ntv.com.tr 10.12.2020 - 16:10 | Son Güncelleme : 11.12.2020 - 09:28
NTV.COM.TR
CNN’den Nick Paton Walsh, Jo Shelley, Ramin Mostaghim ve Scott McWhinnie’nin haberine göre corona virüs pandemisi nedeniyle dünyadaki en yüksek ölüm oranlarından birine sahip olan İran, aynı zamanda ABD’nin yaptırımlarıyla boğuştuğu için aşı ilaç ve tedavi gereçlerine ulaşmakta sıkıntı yaşıyor.
ABD’de Başkan Donald Trump ve yönetimi, 8 Mayıs 2018'de İran ile imzalanan nükleer anlaşmadan çekilerek yaptırımları geri getirdi. abd, Ayrıca, 7 Ağustos 2018'de devreye soktuğu yaptırımlarla İran'ın dolar, altın ve değerli madenlere erişimini yasakladı. Washington'un doğrudan İran sağlık sektörüne bir yaptırımı söz konusu olmamasına rağmen tek taraflı bankacılık yaptırımları ve ABD'nin yaptırım listesine alınmaktan çekinen yabancı şirketlerin Tahran'la ticaret yapmaktan kaçınması, İran'ın sağlık malzemeleri ve aşı temin etmesini zorlaştırıyor.
Tahran'daki Shohadaye Tajrish Hastanesi'nin yoğun bakım ünitesinde doktor olan Alireza Fatemi sağlık çalışanlarının büyük özverisi sayesinde beş hastanın hayatta tutulmaya çalışıldığını ve şimdiye kadar 750’den fazla hastanın Covid-19 nedeniyle kaybedildiğini açıkladı. Doktor Fatemi, "Bir doktor için en endişe verici şey, dünyanın bazı yerlerinde bol miktarda ilaç bulunduğunu ama sizin ülkenizde olmadığını bilmektir” diyerek politik çıkarların insan hayatından önce gelmemesi gerektiğini söyledi.
İran'da corona virüle mücadele diğer ülkelerden bu şekilde farklılaşıyor: Çünkü dünyanın başka hiçbir yerinde doktorların ABD Başkanı Donald Trump'ın sert yaptırımlarının etkisi ve Covid-19 ile aynı anda mücadele etmiyor. Covid-19 nedeniyle tedavi gören emekli öğretmen Khalif Farahani, "ABD’den gelen yaptıtımlar zalimliktir" dedi.
Bununla birlikte doktorlar, hastanedeki durumun her geçen gün kötüye gittiğini söyledi. İyi bir günde iki, kötü bir günde ise en 9 kişinin hayatını kaybettiğini belirten uzmanlar İran’ın, geçen hafta kritik eşigi geçtiğini açıkladı. Ülkede cumartesi günü ölü sayısı 50 bini, vaka sayısı ise bir milyonu aştı. Ancak, sınırlı testler ve kaydedilemeyen vakalar nedeniyle ülkede ölü sayısının 60 bini aştığı düşünülüyor.
İran’da pandemi geçen ay zirve yaptı. Hastanenin dekanı Reza Jalali Khoshnoud, bunun hasarlı ekonomiyi ayakta tutma ihtiyacından kaynaklandığını ifade ederek, “ "İnsanlar işe gitmek zorundaydı. Riskli işletmelerin açık kalmasına izin verildi, ardından birkaç ay sonra bir artış oldu. Zirve Kasım ayında yaşandı. Günde ortalama olarak 500 ölü, ve 13 vaka tespit edildi” dedi.
Diğer taraftan Doktor Fatemi, bazı ilaçların yerli fabrikalarda üretildiğini ancak büyük bir kısmının ülkeye giremediğini aktardı. “Yaptırımlar her zaman bir kıtlığın eşiğinde olduğumuz anlamına geliyor. Yaptırımlar olmasaydı ilaç yedekleri alabilirdik ve başka bir salgın dalgasıyla yüzleşmekten endişelenmeyebilirdik” diyen Fatemi, yaptırımlar teknik olarak gıda ve tıbbi malzemeleri muaf tutsa da, sektörel yaptırımların,solunum maskeleri ve sağlık çalışanları için koruyucu ekipman da dahil olmak üzere temel ilaçlara ve tıbbi ekipmana erişim üzerindeki etkisini vurguladı.
Bununla birlikte siyasi analistler de, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarının ülkenin pandemiyle mücadelesini zedelediğini ifade etti. İngiltere'den İran uzmanı Sanam Vakil, "İran, gerekli tıbbi ekipmanı satın almak için yurt dışındaki döviz rezervlerine, yabancı paraya erişimini engelleyen yaptırımlarla engelleniyor” dedi.
Öte yandan, İran Sağlık Bakanı Said Nemeki, ABD'nin tek taraflı yaptırımları nedeniyle bugün yaptığı açıklamada corona virüs aşısı almak için para transferi yapamadıklarını açıkladı. Nemeki, İran'ın Covid-19 aşısı temin etme çabalarının ABD yönetimi tarafından engellendiğini belirterek, "Corona aşısı için para transferi yapmak istiyoruz fakat tüm yolları kapattılar. Halkımızın üzerinde baskı oluşturdular ancak hala salgın konusunda dünyadaki zengin ülkelerin çoğundan daha iyi durumdayız" açıklamasını yaptı.
Diğer taraftan, İran petrol ihracatından elde edilen ancak yaptırımlar nedeniyle Güney Kore bankalarında tutulan milyarlarca dolarlık mali varlığını Covid-19 aşısı alabilmek üzere kullanabilmek için Güney Kore ile anlaşmaya vardı. .Fakat, aşı alınabilmesi için söz konusu paranın dolara ya da euroya çevrilmesi gerekiyor. Bu nedenle İran, bABD bankalarına transfer edilmesi gereken parasının bloke edilmesinden endişe ediyor.
