Sağlığın altın anahtarı: Şişkinlik önleyici, kan şekeri düzenleyici, hafıza güçlendirici

Yeni bilimsel veriler, mutfaklarımızın vazgeçilmezi olan bitki ve baharatların yalnızca yemeğe tat katmakla kalmayıp, sağlığımız üzerinde de kayda değer etkiler yaratabileceğini gösteriyor. Uzmanlar, bu lezzetli aromaların kalp sağlığını desteklemekten kan şekeri kontrolüne, sindirimi iyileştirmekten bağışıklık sistemini güçlendiren bağırsak mikrobiyomuna kadar birçok fayda sunduğunu söylüyor.

BAHARATLAR SAĞLIĞIN ANAHTARI OLABİLİR

Bitki ve baharatlar üzerine yapılan araştırmalar henüz erken aşamada olsa da, gıdalarda kullanılan günlük miktarların dahi uzun vadeli sağlık üzerinde olumlu etkiler bırakabileceğine dair işaretler artıyor. Örneğin; kekik, gram başına içerdiği polifenoller sayesinde antioksidan kapasitesi açısından yaban mersini ve kakao gibi ‘süper besinler’i bile geride bırakabiliyor.

Karanfil, nane, yıldız anason ve kereviz tohumu da benzer şekilde yüksek antioksidan potansiyele sahip. 2022 yılında The Journal of Nutrition dergisinde yayımlanan bir çalışmada, dört hafta boyunca günde 3 çay kaşığı karışık bitki ve baharat tüketen katılımcıların bağırsak bakterilerinde olumlu değişimler gözlemlendi. Araştırmacılar bu değişimi, baharatlardaki yüksek lif ve polifenol içeriğine bağlıyor.

Aynı çalışmanın bir yıl sonra The American Journal of Clinical Nutrition'da yayımlanan devam analizine göre, bu baharat karışımı dört hafta sonunda sistolik kan basıncını ortalama 2 mmHg, diyastolik basıncı ise 1,5 mmHg oranında düşürdü. Küçük görünen bu farklar, uzun vadede kalp sağlığı üzerinde ciddi katkılar sağlayabilir.

HANGİ BAHARAT NE İŞE YARIYOR?

Peki, mutfakta hangi bitki ya da baharatı kullanmak daha çok fayda sağlayabilir?

İşte bilimsel araştırmalarla desteklenen bazı örnekler:

TARÇIN

Özellikle prediyabet veya tip 2 diyabet hastaları için kan şekeri kontrolünü destekleyici etkileriyle biliniyor. 2024 tarihli bir araştırma, günde 1,5 çay kaşığı tarçın tüketen bireylerin gün boyunca daha stabil kan şekeri seviyelerine sahip olduğunu ortaya koydu. Ancak piyasadaki tarçınların büyük bölümü kumarin içeren cassia türü. Uzmanlar, daha az riskli olan 'Seylan tarçını'nın tercih edilmesini öneriyor.

ZERDEÇAL

Kurkumin adlı aktif bileşeniyle güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar etkiler gösteriyor. Kurkuminin emilimini artırmak için zerdeçalın karabiberle birlikte tüketilmesi öneriliyor.

ZENCEFİL

Mide bulantısını hafifletici etkisiyle bilinen zencefil, kemoterapi sürecindeki hastalarda bile kusma ve yorgunluğu azaltabiliyor. Sabah yoğurduna eklenen bir çay kaşığı kurutulmuş zencefil bile faydalı olabilir.

NANE

Özellikle mentol içeriği sayesinde bağırsakları rahatlatıyor. Nane yağı kapsülleri, irritabl bağırsak sendromu (IBS) yaşayan bireylerde ağrı ve şişkinliği azaltabiliyor.

KARANFİL

Geleneksel olarak diş ağrısı için kullanılan karanfil, modern araştırmalarda da ağrı kesici etkisiyle dikkat çekiyor. İçerdiği öjenol maddesi sayesinde doğal bir lokal anestezik görevi görebiliyor.

BİBERİYE

Zihinsel performansı ve ruh halini destekleyici etkileri ile öne çıkıyor. Özüt formundaki kullanımı daha yüksek dozlar sunarken, yemeklerde kullanım da faydalı.

Günlük beş porsiyon meyve ve sebze hedefinize otlar ve baharatlar dahil edilmese de, bu aromatik yiyecek destekçileri sağlığınız için küçük ama etkili bir fark yaratabilir. Uzmanlar, bu doğal lezzetleri sofralarımıza düzenli olarak dahil etmenin basit, lezzetli ve potansiyel olarak uzun vadeli sağlık faydaları sunduğunu vurguluyor.