Japonya'da 5 yıl önce meydana gelen 9.0 büyüklüğündeki deprem ve ardından oluşan tsunamide yaşamını yitiren 18 bin kişiyi anmak için tören düzenlendi. Japonya'nın başkenti Tokyo'daki törene İmparator Akihito, İmparatoriçe Miçiko ve Başbakan Şinzo Abe de katıldı.
Şimdiye kadar kaydedilenlerin en büyüklerinden biri kabul edilen depremin meydana geldiği yerel saat 14.46'da ülke genelinde milyonlarca kişi, bir dakikalık saygı duruşunda bulundu. Hayatın bir dakikalığına adeta durduğu ülkede halk, başlarını öne eğerek faciada yaşamını yitirenler için dua etti.
Ölenlerin anısına çanların çaldığı Tokyo'da metro seferlerine de ara verildi. Törende konuşan Başbakan Abe, son 5 yılın faciada sevdiklerini kaybedenler için acı içinde geçtiğini söyledi.
Hala facianın izlerini taşıyan bölgelerin yeniden inşa edilmesi için ellerinden geleni yaptıklarını vurgulayan Abe, bu bölgelerin de yakında yeniden eski hallerine döneceği sözünü verdi.
Başbakan Abe depremin tüm izlerinin 2020'deki Yaz Olimpiyat Oyunları'na kadar silinmesi için çaba harcadıklarını vurguladı. Deprem ve tsunaminin ardından yaşanan Fukuşima nükleer faciasına da değinen Abe, "Ne yazık ki yeterli doğal kaynağa sahip değiliz. İşte bu yüzden Japonya uzun vadede nükleer enerji olmadan yapamaz" dedi.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Yukiya Amano facianın 5. yıldönümünde yaptığı açıklamada, "Dünyanın en büyük nükleer felaketlerinden birine sahne olan Japonya'da 5 yıl sonra, nükleer güvenliğin sağlanması konusunda önemli gelişmeler kaydedildi. Bu felaket bizim için de bir ders oldu. Dünya ülkeleri, nükleer güvenliğin sağlanmasında çok daha dikkatli davranmaları gerektiğinin farkında" diye konuştu.
Amano, dünya liderlerine “Fukuşima benzeri faciaların tekrar yaşanmaması için gerekli bütün önlemlerin alınması" çağrısında bulundu.
Japonya 11 Mart 2011'de Oşika Yarımadası'nın 70 kilometre açığında denizin 30 kilometre derinliğinde meydana gelen 9.0 büyüklüğündeki depremle sarsılmıştı.
Beş dakikadan uzun süre devam eden deprem, yer sarsıntılarının kaydedilmeye başladığı 1900 yılından bu yana Japonya'da meydana gelen en büyük ve dünyada oluşan en büyük dördüncü sarsıntı olarak tarihe geçmişti.
Depremin ardından Büyük Okyanus'ta 40 metre yüksekliğinde tsunami oluşmuş ve dev dalgalar, karanın 10 kilometre içine kadar yıkıma neden olmuştu.
Deprem Japonya'nın en büyük adalarından Honşu'nun 2.4 metre doğuya kaymasına ve Dünya'nın ekseninin 10 santimetre kadar değişmesine yol açmıştı.
Yılda binden fazla yer sarsıntısının kaydedildiği ve gerekli tüm önlemlerin alındığı Japonya'daki yıkım 9.0 büyüklüğündeki depremden değil, sonrasında oluşan tsunamiden kaynaklanmıştı.
Faciada 18 binden fazla kişi yaşamını yitirmiş, 6 bin kişi yaralanmıştı. Kayıp 3 bin kişinin cesedi dahi bulunamamıştı.
Ülkenin büyük bir kesiminde kara ve demir yolları ağır hasar görmüş, bazı bölgelerinde yangınlar çıkmıştı. Japonya'nın kuzeydoğusunda 4.4 milyon hane günlerce elektriksiz kalmış, 1.5 milyon haneye de su verilememişti.
Deprem ve ardından oluşan tsunami, Fukuşima nükleer santralinde radyoaktif sızıntıya yol açarak Çernobil'den 25 yıl sonra dünyanın en büyük ikinci nükleer felaketine neden olmuştu. Üç reaktörün erimesi, radyasyon sızıntısına yol açmış ve bölgede yaşayan 160 bin kişi tahliye edilmişti. Bu insanlar hala evlerine dönemedi.
Nükleer santrali işleten Tokyo Elektrik Üretim Şirketi'nin (TEPCO), radyasyonlu suyun temizlenmesinin ancak 2020'de tamamlanabileceğini açıklamıştı. Endüstriyel tanklarda 760 bin ton radyasyonlu suyun bulunduğu tesiste, şimdiye kadar atık temizleme işleminin sadece yüzde 10'u tamamlandı.
Fukuşima felaketinin ardından ülke genelindeki 50 nükleer reaktörün faaliyeti, kontrol için durdurulmuştu. Aradan geçen beş yılda sadece 4 reaktörün yeniden çalışmasına onay verildi.
