İsrail ekonomisi zor durumda

İsrail ekonomisi, tarihinin en büyük mali krizini yaşarken Tel Aviv borsası ciddi düşüşler kaydetti. Ülkede krizin reel sektörü etkilemeye başlaması sonrası birçok sektörde toplu işten çıkarmalar başladı. Kimi firmalar ise toplu işten çıkarmaların yanında yüzde 25 maaş kesintisi uygulamasına gidiyor.

Ülkede 400 binden fazla İsrailli yaşanan mali krizi protesto etmek için sokaklara döküldü. Tel Aviv, Kudüs başta olmak üzere birçok ilde ülkenin içinde bulunduğu yüksek maliyetli yaşam şartları, konut krizi ve çarpık gelir düzeyini protesto etmek isteyen yarım milyona yakın İsrailli sokaklara döküldü. Protesto hareketi ''İnsanlar, sosyal adalet istiyor'' sloganı ile ülkenin gündemini ekonomiye çekerek her hafta binlerce kişiyi etkisi altına aldı.

Protestocu muhaliflerin lideri Itzik Shmuli İsrail halkına çağrıda bulunarak, ''Yeni İsrail'in bir rüyası var ve bu çok basit. Biz İsrail'de kendi binamızı inşa etmek istiyoruz. Başbakan Netanyahu bize gerçek çözümler sunana kadar biz geri adım atmayacağız'' dedi.

İsrail'in ekonomik verileri ise 2009 ve 2010 yılları için bütçe açığını sırasıyla yüzde 6 ve yüzde 5,5 olarak gösteriyor. İsrail Mali Bakanlığının bütçe dengeleri ve borcun milli gelire oranında açıkladığı rakamlar da ekonominin durumunu gözler önüne seriyor.

Merkez Bankası'nın yılın ilk raporuna göre, 2011 yılının ilk yarısında ticari açık artarak 7,2 milyar dolar oldu. Ocak-Temmuz dönemi itibarıyla İsrail'in ihracatı içinde ABD 12,3 milyar dolar ile ilk sıraya yerleşirken, bunu Hong Kong 3,2 milyar dolarla ikinci sırada izliyor. İhracattaki ilk 5 ülkenin diğerleri Belçika, Hindistan ve Hollanda olarak sıralanırken, Türkiye, bu dönemdeki 1,1 milyar dolarla en çok ihracat yapılan ülke olarak 8. sırada bulunuyor.

İsrail ekonomisinde özel tüketim, yılın ilk üç aylık döneminde yüzde 8 artmasına karşın, ikinci üç aylık periyotta sadece yüzde 2,2 oranında artış gösterdi.

Uzmanlar, orta sınıfın, özellikle artan yüksek vergiler ve tüketici fiyatlarının maaşlara yansımaması protestoların artmasında büyük etken olduğu görüşünde birleşiyor.

Dünyanın en zengin Yahudi'si olarak bilinen kimi iş adamlarına ait şirketlerin borsa değerinin yüzde 80'e varan düşüşler yaşamasıyla milyar kayıplarının milyar dolarları bulduğu belirtiliyor.

TİCARİ İLİŞKİLERDE DEĞİŞİKLİK YOK
İsrail Türkiye için yeni teknolojiler açısından önem taşırken, İsrail'in dış ticaretinde Türkiye önemli bir yer tutuyor.

İsrail Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Uryel Linn, Türkiye ile krizin büyütülmesinin İsrail sanayisine ciddi zarar verebileceği görüşünde.

Linn'e göre, eğer Türk yetkililer, İsrail ile ticari ilişkileri kısıtlamaya karar verirse, İsrail önemli bir partnerini kaybedecek.

Şimdilik iki ülke anasındaki ticari ilişkiler etkilenmezken, bu yıl Türkiye-İsrail karşılıklı ticaretinin 4 milyar doları bulması bekleniyor. Yılın ilk yarısında 2010'un ilk yarısına göre yüzde 26'lık artışla 2 milyar dolarlık hacim yakalanmış durumda.

İsrailin Türkiye'ye ihracatı bu yılın ilk yarısında geçen yıla göre yüzde 39 artış göstererek 648 milyon dolardan 950 milyon dolara çıktı. İthalatı ise aynı dönemler itibariyle yüzde 16 artarak 907 milyon dolardan 1,05 milyar dolara çıktı.