Utanç Duvarı 22 yıldır yok
Utanç Duvarı 22 yıldır yok
Utanç Duvarı 22 yıldır yok
Soğuk Savaş’ın en önemli simgelerinden biri olan Berlin Duvarı, 22 yıl önce bugün yıkıldı. Duvar fiziken artık yok ama tarih sayfalarında bıraktığı iz derin...
Soğuk Savaş’ın en önemli simgelerinden biri olan Berlin Duvarı, 22 yıl önce bugün yıkıldı. Duvar fiziken artık yok ama tarih sayfalarında bıraktığı iz derin...
İkinci Dünya Savaşı’nın sona erdiğini belgeleyen karelerden biri eski Alman Meclisi ‘Reichstag’a dikilen Sovyet Bayrağı’ydı.
Tarihin en büyük savaşının bittiği yer olan Berlin, Soğuk Savaş’ın da başladığı yer oldu.
Savaş sonrası hem Almanya hem de başkenti, Soğuk Savaş’ın iki bloğu arasında paylaşıldı.
Batılı ülkelerin işgal bölgeleri tek bir yönetimde birleşirken, Sovyetler Birliği kendi kontrolündeki bölgede yeni bir rejim kurmaya başladı.
Duvar yapılmamış olsa da fiilen ikiye ayrılmış olan Berlin ve Almanya arasında sınır 1952 yılında çizildi.
1950’li yıllarda Batı Almanya büyük bir ekonomik büyüme yakaladı. İlk dönemlerde Berlin’in ortasına çekien dikenli teller ve barikatlar, doğudan batıya kaçışları engelleyemedi.
1949-1961 yılları arasında kaçanların sayısı 2 milyon 600 bini bulmuştu. Kaçışları engelleyemeyen Doğu Almanya yönetimi, duvar örmeye karar verdi.
Önceleri Doğu Alman Yönetimi bu kararlarını inkar ett. Doğu Almanya lideri Walter Ulbricht 15 Haziran 1961’de “bir duvar inşa etmeye niyetlerinin olmadığını” (“Niemand hat die Absicht, eine Mauer zu errichten” )net olarak ifade etti.
Bundan kısa bir süre ise 12 Ağustos’u 13’üne bağlayan gece Berlin Duvar bir gecede inşa edildi.
İlk yapıldığı şekliye kaçışları tam olarak engelleyemeyen duvarın doğu yakası, daha sonra sayısı 186’ı bulan gözetleme kuleleri,mayın tarlaları, çelik kapanlar ve köpekli polilerle takviye edildi.
Daha sonra sayısı 186’ı bulan gözetleme kuleleri,mayın tarlaları, çelik kapanlar ve köpekli polilerle takviye edildi.
Duvarın batı bölümü kaçanların daha kolay farkedilebilmesi için beyaza boyanmışken, batı yüzü grafiti sanatçıları için tuval işlevi gördü.
Duvarın yapımı sırasında en dramatik yerlerden bir Bernauer Caddes oldu.
Cadde üzerindeki evlerler şehrin doğu yakasında kalıyordu ama cepheleri batıya bakıyordu. Önce pencereleri tuğlayla örülen evler daha sonra tamamen yıkıldı ve yerine duvar örüldü.
Alıanan tüm güvenlik önlemlerine karşılık insanlar doğudan batıya kaçmaya devam ettiler.
Duvarın ayakta kaldığı süre boyunca yaklaşık 5 bin kişi, tünel kazarak, evde yaptıkları balonlarla ve başka yollarla duvarı aşmayı başardı.
Ancak duvarı aşamayan ve bu uğurda hayatını kaybedenler de oldu.
22 Ağustos 1961’de duvarı geçmek isterken canından olan Ida Siekmann, batıya kaçmak uğruna hayatını kaybeden ilk kişi oldu.
Bu uğurda yaşamını yitiren son kişi ise, duvarın yıkılmasından 9 ay önce, 6 Şubat 1989’ta öldürülen Chris Gueffroy’du.
Berlin Duvarı’nı geçmek isterken hayatını kaybedenlerin sayısı kesin olarak bilinmiyor. Rakam 86 ile 286 arasında değişiyor.
Duvar boyunca, burada yaşamını yitirenleri anımsatan pek çok küçük anıta rastlamak mümkün.
Soğuk Savaş’ın simgesi haline Berlin Duvarı, yıkılana kadar hep ilgi odağı oldu. 1963’de dönemin ABD Başkanı Kennedy, Berlin gezisi sırasında yaptığı ünlü ‘Ben bir Berlinliyim’ konuşmasını, duvara bakan bir platformda yaptı.
70’li yılların tamamında ve 80’li yılların sonuna kadar ayakta kalan Berlin Duvarı pek çok filme, kitaba ve casusluk hikayesine de esin kaynağı oldu.
1980’lerin sonunda Sovyetler Birliği’nde başlayan ‘Glasnost-Açıklık’ ve ‘Perstroyka-Yeniden Yapılanma’ rüzgarları Doğu Almanya’ya da uğradı.
1989 yılının başında Doğu Alman Hükümeti, vatandaşlarının Doğu Bloku ülkelerine gitmelerine izin verdi.
Bu izinle birlikte binlerce Doğu Amanya vatandaşı Polonya, Çekoslavakya, Macaristan, Yugoslavya gibi ülkelerin başkentlerine akın etti ve buralarda bulunan Amerikan, İngiliz, Fransız büyükelçiliklerine sığındı.
Sığınma taleplerinin hızlanarak artması üzerine, Doğu Almanya Hükümeti 9 Kasım 1989’da duvarın kaldıracağını açıkladı. Açıklama üzerine yüz binlerce Alman duvarın her iki tarafında da toplanmaya başladı.
Gece yarısından itibaren ünlü Brandenburg Kapısı önünden başlayarak barikarlar kaldırıldı.
Her iki taraftan yüzbinlerce insan duvarın üzerinde birleşti.
Doğu Almanya, yaşananlardan sonra çok fazla ayakta kalamadı ve 13 Ekim 1990’da resmen sona erdi.
Resmi olarak 13 Haziran 1990’da başlayan Berlin Duvarı’nın yıkım işlemleri aynı yılın Kasım ayına doğru tamamlandı.
Duvarın bazı bölümler anıtsal olarak yerinde bırakıdı, bazı bölümler ise dünyanın önemli yerlerinde sergilenmek üzere kaldırıldı.
Toplam 43 kilometrelik duvarın büyük bir bölümü berlin’deki depolarda saklanıyor, bir bölümü ise küçük parçalar halinde anı eşyası olarak dünyanın dört bir yanına satıldı.