İşçi teşviklerinde püf noktalar

Ali Tezel ve Burçak Önder'in birlikte sundukları Çalışma Hayatı'nda bugün işverenlere verilen işçi teşvikleri ele alınacak.

İşçi teşviklerinde püf noktalar

NTV'de Salı ve Perşembe günleri 14:30'da canlı olarak ekrana gelen Çalışma Hayatı programı sosyal güvenlik, emeklilik ve çalışma hayatıyla ilgili sorun ve konuları işlemeyi sürdürüyor.

Sosyal Güvenlik Müşavirleri Derneği başkanı ve sosyal güvenlik uzmanı Ali Tezel, teşviklerle ilgili olarak şu değerlendirmeleri yapacak:

Devlet işverenler daha çok işçi çalıştırsın ve istihdam artsın, işsizlik azalsın diye işverenlerin prim yüklerini azaltmak için bazı teşvikler veriyor.

İlki, özürlü istihdamını teşvik için zorunlu sayıdaki özürlülerin her biri için aylık 133 liralık teşvik uygulamasıdır. 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işverenler yüzde 3 oranında özürlü çalıştırmak zorundadırlar ve çalıştırdıkları bu kişiler için ödeyecekleri sigorta priminden 133 lira indirim yapılmaktadır. Zorunlu sayısından fazla özürlü çalıştırılıyorsa bu kere ay da 67 lira teşvik verilmektedir.

İkincisi, genç işçi teşviğidir. Bazı özel şartlarda 18 ile 29 yaş arası erkekler ile 18 yaşından büyük kadınları mevcut işçilerine ilave ile işe alan işverenlere ilk yıl işçi başına 133 lira teşvik verilmektedir.

Üçüncüsü ise, prim oranlarından yüzde 5 indirim konusu. Diğer teşviklerden yararlandırılmayan işçileri bu teşvikten yararlandırıp ücretlerinin yüzde 5’i kadar eksik prim ödeme hakkı işverenlere tanınmıştır.

Ancak, ne var ki devlet bir eliyle teşvik verirken diğer eliyle de teşviği geri almaya başlamıştır. Bunu da şu şekilde özetleyebiliriz.

- Kamudan ihale ile alınmış işlerin işverenleri 18-19 yaş erkek ve 18 yaşından büyük kadınları çalıştırana işverenlere uygulanan genç işçi teşviğinden yararlanamazlar…

- Kamu kurumları da işverdikleri (müteahhit) işverene, "Sen yüzde 5 indirimden yararlanıyorsan ben de senin hak edişini yüzde 5 indirerek vereceğim" demeye başlamıştır.

Konunun detayları şöyle:

1-Yüzde 5 İndirim Teşviği ve Şartları
1 Ekim 2008 gününden beri, SGK’ya 1 liradan az borcu olan tüm özek sektör işverenlerinin primleri 5 puan düşürülmüştür. Normal şartlarda bir işveren işçisinin brüt ücretinden kestiği yüzde 14’lük işçi payının üstüne, yine brüt ücret üzerinden yüzde 23,5 ile 29 arasında olmak şartıyla işveren primini ekler ve takip eden ayın sonuna kadar SGK’ya öderler. Ancak, aşağıdaki şartları taşıyorsa işveren prim oranı 5 puan düşürülerek 18,5 ile 24 arasında ödeme hakkı vardır.

İşverenler primlerine 5 puan indirim yapılacaktır ve indirim tutarı SGK’ya Hazinece SGK’ya ödenecektir.

Şartlar:

1- Aylık prim ve hizmet belgeleri yasal süresi içerisinde SGK’ya verilmiş olacak,
2- Sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödenmiş olacak,
3- SGK’ya 1 lira ve daha fazla borcunun olmaması veya varsa yapılandırılmış-taksitlendirilmiş olması,
4- Yüzde 5 indirimden yararlandıracağı işçileri için diğer destek-teşvik uygulamalarından yararlanılmamış olması,
5- Kamu idaresi olunmaması ve çalışanların SGDP’ye tabi (emekli) olmaması gerekmektedir.

