyor. Trump bugün İsrail Başbakanı Netanyahu ile en güçlü rakibi Benni Gantz'ı Beyaz Saray'da ağırlayacak. Trump İsrailli siyasetçilerle ayrı ayrı görüşüp planın ayrıntılarını anlatacak. Trump, Netanyahu ile yarın bir görüşme daha yapacak. Görüşme sonrası ortak basın toplantısında planın ayrıntılarının dünyaya duyurulması bekleniyor. Peki Trump'ın "Yüzyılın Anlaşması" olarak da nitelediği planı hakkında ne biliniyor?

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump'ın "Yüzyılın Anlaşması olarak nitelendirdiği Ortadoğu Barış Planı'nı, Trump'ın damadı ve Beyaz Saray Danışmanı Jared Kushner'in başını çektiği bir ekip hazırladı.

Ekipte, başmüzakereci Jasen Geerblatt, Ulusal Güvenlik Danışman yardımcısı Dana Powell ve ABD'nin eski İsrail Büyükelçisi David Friedman vardı. Çalışmalara Kasım 2017'de başlandı.

Plan hazır olmasına rağmen aradan geçen iki yıldan uzun sürede kamuoyuna duyurulmadı. Trump defalarca açıklayacağını ilan etse de her seferınde ertelendi.

Jared Kushner 22 Haziran'da Bahreyn'in başkenti Manama'da planın birinci aşaması olarak nitelenen ekonomi boyutunu kamuoyuna duyurdu. Planın ekonomi boyutunda, Filistinlilere ve komşu Arap ülkelere 50 milyar dolarlık yatırım fonu öneriliyor.

Bu fonun, Filistin topraklarına, Ürdün'e, Mısır'a ve Lübnan'a refah getireceği savunuluyor. Planda iş ve turizm projeleri ile Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni otoyolla birbirine bağlayacak bir seyahat koridorundan söz ediliyor.

50 sayfadan uzun olduğu söylenen planın siyasi boyutu ise sır gibi saklaniyor. Kushner, metinde "iki devletli çözüm" ifadesinin geçmediğini söyledi.

"İki devletli çözüm" bugüne kadar ki bütün barış planlarının temelini oluşturdu. 1967 sınırları içinde Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni kapsayan ve Doğu Kudüs'ün başkent olduğu bağımsız bir Filistin devleti kurulması için müzakereler yürütüldü.

"İki devletli çözüm" Birleşmiş Milletler ve uluslararası toplum tarafından da destekleniyor. Amerikan yönetimi ise bu çözümü desteklemeyi bıraktığını aylar önce ilan etti.

Filistinliler, Trump'ın barış planını İsrail işgalini kabul etmesi için kendilerine önerilen rüşvet olarak görüyor. İsrail'in bu planla, Ürdün vadisi de dahil olmak üzere Bati Şeria'nın yarısını ilhak edeceğini iddia ediyor. Batı Şeria'nın yüzde 30'unu oluşturan Ürdün vadisi tahil ambarı olarak biliniyor.

Filistin yönetimi, Amerikan yönetimini artık tarafsız bir arabulucu olarak görmüyor. Onun için planın karşılık bulması beklenmiyor.
Uluslararası toplumun da nasıl tavır alacağı bilinmiyor.