'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'

Kuzey Irak’ın kültür şehri Süleymaniye, bugün adım başı karşınıza çıkan şantiye alanlarıyla yeniden kuruluyor. Ancak yaşanan acıyı ve zulmü unutturmak istemeyen kent, kimliğini korumak için her köşesinde tarihini muhafaza ediyor.

Fotoğraflar: Derya Ertaş

'Kürdistan mı demek istedin?'

Saddam Hüseyin’in Enfal kampanyasından arda kalan işkence merkezi ‘Emne Süreka’ bu köşelerden biri.

'Kürdistan mı demek istedin?'

1970’de inşa edilen işkencehane bugün bir müze.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Girişinde parçalanan hayatları temsilen 182 bin kişinin anısına 182 bin adet kırık ayna parçaları ziyaretçileri karşılıyor.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Kürtler 1991’de ayaklandıklarında ilk olarak bu binayı ele geçirmiş ve o günleri asla unutmamak için bina olduğu gibi bırakılmış.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Bahçesinde tanklar, duvarlarda kurşun izleri, hücre duvarlarına tırnaklarla kazınmış çentikler, yerlerde kuruyan kan izleri hala duruyor.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Tankların bulunduğu bahçe bazı çocukları için oyun alanına dönüşmüş.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Müze aynı zaman bir kültür merkezine de dönüştürülmüş. Bölgeye ait yöresel kıyafetler de görülebilir.

'Kürdistan mı demek istedin?'

İran sınırındaki 60 bin nüfuslu Halepçe 25 yıl önce yaşanan acı olayın izlerini taşımaya devam ediyor. 16 Mart 1988’de İran-Irak savaşında sonlara yaklaşırken, Saddam Hüseyin, Kürtlere karşı El-Enfal Harekâtı kapsamında bu bölgeyi kimyasal silahlarla vuruyor.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Kentin girişine demir bir el gökyüzüne doğru yükseliyor. Yaşanan acı olayın anısına inşa edilen müzenin içindeki mermer duvarlarda hayatını kaybedenlerin isimleri, olay yerine gelen gazetecilerin objektifinden yansıyan fotoğraflar var.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Ramazan Öztürk'ün Halepçe katliamını tüm dünyaya duyurduğu 'Sessiz Tanık' fotoğrafı müzede maketlerle canlandırılmış.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Şehrin bir başka bölmünnde ise hayatını kaybedenler için yapılan anıt mezar var.

'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'

Süleymaniye'yi çevreleyen Goyje Zincir Dağları, yaz aylarında halkın piknik yapmak için uğrak yerlerinden. Gece çekilen bu manzara fotoğrafı ise her Süleymaniyelinin Facebook profilinde mutlaka bulunuyormuş.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Saddam’ın Kürtleri toplayarak toplu infaz ve toplu mezar olarak kullandığı alanın üzerinden bugün bir eğlencei parkı var.  (Azadi Park)

'Kürdistan mı demek istedin?'

Şehir merkezinde kurulan pazar.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Seyyar yoğurt satıcısı

'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'

Geleneksel kıyafetler bu kumaşlarla dikiliyor.

'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'

Süleymaniye'de herkesin elinde bu tesbihlerden görebilirsiniz.

'Kürdistan mı demek istedin?'

Ancak bu tesbihler dini amaçla kullanılmıyor. Bir nevi geleneksel bir aksesuar.

'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'

'Kürdistan mı demek istedin?'