Türkiye’nin ilk nükleer santral ihalesi için açılan ihalede Rus-Türk şirketlerinden oluşan konsorsiyumun değerlendirmeye esas indirgenmiş bazda kilowattsaat (kWh) başına 21.16 centi (bugünkü kurdan 34.4 kuruş) olarak açıklanan fiyat teklifi, ihaleyi yapan TETAŞ’ın toptan olarak 2008 yılında sattığı ortalama fiyatın yüzde 170’e yakın daha yüksek düzeyde bulunuyor.
Reuters’ın enerji yetkililerinden aldığı bilgiye göre, TETAŞ’ın toptan satış fiyatı ortalaması 2008 yılındaki kWh başına fiyatı 12.82 kuruştu.
TETAŞ İhale Komisyonu Başkanı Yaşar Çakmak’ın bugün Atomstroyexport-Inter RAO-Park Teknik’ten oluşan ortak girişim grubunun Akkuyu’da kurulması planlanan nükleer santral için açılan ihalede fiyat teklifinin ağırlıklı ortalamasının da kwh başına 20.79 cent olduğunu açıkladı.
Enerji Bakanı Hilmi Güler fiyat teklifinin açıklanmasından sonra basın mensuplarına açıklamasında Rus-Türk konsorsiyumunun “dünyadaki ekonomik gelişmeleri dikkate alan” yeni fiyat teklifini TETAŞ’a verdiğini ve TETAŞ’ın bu yeni teklifi de kapsayan bir rapor hazırlayarak raporu Bakanlar Kurulu’na sunacağını söyledi. Güler ayrıca Sinop’taki santralle ilgili yasa taslak hazırlığının da devam ettiğini belirtti.
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) daha önce Rus-Türk konsorsiyumunun teknoloji teklifini uygun bulmuş ve ihalede sürecin devamına olanak doğmuştu.
Son 40 yılda üç kez açtığı nükleer santral ihalelerinden de sonuç alamayan Enerji Bakanlığı’nın yüksek katılım beklediği ve TETAŞ tarafından Türkiye tarihinde dördüncü kez açılan ihale için 13 şirket şartname aldığı halde, yalnızca Rus şirketler önderliğindeki grup teklif vermişti.
TETAŞ tarafından fiyat zarfının açılmasının ardından yapılan değerlendirme Bakanlar Kurulu’nun onayına sunulucak.
Nihai kararı Bakanlar Kurulu verecek ve Bakanlar kurulunun uygun görmesi durumunda firma ile sözleşme imzalanarak, santral yapımına başlanacak.
KARADUMAN: 10 CENT VE ALTI MAKUL RAKAM OLUR
Elektrik Üreticileri Derneği Başkanı Önder Karaduman ihalede oluşan fiyata ilişkin olarak şunları söyledi: “Fiyat yüksek bir fiyat. Ancak bu ihale sistemi dünyada ilk kez deneniyor. Özel sektörün bütün riskleri göze alarak yapacağı büyük bir yatırımdan bahsediyoruz. Bu miktar aşağı yukarı 9-10 milyar dolar. En erken 7-8 yıl bir yatırım bu. Böyle bakınca fiyat hepimize yüksek göründü.
İhale şartnamesine göre oturup pazarlık edebiliriz, etmeliyiz de. Bu fiyatı makul yerlere çekebilirsek bizim için fırsat olacaktır. Bana göre 10 cent ve altı rakamlar makul rakamlar olacaktır. Bugün Türkiye’de ürettiğimiz ortalama elektrik fiyatları 12-13 cent civarında. İlk defa dünyada özel sektör ‘ben bunu yapacağım’ diyor. Fiyatın bu kadar yüksek çıkması biraz da ihale sistemine bağlı olarak çıkıyor. Bu fiyatı makul yerlere çekersek ülkemiz için hayırlı olur.”
NÜKLEER İHALESİNE PROTESTO
Nükleer Karşıtı Platform üyeleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı önünde protesto gösterisi yaparak, nükleer santral ihalesinin iptalini istedi.
Fiyat teklif zarfının açıldığı sırada, bakanlık önünde toplanan grup üyeleri, nükleer santral aleyhine pankartlar taşıdılar ve sloganlar attılar.
Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu üyesi ve grup sözcüsü Hüseyin Önder, burada yaptığı açıklamada, “hükümetin mevcut enerji sorunlarına nükleer konusunu da katmak istediğini” savundu.
