Kış gelince kullanımı arttı ama akciğer kanseri riskini yüzde 68 oranında artırıyor! Bilim insanları uyardı

Raporda, 2022 yılında tüm PM2.5 emisyonlarının yaklaşık üçte birinin, evlerde odun ve diğer yakıtların yakılmasından kaynaklandığı tespit edildi.

Bu parçacıklar, burnumuz ve akciğerlerimiz tarafından filtrelenemeyecek kadar küçüktür. Yapılan çalışmalarda, PM2.5 partiküllerinin kan dolaşımına karışarak kalp hastalıkları ve akciğer kanseri gibi ciddi hastalıklara yol açabileceği belirlendi.

17 ayrı çalışmayı kapsayan meta-analiz, PM2.5’e maruziyetin akciğer kanseri riskini yüzde 8, bu hastalıktan ölüm riskini ise yüzde 11 artırdığını kanıtladı.

Geçtiğimiz yıl ABD’de yapılan bir araştırmada, kapalı alanda odun sobası ya da şömine kullanan kadınlarda, akciğer kanseri riskinin arttığı bulunmuştu.

50 binden fazla kişiyi takip eden araştırmacılar, odun sobasını yılda 30 günden fazla kullanan kişilerin akciğer kanserine yakalanma riskinin yüzde 68 oranında arttığını keşfetti.

ABD Ulusal Çevre Sağlığı Bilimleri Enstitüsü’nde görev yapan Dr. Suril Mehta, "Çalışmamız, yalnızca odun sobasının değil, şöminelerin de akciğer kanserine zemin hazırlayabileceğini gösteriyor'' diyerek uyardı.

AKCİĞER KANSERİ NEDİR?

Akciğer kanseri, akciğerlerdeki sağlıklı hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Normalde hücreler, belirli bir düzen içinde büyür ve ölür. Ancak, kanserli hücreler bu düzeni bozarak anormal bir şekilde büyür, bu da tümörlerin oluşmasına yol açar. Akciğer kanseri genellikle akciğerlerin hava yollarında, yani bronşlarda başlar ancak akciğerlerin diğer kısımlarında da gelişebilir.

Akciğer kanseri, dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biridir ve erkeklerde olduğu kadar kadınlarda da önemli bir sağlık sorunu oluşturur. Sigara içmenin yaygın olduğu toplumlarda daha fazla görülür ancak sigara içmeyenlerde de akciğer kanseri gelişebilir. Akciğer kanseri, genellikle erken evrelerde belirgin semptomlar göstermez, bu nedenle çoğu hastalık, ileri evrelerde teşhis edilir.

Sigara içmek, akciğer kanserinin en yaygın ve en önemli nedenidir. Sigara dumanı, akciğer hücrelerine zarar verir ve genetik mutasyonlara yol açar. Sigara içenlerin akciğer kanserine yakalanma riski, içmeyenlere göre 20 kat daha yüksektir. Ayrıca pasif içicilik de riski artırır, yani sigara içmeyenler bile çevresel duman nedeniyle risk altındadır.

Asbest, özellikle inşaat sektöründe çalışanlar için bir risk faktörüdür. Asbest liflerine uzun süre maruz kalmak, akciğer kanseri riskini artırır. Radon, yer altındaki doğal bir radyoaktif gazdır ve yerleşim alanlarında bulunabilir. Uzun süre yüksek seviyelerde radon gazına maruz kalmak, akciğer kanserine yol açabilir. Çevresel hava kirliliği de akciğer kanseri riskini artıran bir diğer faktördür.

Akciğer kanseri, genetik yatkınlıkla da ilişkilidir. Ailede akciğer kanseri öyküsü olan bireylerde bu hastalığa yakalanma riski daha yüksek olabilir. Akciğer kanseri genellikle 60 yaş ve üzerindeki bireylerde görülür. Erkeklerde daha yaygın olmakla birlikte, son yıllarda kadınlarda da artış göstermektedir. Kadınlarda adenokarsinom türü daha yaygınken, erkeklerde skuamöz hücreli karsinom daha sık görülmektedir.

AKCİĞER KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Özellikle sigara içenlerde görülen öksürük, kanserin erken belirtisi olabilir.
• Balgamda kan görülmesi, kanserin akciğer dokusunu etkileyip damarları zedelemesi nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Akciğer dokusundaki tümörler, hava yollarını tıkayarak nefes almayı zorlaştırabilir.
• Kanser ilerledikçe göğüste ağrı ve rahatsızlık hissi olabilir.
• Akciğerlerdeki tıkanıklık nedeniyle solunum seslerinde değişiklikler olabilir.
• Kanserin ilerleyen evrelerinde vücut zayıflayabilir.
• Akciğer kanseri, vücudun enerji seviyesini düşürür ve kişi sürekli yorgun hissedebilir.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ

• Cerrahi müdahale: Erken evre akciğer kanserlerinde, tümörlü alanın cerrahi olarak çıkarılması uygulanabilir.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerinin büyümesini engelleyen ilaçlar kullanılır. Kemoterapi genellikle kanserin daha ileri evrelerinde kullanılır.
• Radyoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek amacıyla yüksek enerjili ışınlar kullanılır.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirmek ve kanser hücreleriyle savaşmasını sağlamak amacıyla kullanılan tedavi yöntemidir.
• Targeted therapy (Hedefe yönelik tedavi): Kanser hücrelerinin büyümesine yol açan genetik değişiklikleri hedef alır.