Terör saldırıları, suikastler, savaş ve Suriye: Rusya'da 2024 nasıl geçti?

Rusya’da, 144 kişinin hayatını kaybettiği Moskova'daki "Crocus City Hall" konser salonuna düzenlenen terör saldırısı 2024’ün en önemli olayı olarak kayıtlara geçti.

Rusya'da diğer bir önemli gelişme, mart ortasında devlet başkanı seçiminin düzenlenmesi oldu.

Yüzde 77,49 katılım olan seçimde, yüzde 87,28 oy oranıyla galip gelen Vladimir Putin, beşinci kez Rusya Devlet Başkanı oldu.

NAVALNİ'NİN ÖLÜMÜ

Rusya için 2024'teki önemli gelişmeler dizisi, şubatta Kremlin'e muhalif Aleksey Navalni'nin cezaevinde ölümüyle başladı.

Mahkemece aşırılık yanlısı topluluk oluşturmaktan 19 yıl hapis cezasına çarptırılan, terörle ve aşırıcılıkla bağlantılı kişiler listesinde bulunan Navalni'nin ölümü, Rusya ile Batı'yı karşı karşıya getirdi.

Ülkedeki muhalifler ve bazı Batılı ülkeler, Navalni'nin ölümüyle ilgili Rusya yönetimini suçlarken, Kremlin bu suçlamaların "asılsız" ve "kaba" olduğunu ifade etti.

CROCUS KONSER SALONU SALDIRISI

Rusya, 22 Mart'ta Moskova'daki "Crocus City Hall" konser salonuna silahlı kişilerce düzenlenen terör saldırısıyla sarsıldı.

144 kişinin yaşamını yitirdiği terör saldırısı ile ilgili soruşturma kapsamında çoğunluğu Tacikistan kökenli 10'dan fazla şüpheli tutuklandı.

Rus yetkililer, Ukrayna askeri istihbaratının bu saldırıyla doğrudan bağlantılı olduğunu açıkladı.

PUTİN'İN ATEŞKES ŞARTLARI

Putin, 14 Haziran'da Ukrayna ile ateşkes için şartları açıkladı.

Putin, Ukrayna'nın birliklerini Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinden çekmesi ve NATO'ya katılma isteğinden vazgeçmesi halinde Kiev ile müzakerelere başlayabileceklerini bildirdi.

Ukrayna ile müzakerelere açık olduğunu vurgulayan Putin, çatışmaların dondurulmasından yana olmadığını kaydetti.

ANKARADA ESİR TAKASI

Rusya, 1 Ağustos'ta Türkiye’nin organizasyonu ile tarihinin en kapsamlı ve büyük takas operasyonunu gerçekleştirdi.

Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) yönettiği, Moskova ile Batı arasındaki mahkum değişimi kapsamında, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişi takas edildi.

KRİTİK KURSK CEPHESİ

Ukraynalı askerlerin 6 Ağustos'ta Rus toprağı Kursk bölgesine girmesinin ardından iki ülke orduları arasında çatışmalar başladı.

Rusya, Kursk'a Kuzey Koreli askerleri takviye etti.

Halen devam eden çatışmalar esnasında, Ukrayna ordusu zaman zaman Kursk Nükleer Güç Santraline (NGS) saldırı girişiminde bulundu.

Diğer yandan, Rusya ile Ukrayna arasında 24 Şubat 2022’de başlayan savaş, 2024 yılında da Donbas bölgesi başta olmak üzere Harkiv, Zaporijya ve Herson yönlerindeki cephelerde aralıksız devam etti.

Cephede ilerleyen Rus ordusu, yıl içinde 200 civarında yerleşim birimi ele geçirerek, yaklaşık 4 bin 500 kilometrekare alan üzerinde kontrol sağladı.

BRICS ZİRVESİ

Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da 22-24 Ekim'de BRICS ve BRICS+ Liderler Zirvesi gerçekleşti.

BRICS zirvesine 24 devlet başkanı veya başbakan düzeyinde, 6’sı uluslararası kuruluşlardan, 36 ülkeden toplam 42 heyet başkanı katıldı.

Türkiye'nşn de katılım gösterdiği zirve, Rusya tarihindeki en büyük ve etkili diplomatik etkinlik olarak kayıtlara geçti.

