Haberler - ntv.com.tr - AFP 27.10.2021 - 14:41
2020'de Orta Amerika ülkesini Guatemala’nın kuzeyini vuran iki güçlü kasırga, kakule mahsulünü yok etti ve binlerce yerli insanı yoksul bıraktı. Eta ve Iota kasırgaları Ekim ve Kasım 2020'de bu bölgeden geçerek Orta Amerika'da 200 kişinin ölümüne ve büyük hasara neden oldu.
Bununla birlikte uzmanlar, iklim değişikliğinin Guatemala’da her zamankinden daha yıkıcı hava olaylarına neden olduğunu söyledi. Aniden yükselen sıcaklıklar nedeniyle, bir yıl önce köy boyunca akan Azul Nehri'nin kıyıları kırılarak sokakları, evleri, tarlaları ve otlakları sular altında bıraktı.
Geniş yeşil kakule tarlaları dört ay boyunca su altında kaldı ve sular çekildiğinde geride çürüyen bitki örtüsü kaldı.
Quiche bölgesindeki dağların eteğinde 500 kişilik küçük bir köy olan Cerro Azul'dan Lazaro Yat, "Ekini suya batmış durumda kaldığı için herkes acı çekti" dedi.
Maya Q'eqchi halkının 42 yaşındaki üyesi, toprağın iyileşeceğini, ancak kakulenin meyve vermesinin üç ila dört yıl sürdüğünü söyledi.
Artık sel sularının üzerinde kalan tepelerde mısır yetiştirerek hayatta kalan Yat, 17 yaşındaki oğlu aile evini terk edip belgesiz bir göçmen olarak ABD’ye tehlikeli bir yolculuğa çıkarken çaresizce kaldığını açıkladı.
Diğer taraftan, ”Yat'ın tarlalarda ona yardım eden dört oğlundan en büyüğü olan Oscar, bekleyemeyen ve bunun yerine ABD’ye ulaşmayı umarak 120 kilometrelik Meksika sınırına giden binlerce gençten yalnızca biriydi.
Yat, "İnsanlar ABD’ye gitmeye çalışıyor. Çünkü burada hayatta kalmanın bir yolu yoktu. Oscar, aynı nedenle gitti. Çünkü burada hiçbir şeyimiz kalmadı. Onu göndermek istemedik” dedi.
Oscar, Şubat ayında birçok göçmenin öldürüldüğü, kaçırıldığı, işkence gördüğü veya sömürüldüğü tehlikeli bir yolculuğa çıktı. İki ay sonra Meksika sınırını geçmeyi başardı. Şimdi 18 yaşında ve Massachusetts'te bir fırıncıda çalışıyor. Ama eve "çok az" para gönderiyor. Çünkü hâlâ ABD'ye gitmesine yardımcı olan insan tacirine ödeme yapıyor.
Bununla birlikte, Oscar'ın iki genç kuzeni de Guatemala’dan ayrıldı. Uluslararası Göç Örgütü tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Eta ve Iota'nın etkisiyle yerinden edilmiş bir milyondan fazla Orta Amerikalı arasında yer alıyorlar.
Guatemala'nın iklim değişikliği araştırma enstitüsü müdürü Alex Guerra'ya göre, küresel ısınmanın yol açtığı bu tür doğal afetler bölgede göç için büyüyen bir "tetikleyici". Binlerce Guatemalalı, Honduraslı ve El Salvadorlu her yıl ABD'ye yasadışı yollardan ulaşmaya çalışıyor.
Guerra, “Yoksulluk ve şiddetten kaçıyorlar ve aşırı hava olayları insanları göç etmeye güçlü bir şekilde ikna ediyor” diye konuştu.
Tüm bunların yanı sıra, Eylül ayında Dünya Bankası, iklim değişikliğinin 2050 yılına kadar 17 milyonu Latin Amerika'da olmak üzere 216 milyon insanın göç etmesine neden olabileceğini açıkladı.
Öte yandan, Cerro Azul sakinleri, daha önce hiç Eta ve Iota'nın beden olduğu sel baskınlarını yaşamadıklarını söyledi. BM Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu'na göre, tarihin "en aktif" Atlantik kasırga mevsiminin bir parçası oldular.
Orta Amerika; siklon bölgesindeki konumu, depremlere, aktif volkanlara ev sahipliği yapması ve El Nino ve La Nina fenomeninden etkilenmesi nedeniyle iklim değişikliğine karşı özellikle savunmasız durumda bulunuyor. Bölgedeli ülkelerdeki sorunlar, büyük sosyal eşitsizlik, yetersiz planlama ve zayıf altyapı nedeniyle daha da kötüleşiyor.
Guerra, "Her yıl eskisinden daha fazla sel meydana geliyor” dedi.
Sadece 325 kilometrelik bir tehlikeli yol ve toprak raylarla erişilen uzak bir köy olan Cerro Azul'un çinko çatılı ahşap kulübeleri, aşırı yağış ve su baskınlara karşı koruma sağlamıyor.
Sonia Choc adlı bir köy sakini, "Ne zaman çok yağmur yağsa, ne olacağını görmek için tetikte oluruz çünkü zaten korkuyoruz" dedi.
Choc, kakule ekinleri yok edildiğinden beri sebze ve tavuk yetiştiriyor. Akrabaları ise iş bulmak adına büyük şehirlere göç etti.
Yat ise artık bıçağın kemiğe dayandığını belirterek, "Sanırım gelecek yıl ya da bu yıl ayrılıyorum. Burada hiçbir şey kalmadı, daha fazlasını yapamam" dedi.
