"Yeryüzünde yürüyen ilk insan" 45 bin yıl sonra geri döndü

İLK HOMO SAPİENSLERDEN BİRİ

Brezilya, Avustralya ve İtalya'dan akademisyenlerden oluşan uluslararası bir ekip, dünya üzerinde yürümüş olan “en eski insan”ın yüzüne hayat verdi. Bu olağanüstü keşif, 70 yıl önce Çekya'da bulunan kadının kırık kafatasının dijital modeline dayanıyor. Zlatý kůň ya da altın at olarak adlandırılan kadının yaklaşık 45 bin  yıl önce yaşadığı ve modern insanların atalarının Afrika'dan göç etmesinin ardından Avrasya'da yaşayan ilk homo sapienslerden biri olduğu düşünülüyor.

Yüz yaklaştırma olarak bilinen yüz yeniden yapılandırma süreci, adli tıp çalışmalarında yaygın olarak kullanılan bir teknik. Bu vakada ekibin antik kafatasına doğrudan erişimi yoktu. Bunun yerine, daha önce bu yılın başlarında Tutankamon'un yüzünü yeniden oluşturmak için kullanılan kaydedilmiş ölçümleri ve referans görüntüleri kullanıldı.

Bununla birlikte, Zlatý kůň'un yüzünün dijital modeli, soyu hakkında ilgi çekici ayrıntıları ortaya çıkardı. Kadının genomunun yaklaşık yüzde üçü Neandertal soyundan geliyordu. Ancak, Zlatý kůň'un özellikleri modern insanlarınkine benziyordu ve erken insan atalarına kıyasla oldukça büyük beyinlere sahipti.

Çalışmanın ortak yazarlarından Brezilyalı grafik uzmanı Cícero Moraes, kadının  yüz yapısının, özellikle de alt çene yapısının sağlamlığına dikkat çekti. Neandertallerinkine benzeyen bu çene yapısı, 1950 yılında Bacho Kiro adlı bir Bulgar mağarasında dokuz parça halinde ilk kez keşfedildiğinde arkeologların Zlatý kůň’un kafatasını bir erkeğe ait sanmalarına yol açmıştı.

Araştırmacılar, Zlatý kůň'un yüzünü, kafatasının 2018'de yapılan rekonstrüksiyonundan elde edilen istatistiksel veriler ile modern bir erkek ve kadının bilgisayarlı tomografi taramalarını kullanarak bir araya getirdi.

Uzmanlar, bu sayede Zlatý kůň’un yüz hatlarını dijital olarak oluşturmayı başardı. Bununla birlikte, burun kemiği, maksilla, sol göz çukuru ve ön kemiğin bazı kısımları da dahil olmak üzere kafatasındaki eksik bölgeler nedeniyle ekip, rekonstrüksiyonu çeşitli soylardan ve cinsiyetlerden 30 başka kafatasından elde edilen verilerle destekledi.

Diğer taraftan bilim insanları, Zlatý kůň'un koyu renkli, kıvırcık saçlı ve kahverengi gözlü bir kadın olarak tasvir etti. Ancak kadının cildinin, saçlarının ve gözlerinin kesin rengi mevcut veri eksikliği nedeniyle tartışmalı olarak kaldı.

Son olarak, Zlatý kůň'un’un yüzünün yeniden hayata döndürülmesi, insan göçünün eski tarihine ve erken insan türlerinin birbirine karışmasına ışık tutuyor.

Zlatý kůň'un yüzü geçmişe açılan bir pencere görevi görerek, 45 bin yıl önce günümüzden çok farklı bir dünyada yaşamış bir insana dair fikir veriyor.