Zirvenin düzenlenmesinin ardından bir süre sonra Belarus, Bolivya, Küba, Endonezya, Kazakistan, Malezya, Tayland, Uganda ve Özbekistan'ın 2025 itibarıyla BRICS'e "ortak devlet" statüsünde katılacağı bildirildi.

Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'in bir araya gelmesiyle kurulan ve dünya ekonomisinde önemli bir yere sahip olan BRICS, Rusya’nın dönem başkanlığında genişlemiş oldu.

Aralık ayı başında Suriye'de Baas rejiminin çökmesinin ardından devrik lider Beşar Esad, ailesiyle birlikte Putin'in kararıyla Rusya'ya sığındı.

Bunun ardından Rusya, Suriye'deki askeri faaliyetlerini azaltsa da diplomatik temsilciliklerini kapatmadı.

Diğer yandan, Suriye'de bulunan Rus askeri üslerinin geleceği belirsizliğini korusa da Putin, üslerin Suriye’ye insani yardım ulaştırılması için kullanılmasını teklif etti ve bunun anlayışla karşılandığını bildirdi.

Moskova’da 17 Aralık'ta Rusya Silahlı Kuvvetleri Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Kuvvetleri Komutanı İgor Kirillov, yardımcısı İlya Polikarpov birlikte bombalı bir suikast sonucu öldü.

Olayla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında, Özbekistan vatandaşı bir kişi yakalandı.

Moskova, Kiev yönetimini Kirillov'un ölümüyle sonuçlanan patlamayı organize etmekle suçladı.

ABD VE İNGİLTERE'NİN "UZUN MENZİL" İZNİ

Kasımda ABD ile İngiltere'nin, Ukrayna'ya Rus topraklarına uzun menzilli silahlarla saldırmasına izin vermesiyle Rusya ile Batı arasındaki gerginlik seviyesi yükseldi.

Ukrayna, zaman zaman Amerikan yapımı uzun menzilli Kara Taktik Füze Sistemleri (ATACMS) füzeleri ve "Storm Shadow" uzun menzilli seyir füzeleriyle saldırı düzenledi.

Rus ordusu ise buna cevap olarak yüksek hassasiyetli silah ve insansız hava araçlarıyla (İHA) Ukrayna'nın enerji tesislerine yoğun saldırılar düzenledi.

Rusya ayrıca, Ukrayna'nın askeri sanayi tesislerinden birine saldırması esnasında savaş koşullarında, nükleer olmayan hipersonik ekipmanlarla donatılmış "Oreşnik" isimli balistik füzesini test etti.

Bununla birlikte Devlet Başkanı Putin, ülkesinin balistik füze saldırılarına uğraması halinde buna nükleer silahla yanıt verilmesine olanak tanıyacak şekilde güncellenen nükleer doktrini onayladı. 

RUS KOMUTANA SUİKAST

Moskova’da 17 Aralık'ta Rusya Silahlı Kuvvetleri Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Kuvvetleri Komutanı İgor Kirillov, yardımcısı İlya Polikarpov birlikte bombalı bir suikast sonucu öldü.

Olayla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında, Özbekistan vatandaşı bir kişi yakalandı.

Moskova, Kiev yönetimini Kirillov'un ölümüyle sonuçlanan patlamayı organize etmekle suçladı.

AZERBAYCAN UÇAĞINI RUS FÜZESİ DÜŞÜRDÜ

Geçen hafta Bakü-Grozni seferini yapan Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ait yolcu uçağı Kazakistan'nın Aktau kenti yakınlarında düştü.

Uçaktaki 67 kişiden 38'inin hayatını kaybettiği kazaya, uçağın Rus hava sahasında dışarıdan darbe alması ve radyoelektronik araçlarla kontrol edilemez hale gelmesinin neden olduğu bildirildi.

Azerbaycanlı yetkililer, uçağın Grozni yakınlarında Rus "Pantsir-S" hava savunma sistemi saldırısına maruz kaldığı iddialarını doğruladı.

Rusya Devlet Başkanı Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'le telefonla görüşerek, AZAL'a ait uçağın düşürüldüğü "trajik olayın Rus hava sahasında yaşanması nedeniyle" özür diledi.