Haberler - ntv.com.tr 11.12.2020 - 15:26 | Son Güncelleme : 12.12.2020 - 09:55
Bilim insanları, yeni tip corona virüsün mutasyonlarına dair dünyadaki en kapsamlı veritabanı olan Global Initiative on Sharing All Influenza Data’da (GISAID) yer alan 185 binden fazla genom örneğini analiz ederek, ana mutasyonların küresel hakimiyetinin zaman içinde nasıl değiştiğini gösterdi.
Buna göre, virüs insanlara adapte olmasının ardından yedi ana gruba ayrıldı. Aralık 2019'da Çin'in Wuhan şehrinde bulunan L varyasyonu, 2020'nin başında yerini S suşuna* bıraktı. .Onu V ve G mutasyonları izledi. Ardından virüs farklı kıtalara ulaştıkça GR, GH ve GV şeklinde mutasyona uğradı. Diğer birkaç nadir mutasyon ise toplu olarak O türü olarak ayrıldı.
(* Bir bakteri veya virüsun farklı alt türlerinin, aralarında genetik farklılıklar bulunan gruplarına ¨Suş¨ denir. Farklı suşlar arasında, ilaçlara, dış etkilere dayanıklılık vs. özellik değişiklikleri olabilir)
Araştırmacılar, virüste meydana gelen bu değişiklikleri haritalama ve anlamlandırmanın COVID-19 hastalığı ile mücadele stratejileri geliştirmek için çok önemli olduğunu söyledi. Güney Avustralya'nın baş tıbbi danışmanı Nicola Spurrier, "Virsün genetik değişikliklerine bakılmasının nedeni, bunun onun nereden geldiğini bulmak ve salgının gelecekte hangi boyutlara ulaşacağını bilmemiz açısından kritiktir” dedi.
Mutasyon, bir organizmanın genetik materyalinde meydana gelen değişikliğe deniliyor. Corona virüs insanlardan insanlara bulaştığında kendisinin milyonlarca kopyasını oluşturuyor. Oluşan her kopya ise aynı olmuyor. Konaklarda meydana gelen küçük mutasyonlar ise birikerek virüs yayılmaya devam ederken tekrar tekrar kopyalanıyor.
Salgının başlarında virüs, dünya çapında nispeten hızlı bir şekilde ilerledi ve düzenli olarak yeni salgınlara yol açtı. Bu süre zarfında, GISAID'ye bildirilen örnekler arasında daha çeşitli varyasyonlar görüldü. Ancak ülkeler sınırlarını kapatmaya başladıkça virüs daha yavaş bir şekilde mutasyona uğradı ve daha dirençli olan G tipi varyasyonları mevcut olduğu ülkelerde hakim oldu.
Asya'da Çin de dahil olmak üzere birçok ülke hızla sınırları kapattığı ve hareketi kısıtladığı için orijinal L türü daha görüldü. Buna karşın Kuzey Amerika ve Avrupa, hareketi en azından başlangıçta bu kadar kısıtlamayarak virüsün daha hızlı yayılmasına ve mutasyona uğramasına izin verdi.
Melbourne Deakin Üniversitesi Sağlık Fakültesi’nden epidemiyoloji başkanı Catherine Bennett, “Corona virüs süper yayıcı olarak adlandırılan toplu etkinliklerde hızla hareket ediyor. Spesifik bir mutasyon olan 614G, en yaygın varyant haline geldi. Fakat bu virüsün orijinal halinden daha bulaşıcı olduğu anlamına gelmiyor” dedi.
Araştırmacılar, corona virüsün ortaya çıkan en yeni mutasyonunun Avrupa' da izole edilmiş olan GV olduğunu ifade etti. Bununla birlikte uzmanlar, GV mutasyonunun herhangi bir bulaşma avantajı nedeniyle mi yayıldığının veya yaz boyunca sosyal olarak aktif genç yetişkinleri ve turistleri etkilediği için mi yayıldığının henüz bilinmediğini aktardı.
Yeni tip corona virüs şimdiye kadar yavaşça mutasyona uğradı. Ancak bilim insanları, mutasyonlar konusunda görüş ayrılığı yaşıyor. Bazı uzmanlar 614G varyasyonunun virüsü daha bulaşıcı hale getirdiğini bildirdi ancak diğer farklı çalışmalar bununla çelişiyor. Fakat her iki durumda da, şimdiye kadarki değişiklikler, corona virüs aşılarına muhtemelen dirençli olabilecek türlerle sonuçlanmadı.
Bununla birlikte, yıllar boyunca grip ve HIV mutasyonunu izleyen araştırmacılar yeni tip corona virüsün gelecekteki mutasyonlarının riskinin bilinmediği konusunda uyardı.
Bennett, “Virüsü bir aşıya karşı dayanıklı hale getiren değişikliklerden kaçınmanın en iyi yolu, onun yayılmasını engellemektir. Virüs, özellikle başak proteininde önemli bir değişikliğe uğrarsa o zaman aşıdan kaçabilir. Saati yavaşlatmak için küresel olarak iletimi yavaşlatmak istiyoruz” dedi.
