Merkez Bankası TCMB internet sitesinde, "Merkez Bankası Bağımsızlığı - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Bağımsızlık" başlıklı bir kitapçık yayınladı.
Kitapçık, siyasilerin son dönemde TCMB'nin para politikalarına yönelik eleştirilerinin ardından geldi.
Kitapçığın ilk bölümünde Merkez Bankası bağımsızlığının kısa bir tanımı yapılarak, çeşitleri tanıtılırken; ikinci bölümde Merkez Bankası bağımsızlığı tarihsel gelişimi çerçevesinde ele alındı. Kitapçığın üçüncü bölümünde Merkez Bankası bağımsızlığının başta fiyat istikrarı olmak üzere ekonomik refah için önemi incelenirken; dördüncü bölümde ise, bağımsızlık kavramının yansımalarına değinildi.
Kitapçığın son bölümünde ise, TCMB'nin kurulmasından günümüze kadar geçen zamanda Merkez Bankası bağımsızlığı çerçevesinde Türkiye'de yaşanan gelişmeler ve bugün gelinen aşama ortaya konuldu.
Merkez Bankası bağımsızlığının, para otoritelerinin kurumsal, yönetimsel, finansal ve para politikasına ilişkin kararlarını herhangi bir baskı unsurundan bağımsız bir şekilde alabilme kabiliyetini ifade ettiği belirtilen kitapçıkta, bağımsızlığa ilişkin amaç, araç, finansal ve kurumsal bağımsızlık şeklinde sınıflandırma yapıldığına dikkat çekildi.
Kitapçıkta araç bağımsızlığının Merkez Bankası'nın yasayla belirlenmiş olan nihai hedefine ulaşmak için kullanacağı para politikası araçlarını ve yöntemlerini, hükümetin veya bir başka otoritenin onayına gerek duymadan serbestçe seçebilmesi ve bu araçları serbestçe kullanabilmesi anlamına geldiği belirtilerek, şöyle devam edildi:
"Merkez bankaları açısından bağımsızlık çoğunlukla araç bağımsızlığını ifade etmektedir. Para politikası, ekonomik faaliyet ve enflasyon üzerindeki etkisini faiz oranları aracılığıyla göstermektedir. Operasyonel açıdan bakıldığında, araç bağımsızlığı merkez bankalarının pek çoğunun politika aracı olarak kullandığı kısa vadeli faiz oranlarına ilişkin kararları almakta bağımsız olmasını ifade etmektedir. Bu durumda, Merkez Bankası'nın faiz oranlarını etkileme kabiliyetini kısıtlayan her durum, Merkez Bankası bağımsızlığının kısıtlanması anlamına gelmektedir."
FİİLİ BAĞIMSIZLIĞA DA ÖNEM VERİLMELİ
Kurumsal bağımsızlığın Merkez Bankası'nın üst düzey yöneticilerinin görev sürelerinin, atanma, çalışma ve görevden ayrılma kurallarının yasalarla net bir şekilde ve siyasi baskıdan bağımsız olarak belirlenmesi anlamına geldiği belirtilen kitapçıkta, "Merkez Bankası'nın yasal bağımsızlığının tanınması kadar, fiili bağımsızlığına da önem verilmesi ve bağımsızlığın siyasetçiler tarafından olduğu kadar toplumun tüm kesimleri tarafından desteklenmesi büyük önem taşımaktadır" denildi.
"Hükümetler zaman zaman seçim süreçlerine odaklanarak önceden ilan ettikleri politikalardan vazgeçerek ekonomik birimleri şaşırtmak yoluyla büyümeyi artırıcı politikalar uygulamaya yönelebilmektedir. Başka bir deyişle, hükümetler kısa vadede ekonomik büyüme sağlamak için önceden ilan edilen ve optimal görünen politikaların uygulanmasından sapma eğiliminde olabilmektedir" denilen kitapçıkta, bu durumun "zaman tutarsızlığı" olarak ifade edildiği belirtildi.
Merkez Bankası bağımsızlığının enflasyon hedeflemesi rejiminin başarısı için önemli bir ön koşul olduğu belirtilirken, bu rejimi uygulayan bir Merkez Bankası'nın araç bağımsızlığına sahip olması ve kamu açıklarını finanse etmek gibi fiyat istikrarı ile çelişen görevlerinin olmamasının rejimin başarılı olabilmesi için şart olduğu ifade edilerek, "Bu şekilde Merkez Bankası mali ve siyasi baskılara maruz kalmadan enflasyon hedefine odaklanabilmektedir" denildi.
- Etiketler :
- Haberler