Nükleer yarışmaya tek firmanın teklif verdiğini belirten Önder, “Buna rağmen sürecin devam ettirilmesi, ne hukuka ne devlet geleneğine ne de Türkiye’nin ekonomik çıkarlarına uygundur. Adına yarışma denilen ihalede öncelikle yarışmacı yoktur. Tek oyunculu bir yarışma mümkün müdür?” dedi.
TEKLİF EDİLEN REAKTÖRÜN ÖZELLİKLERİ
Söz konusu ortaklığın TAEK’e teklif sunduğu reaktör, Rus tipi basınçlı su reaktörleri geleneksel olarak VVER olarak adlandırılıyor. Akkuyu sahasında VVER-1200 (AES-2006) tasarımı reaktörlerden 4 ünite kurulması teklif edilirken, söz konusu tasarım Rusya Federasyonu tarafından geliştirilen VVER tipi reaktörlerin en son modeli. Buna göre, tasarım, halen dünyada 18 adet işletmede bulunan VVER-1000’den özellikle de Finlandiya için geliştirilen ve daha sonra Çin (Tianwan 1 ve Tianwan 2) ve Hindistan’da (Kudankulam) inşa edilen VVER 1000 (AES-91) tasarımından evrimleştirildi. VVER tipi reaktörlerin diğer basınçlı su reaktörlerinden en önemli farklarını yatay buhar üreteçleri ve hekzagonal örgü biçiminde yerleştirilmiş yakıt tasarımları oluşturuyor. Çift katmanlı koruma kabı binasının bulunduğu tasarımda uçak çarpmaları, dış patlamalar, rüzgar yükleri dikkate alınırken, batı tipi benzerlerinde bulunan tüm güvenlik sistemlerine sahip ve tasarıma esas kazaların ötesindeki kazalar da (ciddi kazalar) göz önünde bulunduruldu.
TOPLAM 4 BİN 800 MEGAVATT GÜCÜNDE 4 REAKTÖR
Akkuyu için ortaklığın teklif ettiği her bir ünitenin nominal elektrik gücü yaklaşık 1200 megavat. 4 üniteden oluşan nükleer güç santralının toplam elektrik gücü ise yaklaşık 4800 megavat.
Nükleer santral, enerji kaynaklarına alternatif oluşturması, yakıt maliyetlerinin düşüklüğü, dışa bağımlılığın azaltılması ve çevre kirliliği açısından en temiz enerji elde etme yöntemi olması nedeniyle tercih ediliyor. Türkiye’de elektrik enerjisi üretimi içinde nükleer santrallerinin payının 2020 yılına kadar asgari yüzde 8, 2030 yılına kadar ise yüzde 20 olması hedefleniyor.
YARIŞMADA SÜREÇ NASIL GELİŞTİ?
Nükleer güç santrali kurup işletecek ve TETAŞ’a elektrik enerjisi satacak şirketin belirlenmesine ilişkin yapılan yarışmanın ilk aşaması 24 Eylül 2008 tarihinde TETAŞ tarafından tekliflerin alınması ve ilk zarfların açılmasıyla tamamlanmıştı.
İhale için 13 firma şartname almış, ancak yalnızca bir firma teklif vermişti. Firmaların bir kısmı ihale takviminin, uygun teklif vermeye yeterli olmadığını belirterek, süre uzatımı istemiş, ancak TETAŞ bu talebi geri çevirmişti.
Yarışma şeklinde yapılan ihaleye tek teklif veren Rus-Türk ortaklığındaki Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik Konsorsiyumunun ilk zarfındaki belgelerin eksiksiz olduğunun tespit edilmesi üzerine, TAEK kriterlerine ilişkin bilgi ve belgelerin bulunduğu ikinci zarf aynı gün TAEK’e gönderilmişti.
TAEK’in 19 Aralık 2008 tarihinde de Nükleer Santral Yarışması kapsamında teklif edilen reaktör tasarımına uygunluk belgesi vermiş ve teknoloji açısından onay yazısını TETAŞ’a göndermişti. Mevcut aşamada ise son olarak TETAŞ, şirketin fiyat zarfını açacak. Zarftan çıkacak fiyat teklifi ilgili bütün kesimler tarafından merakla bekleniyor.
- Etiketler :
- Haberler
