Taliban'da kadın çatışması: "İslam hukuku değil, insan doğası"
20.01.2025 10:26
Son Güncelleme: 20.01.2025 10:45
Ceren Ekşi
Afganistan'daki Taliban yönetimi, yıllardır kadınlara yönelik art arda getirdiği katı yasaklarla adından söz ettiriyor. Kadınların önce eğitim hakkını elinden alan, daha sonra ise seslerini yükseltmesini ve erkeklere bakmasını yasaklayan kurallar, ilk kez içeriden bir ses tarafından eleştirildi. Üst düzey bir Taliban yetkilisi, ülkenin her yerinde hissedilen eşi benzeri görülmemiş baskı ortamına karşı nadir görülen bir tepki ile tarihe geçti. Kız çocuklarını hedef alan eğitim yasaklarının hiçbir mazereti olmadığını söyleyen yetkili, grup liderine çağrıda bulunarak bu yasakların kaldırılmasını istedi.

TARİHE GEÇEN İSTEK
Taliban'ın üst düzey isimlerinden Dışişleri Bakanlığı Siyasi Yardımcısı Abbas Stanikzai, Afgan kadın ve kız çocuklarına yönelik eğitim yasaklarının hiçbir mazereti olmadığını söyleyerek, grup liderinden bu yasakların kaldırılmasını istedi.
Bu istek, hükümet politikalarına karşı nadir görülen bir tepki olarak tarihe geçti.

YASAKLARI AÇIK AÇIK ELEŞTİRDİ
Dini bir okul töreninde yaptığı konuşmada, kadınlara ve kız çocuklarına eğitim hakkının reddedilmesi için ne geçmişte ne de günümüzde hiçbir neden olmadığını söyledi.
Afganistan'da Taliban yönetimi, kız çocuklarının altıncı sınıftan sonra eğitim almasını yasakladı.

KADINLARI ÖLÜME TERK EDEN KARAR
Geçtiğimiz eylül ayında ise, kadınlar için tıbbi eğitim ve kursların durdurulduğuna dair raporlar yayınlandı.
Afganistan'da kadınlar ve kız çocukları yalnızca kadın doktorlar ve sağlık profesyonelleri tarafından tedavi edilebiliyor. Yetkililer henüz tıbbi eğitim yasağını doğrulamadı.

"İSLAM HUKUKU DEĞİL, İNSAN DOĞASI"
Stanikzai, sosyal medya platformu X'teki resmi hesabından paylaştığı bir videoda, "Liderliği eğitimin kapılarını tekrar açmaya çağırıyoruz. 40 milyonluk bir nüfusun 20 milyonuna karşı haksızlık yapıyoruz, onları tüm haklarından mahrum bırakıyoruz. Bu İslam hukukunda değil, kişisel tercihimizde veya doğamızda var." ifadelerini kuulandı.
Stanikzai, bir zamanlar Afganistan'daki yabancı birliklerin tamamen çekilmesine yol açan görüşmelerde Taliban ekibinin başında yer alıyordu.
Siyasetçinin son açıklamaları, Taliban'ın politikasında değişiklik yapılması yönündeki ilk çağrı oldu.

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINA "KADIN" YASAĞI
Afganistan'da son olarak kadınlara hem sivil toplum kuruluşu, hem de pencere yasağı geldi.
Taliban yönetimi, kadınları istihdam eden tüm yerli ve yabancı sivil toplum kuruluşlarının kapatılacağını duyurdu.

KADINLARI HAYATTAN ALIKOYAN YÖNETİM
Taliban yönetimi, binaların çoğunlukla kadınların bulunduğu oda ve alanlarına pencere yapılmasını yasakladı.
Karara gerekçe olarak erkeklerin ev içi alanlardaki kadınları görmesinden kaynaklanabilecek "ahlak dışı ve müstehcen eylemlerden endişe duyulduğu" gösterildi.

KADINLARIN SESİNİ KISAN REJİM
Taliban yönetimi, geçtiğimiz aylarda kadınlara sokakta yüksek sesle konuşmayı da yasaklamıştı.
Memurlar, otobüs duraklarında ve alışveriş merkezlerinde dolaşarak kıyafet yönetmeliği ihlal edenleri veya seslerini yükseltebilecek kadınları arıyor.
Artan baskı ve art arda getirilen kısıtlamalarla Taliban kendi içinden gelen tüm çağrılara rağmen, dini kadınlara karşı bir silah olarak kullanmaya devam edecek.