İran'a 38 yıl sonra "sıfır" yolcu uçağı

İran ve 5 1 ülkelerinin imzaladığı nükleer anlaşmadan sonra İran Hava Yolları'nın (İran Air) Fransa merkezli uçak üreticisi Airbus firmasıyla yaptığı anlaşma uyarınca teslim edilen A321 tipi ilk yolcu uçağı, başkent Tahran'daki Mihrabad Havalimanı'na indi.

119 yolcu kapasiteli uçak, ilgiyle karşılandı.

Nükleer anlaşmanın geçen yılın ocak ayında yürürlüğe girmesinin ardından Airbus ile İran Air yetkilileri arasında 10 milyar dolar değerinde 100 uçak alımına ilişkin nihai anlaşma Aralık ayında Tahran'da imzalanmıştı. İran Air Genel Müdürü Ferhad Pervereş, bu yıl 7 veya 8 Airbus uçağının teslim edileceğini duyurmuştu.

ABD, 1979 yılındaki devrimden sonra 52 Amerikalı diplomatın 444 gün boyunca Tahran'daki elçiliğinde rehin alındığı kriz sonrasında, İran ile bütün diplomatik ilişkilerini kesmişti.

ABD daha sonra İran'a yaptırım uygulamaya başlamış, ardından da İran'ın nükleer programı gerekçe gösterilerek ambargonun kapsamı genişletilmişti.

İran ile İsviçre'nin Cenevre kentinde 24 Kasım 2013 tarihinde yapılan müzakerelerde geçici anlaşmaya varılmış ve bu anlaşma uyarınca İran'a uygulanan bazı ekonomik yaptırımların hafifletilmesi kararı alınmıştı.

Daha sonra nükleer müzakerelerde Nisan 2014'te varılan geçici anlaşma çerçevesinde ABD Hazine Bakanlığı, Boeing'e bazı uçak parçalarının “kısa süreliğine" İran'a satılması için izin vermişti.

16 Ocak'ta uygulamaya giren nükleer anlaşmayla birlikte ekonomik yaptırımların kaldırılmasının ardından İran, eski hava filosunu yenilemek amacıyla Fransa'nın Airbus ve ABD'nin Boeing şirketleriyle müzakereler yürütüyordu. İran bu kapsamda Ocak ayında Airbus şirketiyle de 118 uçak alınmasına ilişkin 27 milyar dolarlık anlaşma imzalamıştı.

İran Air, ambargo sebebiyle şu ana kadar 1979'dan önce satın aldığı uçaklarla hizmet veriyor. Uçak filosu yenilenememesi kaza riskinin de artmasına neden olmuştu. Bu nedenle İran'da son 38 yıl içinde 200'den fazla uçak kazası yaşanmış ve bu kazalarda da 2 binin üzerinde insan hayatını kaybetmişti.