Yedikıta Dergisinde yer alan inceleme yazısına göre, Osmanlı İmparatorluğu döneminde ilk olarak Sakarya Nehri, Sapanca Gölü ve İzmit Körfezi arasını birleştirmeyi hedefleyen bu proje, ticaretin geliştirilmesi ve malların nakliyesinin en ucuz yolla sağlanması amacıyla düşünüldü.
İstanbul'un yakacak ve inşaat için gerekli kereste ve odun ihtiyacının Kocaeli taraflarından temin edilmesinin masraflı ve zahmetli olması nedeniyle ilk defa Kanuni Sultan Süleyman tarafından ele alınan projenin, fizibilite çalışmaları Mimar Sinan tarafından yapıldı.
Mimar Sinan'ın, Sapanca'dan İzmit Körfezi'ne kadar olan bölgenin tüm etüt planlarını çıkardığı projenin çalışmaları daha sonra savaşlar nedeniyle durduruldu.
Sultan III. Murad tarafından 1591 yılında yeniden keşifleri yapılan proje, Sultan IV. Mehmed, Sultan III. Mustafa, Sultan II. Mahmud, Sultan Abdülmecid ve Sultan Abdülaziz dönemlerinde de gündeme getirildi ve üzerinde çalışıldı.
PROJE 1999'DA TEKRAR MASAYA YATIRILDI
Daha sonraki yıllarda ise geliştirilerek Karadeniz'i Marmara'ya bağlayan proje halini alan çalışma, 1999 yılında yeniden masaya yatırıldı.
Sakarya Valiliği'nin isteği üzerine bir grup bilimadamı fizibilite raporu hazırlandı, ancak konu aynı yıl meydana gelen 17 Ağustos Marmara Depremi nedeniyle gündemden düştü.
Sakarya, Kocaeli, Bilecik, Eskişehir ve Bolu'yu doğrudan etkileyecek olan proje, 2000'li yıllarda çeşitli konferanslarla tekrar tartışıldı ve proje hakkında hazırlanan raporlar Devlet Planlama Teşkilatına (DPT) gönderildi.
Proje çerçevesinde, 98 kilometrelik kısmı Sakarya Nehri'nden ve yaklaşık 42 kilometrelik kısmı da Sapanca Gölü havzasından geçecek olan yolun güzergahı belirlenerek, suni bir kanal için kollar sıvandı.
PROJE GERÇEKLEŞİRSE...
Asırlar önce planlanmış olan ve günümüzde de çalışmaları hala devam eden projenin gerçekleştirilmesi halinde tahmini sonuçları şöyle olacak:
''İstanbul Boğazı'ndan geçen gemi trafiğinin azalmasını sağlayacak.
- Marmara Denizi limanlarındaki sıkışıklığı büyük oranda hafifletecek.
- Bölgedeki karayolu trafiğini azaltabilecek.
- Bölgenin ticaret, sanayi ve turizminin gelişmesine katkıları olacak.
- Askeri açıdan ülke savunmasına olumlu etkileri olacak.
- Sanayi ve ticaret sahalarının İstanbul'un doğusuna kaymasını sağlayarak, merkezdeki yoğunluğu hafifletecek.''
Bu arada projenin, yol güzergahı ve Sapanca Gölü'nde olumsuz ekolojik değişikliklere yol açacağı şeklinde bazı tahminlerde bulunulsa da, faydalarının zararından çak daha fazla olacağı düşünülüyor.
OSMANLI DEVRİNDE KANAL TEŞEBBÜSLERİ
Kanuni Sultan Süleyman: Marmara ve Karadeniz'in birleştirilme projesi ilk defa Kanuni Sultan Süleyman devrinde ele alınmış ve hatta bunun için Mimar Sinan görevlendirilmiş.
Sultan III. Murad: İkinci olarak Sultan III. Murad Han zamanında, 1591'de yeniden keşifler yapılmış, çalışmalarda bulunulmuş, fakat Sultanın gayretlerine rağmen netice alınamamış.
Sultan IV. Mehmed: Bu dönemde 1654 senesinde İstanbul'dan Hindioğlu isimli bir mühendis bölgeye gönderilerek keşif yaptırılmış.
Sultan III. Mustafa: Bu devirde iki ayrı teşebbüste bulunulmuştu. Mali sıkıntılar yüzünden sadece Sapanca ile İzmit Körfezi'nin birleştirilmesi düşünülmüş.
Sultan II. Mahmud: Sultan II. Mahmud, 1813'te kendisine takdim edilen rapor neticesinde projeyi tekrar gündeme getirmiş ve bir heyet görevlendirmiş.
Sultan Abdülmecid: Bu devirde 1845 ve 1857'de proje yeniden ele alınmış. Sapanca Gölü'nün İzmit Körfezi'ne ve Sakarya Nehri'nin de göle bağlanması için irade dahi çıkmış.
Sultan Abdülaziz: 1863'te Abdülaziz devrinde de Sapanca Gölü'nün İzmit Körfezi'ne bağlanması hakkında mühendis Riter ve Hayri Bey tarafından çalışmalar yapılmış.
- Etiketler :
- Haberler
