Petrolde dünyayı tehdit eden kısır döngü

Uluslararası Enerji Ajansı Başekonomisti Fatih Birol'a mevcut petrol fiyatları oldukça yüksek. Birol, ABD'nin toparlanmaya girmesi ve dünya ekonomisinin ayaklarının üzerine basmasıyla petrol fiyatlarının daha da artacağını söyledi. Anadolu Grubu'nun patronu Tuncay Özilhan, 10 yıl önce Avrupa'nın hastası olan Türkiye'nin bugün Avrupa'ya ders verme noktasına geldiğini söyledi. Özilhan, SABMiller'la birleşmenin bir aya tamamlanacağını kaydetti. İran'a yaptırımlarla ilgili sürece yönelik Koç Holding'den ilk açıklama geldi. CEO Turgay Durak, "Tüpraş milli bir şirket olduğu için hükümetin yönlendirmesine göre hareket edeceğiz" dedi. Fed'in yeni bir niceliksel genişleme programını devreye sokabileceğini açıklaması MB'nin duruşunu değiştirebilir. MB Başkanı Başçı, "Ne kadar uzun süre bol ve ucuz para olacak bu önemli" dedi. Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, Davos'ta katılımcıların 'Türkiye'de ne yapabiliriz' diye sorduğunu söyledi. Şahenk, "Artık Türkiye bambaşka yerlerde" dedi. Başbakan Yardımcısı Babacan, Başbakan Erdoğan'ın talimatıyla İstanbul'a yapılacak 3. köprüyle otoyol projesini ayırdıklarını söyledi. Sadece 3. köprü için çıkılacak ihalenin büyüklüğü 2.5 milyar dolar olacak. İsrail Merkez Bankası Başkanı Fischer, Merkez Bankası'nın adımlarının ilginç olduğunu, diğer ülkelerin de bunu örnek alabileceğini söyledi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, ülkesinin tek başına zordaki tüm ortaklarını kurtaramayacağı mesajını verdi Davos'ta konuşan Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk "Türkiye, 2001 krizinden de Avrupa'daki krizden de sağ çıktı" dedi. Ünlü ekonomist Roubini, küresel ekonomiyle ilgili oldukça karamsar. Yunanistan'ın 18 aya kadar Euro Bölgesi'nden çıkacağını öngören Roubini, Avrupa'yla ilgili çarpıcı tespitlerde bulundu. Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar, Türkiye'nin yerli otomobil markası çıkaracağını ve bunun da çok başarılı olacağını söyledi. Coca-Cola Dünya Başkanı Muhtar Kent, "Türkiye ekonomisi bu yıl 2011'e göre daha yavaş büyüse de parlayan yıldız olacak" dedi. Alplere sırtını dayamış küçük dağ kasabası Davos, küresel ticaretin, neoliberal siyasetin ve akademik kapitalizmin başkenti olarak dünya gündemini belirliyor.

Uluslararası Enerji Ajansı Başekonomisti Fatih Birol, Dünya Ekonomik Forumu'nun yapıldığı Davos'ta CNBC-e'den Burcu Göksüzoğlu'nun sorularını yanıtladı.

İran'a yönelik yaptırımları yorumlayan Birol şunları söyledi: "AB, İran'dan petrol alımını yasaklama konusunda bir karar aldı. Önümüzdeki aylar içinde İran'ın müşterisi olanların diğer ülkelerle yeni anlaşma yapma imkanı var. Ortadoğu'da birçok ülke üretimi artırabileceğini söyledi. İlla da çok büyük bir kriz beklemek doğru olmayabilir. Ne olacağını bilmiyorum, kimsenin de bildiğini düşünmüyorum. Umarım bir sorun yaşanmaz ve petrol Hürmüz Boğazı'ndan rahat bir şekilde geçer."

Mevcut petrol fiyatlarının son derece yüksek olduğunu belirten Birol sözlerini şöyle sürdürdü: "Avrupa'nın en fazla zorlandığı noktalardan biri dış ticaret açığı. 2008'de Avrupa'nın petrole ödediği para 350 milyon dolardı, şimdi 400 milyon dolara çıktı. Bunun üzerine çıkarsa durum çok daha zor olacak. Dünyadaki ekonomik toparlanma açısından son derece negatif bir gelişme olacak.

TOPARLANMA FİYATLARI ARTIRACAK
Petrol fiyatları için bu yıl iki önemli faktör var. Biri ekonomik durum, diğeri jeopolitik gelişmeler. Ekonomi özellikle ABD'de toparlanmaya girerse, dünya ekonomisi biraz daha ayaklarının üzerine basabilirse talep ve petrol fiyatları artacak. Bu da Türkiye gibi cari açağında petrol ithalatı olan ülkeler için iyi bir haber değil.

Şu andaki petrol fiyatları bile Avrupa'nın ekonomisinin toparlanmasındaki en büyük engellerden biri. Fiyatlar bunun da üzerine giderse Avrupa için iyi bir haber olmayacak. Avrupa'daki birçok ülkenin gaz faturaları da petrol faturasına bağlı. Avrupa bu cephede savaşı kaybederse ekonomik toparlanma için kötü bir haber olacak. Şu anda son derece zor bir dönemden geçiyoruz. Yüksek petrol fiyatları son derece riskli."

YETERİ KADAR PETROL VAR
Türkiye'nin İran'dan önemli miktarda petrol aldığını ifade eden Birol, yeteri kadar petrol olduğunu söyledi. Birol, "Petrol stoğu olan birçok ülke var. Bu ambargonun yürürlüğe girmesine kadar uzun bir süre var. Bu süreyi en iyi şekilde kullanıp alternatif üreticilerle anlaşacaklardır" dedi.

Türkiye'nin imza attığı doğalgaz projelerinin, özellikle Trans Anadolu'nun iyi proje olduğunu kaydeden Birol, "Türkiye kartları iyi oynarsa Nabucco'ya yardımcı bir proje olabilir. Bu Nabucco'yu da ikame edebilir. Bu proje yararlı ama Nabucco'ya pozitif yansıması olduğunu söylemek için erken. Eğer bu tempoda devam ederlerse Nabucco'nun şansında azalma görebiliriz" diye konuştu.