Bu teşvik çeşidinde işçinin ücreti ne kadar ise hepsi üzerinden yüzde 5 indirim uygulanacaktır. Diğer teşvik çeşitlerinde işçinin ücreti ne olursa olsun asgari ücret seviyesine göre teşvik uygulandığından yüksek ücretli işçiler için bu teşvik daha uygun ve verimli.

Yüzde 5 indirim teşviği işveren ile SGK arasında olup ihale makamı olan özel-kamu kurumlarını ilgilendirmemektedir. Bu nedenle de, işverdikleri (müteahhit) işverene, "Sen yüzde 5 indirimden yararlanıyorsan ben de senin hak edişini yüzde 5 indirerek veririm" diyemezler. Bu, aralarındaki sözleşme şartlarına aykırı davranmak olur.

2-GENÇ İŞÇİ TEŞVİĞİ VE ŞARTLARI
1 Temmuz 2008 günü ve sonrası işe alınacak olan 18-29 yaş arasındaki erkekler ile 18 yaşından büyük kadınların (SPEK alt sınırı 666 lira üzerinden hesaplanacak) işveren primlerinin aşağıdaki oranları İşsizlik Sigortasından karşılanmaktadır.

a) Birinci yıl için yüzde yüzü, (134 lira)
b) İkinci yıl için yüzde sekseni, (107 lira)
c) Üçüncü yıl için yüzde altmışı, (80 lira)
d) Dördüncü yıl için yüzde kırkı, (53 lira)
e) Beşinci yıl için yüzde yirmisi, (27 lira)

Şartları;

İşveren bazında şartlar:

Teşviklerde ortak hususlar;

Sosyal güvenlik uzmanı Ali Tezel, Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” in değiştirilmesi gerektiğini söylüyor:

DEVLETİN İŞVERENE TEŞVİKTE BİR ELİYLE VERİP DİĞERİYLE ALIYOR
Devlet bir eliyle işverenlere işçi çalıştırın, istihdamı arttırın, işçi çıkarmayın diye teşvik verirken, aynı devletin bir başka eli, "Biz size teşvik veriyormuşuz o nedenle teşvikten yararlanırsanız size daha az para vereceğiz" diyor…

Kamu İhale Kurumu tarafından, 25 Ekim 2008 gün ve 27035 sayılı Resmi Gazetede “KAMU İHALE GENEL TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ” yayınlandı.

Tebliğde özetle şöyle deniyor: SGK, işçilerin primlerinde yüzde 5 indirim yaptı. Bundan yararlanan işverenler varsa onlara vereceğiniz parayı yüzde 5 indirin. Yararlanmazsa indirmeyin…

Peki o zaman devlet yani SGK’nın yüzde 5 indiriminin ne anlamı kaldı bir eliyle verip diğer eliyle geri alacaksa teşviğin bir anlamı kalmamaktadır. Bu nedenle Tebliğ bir an önce değiştirilmelidir.

5763 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN 5 PUANLIK İŞVEREN İNDİRİMİ
Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 25 Ekim 2008 tarihli ve 27035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Tebliğin Birinci Bölümünün XIII. maddesinin "Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dahil Olacak Masraflar" başlıklı (G) alt maddesine aşağıdaki (17) numaralı fıkra eklendi.

“17- 15/5/2008 tarihli ve 5763 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendinde; özel sektör işverenlerinin, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazinece karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.

İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı tüm hizmet alımı ihalelerinde, teklifler Hazine tarafından karşılanacak olan işveren sigorta primi tutarı dikkate alınmadan, işveren payları üzerinden hesaplanarak sunulacak ve değerlendirilecektir. Bu çerçevede, fiyat farkı hesaplanması öngörülen ihalelerde sözleşmenin yürütülmesi aşamasında, yüklenicinin yukarıda anılan Kanun hükmü uyarınca prim teşvikinden yararlanması halinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 8 inci maddesinde yer alan, “b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda; asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark, 506 sayılı Kanun gereğince işveren nam ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu Esasların 7 nci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.” hükmü gereğince, Hazine tarafından karşılanan prim tutarı, idare tarafından yüklenicinin hakedişinden kesilecektir…”

Sayfa Yükleniyor...