Haberler - İHA 26.04.2021 - 15:20
Bahar aylarının gelmesiyle birlikte çeşit çeşit mantarlar tezgahlarda ve raflarda yerini almaya başladı.
Türkiye'de mantar üretimi yapanların sayısı artarken, kültür, istiridye ve şitaki mantarı da rağbet görüyor. En çok üretimi yapılan kültür mantarı olurken, üreticinin yüzünü güldüren ise istiridye mantarı oldu.
Mantarların ilgi çeken canlılar olduğunu belirten Düzce Üniversitesi Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ertuğrul Kaya, mantar yetiştirmenin zor olduğunu, konuyla ilgili çok ciddi akademik çalışmaların yapılması gerektiğini söyledi.
Kaya, "Yetiştirme şartlarının çok iyi belirlenmesi ve bunların büyük sera üretimlerinde uygulanabilirliği gerekiyor. Bu çalışmalar çok az sayıda mantar için yapılmış. Ülkemizde de kültür ortamında üretilebilen çok az sayıda mantar var. Yaklaşık olarak 5-6 türle sınırlı bu. Bunun dışında ülkemizde doğadan toplanarak satılan mantarlar halen ticareti yapılan mantarlar içerisinde. Özellikle çok yetişenler için gerçekleştiriliyor. Bunun toplayıcıları var. Bunları fabrikalarda işlenip, kurutarak dondurarak veya soğuk zincir ile yurt dışına satışlarının yapıldığını biliyoruz. Bu tür bazı çok yetişen türlerde de bu mümkün. Yaygın bir şekilde yetiştirilenler artık sofralarımıza rahat bir şekilde gelebiliyor. Bugün pazarlarımızda 10-12-15 TL civarında kültür mantarları satılıyor. Yaklaşık 20-25 TL'lere kadar fiyatları yükselebiliyor. Farklı türlerde fiyatlar biraz daha farklı olabiliyor" ifadelerini kullandı.
Türkiye’de en çok üretilen ve en çok tüketilen mantarın kültür mantarı olduğunu belirten Prof. Dr. Kaya, "Ülkemizde en yaygın olarak bilinen beyaz mantar (kültür mantarı) agaricus türünden geliyor. Daha sonra aynı mantarın farklı bir türü olan kestane mantarı üretildi. Fakat bu çok popüler olmadı. Şu anda çok fazla tanınmıyor. En çok ülkemizde üretilip tüketilen mantar kültür mantarıdır. Her gün 1 ton üretimi yapıldığında kişiye günlük olarak iyi bir getiri getirebiliyor" şeklinde konuştu.
Türkiye’de en çok üretimi yapılan ikinci mantarın ise İstiridye mantarı olduğunu dile getiren Prof. Dr. Ertuğrul Kaya, sözlerine şöyle devam etti:
"Ülkemizde beyaz mantardan sonra en iyi tanınan ve artık yavaş yavaş ticareti oturmaya başlayan ikinci mantar istiridye mantarı. İstiridye mantarı yine yaprak mantarıdır. Lezzetli bir mantardır. Birçok insan tadını beğeniyor. Diğer beyaz mantara göre daha çok beğenilen daha çok tercih edilen bir mantar. Bu nedenle fiyatı perakende de biraz daha yükseldi. 20-25 TL civarında bir perakende fiyatı var. İstiridye mantarı günlük 1 ton üretildiğinde yaklaşık olarak üreticiye toptan sattığında bile günlük olarak 4-5 bin TL kazandırıyor. Bu iyi bir rakama geliyor. Bu sürekli olan bir şey. Ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen ve artık perakende satışı yaygın olan bu iki tür var aslında. Bunun dışındaki türler daha nadiren bulunanlar"
Kültür ve istiridye mantarının dışında Türkiye'de Şitaki mantarının da amatör olarak üretiminin yapıldığını belirten Kaya, "Ülkemizde yine amatörde olsa küçük çaplı üretimi yapılan şitaki mantarı var. Bu da bir kültür ortamında yetiştirilebiliyor. Bizde bunları laboratuvarımızda farklı kompos ortamlarında yetiştirdik. Şitaki mantarı, tıbbi özellikleri olan bir mantar. Kurutulup Avrupa’ya ihraç edilmesi mümkün. Yaş olarak daha dayanıklı bir mantar. Yaş mantarlar çok fazla dayanamıyor normalde. Bu daha dayanıklı, tok bir mantar. Bu nedenle Avrupa’ya ihracı da yapılabiliyor ve getirisi daha iyi. Burada verim biraz daha düşük olduğu için kilogram fiyatları 40-50 TL. Üretim maliyetleri ona göre daha düşük ve buradaki kar oranları daha yüksek. Şitaki mantarı, üreticisinin yüzünü güldürebilecek bir mantardır. Oran olarak daha yüksek ama bunun satışı öyle yaygın değil yani bir istiridye mantarını günlük 1 ton üretip satabiliyorsunuz ama shiitake de bunu yapmak pek de mümkün değil" sözlerine ekledi.
