Ortadoğu'da güç savaşı: İran mı, İsrail mi? Hangi ordu daha güçlü?

İran, Ortadoğu’nun en büyük ordularından birine sahip. Yaklaşık 580 bin aktif ve 200 bin yedek askeri bulunuyor. Ordu ve Devrim Muhafızları ayrı yapılarda, kara, hava ve deniz kuvvetlerine sahip.

Devrim Muhafızları aynı zamanda dış operasyonları yürüten Kudüs Gücü’nü de kontrol ediyor. Bu yapı, Hizbullah, Hamas, İslami Cihad gibi grupları destekliyor. Tüm yapının nihai karar vericisi ise dini lider Ayetullah Ali Hamaney.

İran, “caydırıcılık” stratejisi doğrultusunda uzun menzilli füzelere ve insansız hava araçlarına yatırım yaptı. En dikkat çeken sistemlerden bazıları 2 bin 500 km menzilli Secil, 2 bin km menzilli Kheibar ve bin 400 km menzilli Hacı Kasım füzeleri.

2023’te ilk hipersonik füzesini de duyurdu. İran ayrıca, düşük irtifada uçarak radarlardan kaçabilen 2 bin 500 km menzilli Muhacir-10 gibi dronelar geliştiriyor ve ihraç ediyor.

Yaptırımlar nedeniyle dışa bağımlılığı azaltmak isteyen İran, 1980’lerden bu yana yerli silah sanayisi kurmaya çalışıyor. Füze ve drone üretiminde büyük ölçüde bağımsız olsa da denizaltı ve zırhlı araç gibi alanlarda hâlâ dış kaynağa ihtiyaç duyuyor.

HARCAMALARDA DÖRDÜNCÜ SIRADA

Uzmanlara göre İran ordusunun en zayıf noktası, devrim öncesinden kalma savaş uçakları. Yedek parça eksikliği nedeniyle pek çoğu kullanılamıyor. Tank ve zırhlı araçların da teknolojisi oldukça eski.

İran, asker sayısında dünyada 14. sırada yer alıyor. SIPRI’ye göre 2023’te 10 milyar doları aşan askeri harcamasıyla Orta Doğu’da 4. sırada. Bu bütçenin yüzde 37’si Devrim Muhafızları’na ayrılıyor.

TARAFLARIN ASKERİ GÜCÜ

İran, 90 milyonluk nüfusu ve yaklaşık 600 bin aktif askeriyle, 10 milyonluk nüfusa ve 170 bin askere sahip İsrail’den çok daha geniş bir insan kaynağına sahip. 

"İsrail'in 2023'ten bu yana askeri harcamaları yüzde 65 artarak yaklaşık 47 milyar dolara ulaştı.  İsrail’in savunma harcamaları, gayrisafi yurt içi hasılasına oranla da İran’ın iki katına çıkıyor.

HAVA SAVUNMASI

İsrail’in 240 savaş uçağıyla hava üstünlüğü sağladığı değerlendiriliyor. F-15, F-35 gibi modern ve uzun menzilli jetlere sahip olan İsrail, yüksek hassasiyetli hava operasyonları gerçekleştirme kapasitesine sahip.

İran’ın elinde ise çoğu eski model olmak üzere yaklaşık 188 savaş uçağı bulunuyor. Uzmanlar, bu uçakların büyük kısmının teknik sorunlar ve yedek parça eksikliği nedeniyle operasyonel kapasitesinin sınırlı olduğunu belirtiyor.

FÜZE VE DRONE GÜCÜ

İran, Ortadoğu’nun en geniş füze ve SİHA envanterlerinden birine sahip. ABD’li komutan Kenneth McKenzie’ye göre İran’ın envanterinde 3 binden fazla balistik füze var. İran ayrıca kısa ve uzun menzilli füzelerin yanı sıra gelişmiş insansız hava araçları da üretiyor.

İsrail’in füze savunma sistemleri ise dünyaca biliniyor. “Demir Kubbe” ve “David’s Sling (Ok)” gibi sistemler, 13 Nisan’daki İran saldırısında 300’den fazla füze ve SİHA’nın çoğunu etkisiz hale getirdi. Uzmanlar, bu sistemlerin İsrail’in en güçlü savunma hatlarından biri olduğunu vurguluyor.

DENİZ KUVVETLERİ

İran donanmasında 107 savaş gemisi bulunmasına rağmen bu filonun büyük kısmı yaşlı ve modern savaşta yetersiz görülüyor. İsrail’in donanması ise yaklaşık 60 gemiden oluşuyor.

Siber alanda ise İsrail daha gelişmiş bir altyapıya sahip. Ancak son dönemde İran kaynaklı siber saldırıların ciddi oranda arttığı belirtiliyor.

NÜKLEER GÜÇ

İsrail’in nükleer silahlara sahip olduğu tahmin edilse de Tel Aviv yönetimi bu konuda resmi bir açıklama yapmıyor. İran ise nükleer programının sivil amaçlı olduğunu savunuyor ve nükleer silah geliştirdiği yönündeki iddiaları reddediyor.