Karadeniz Bölgesi'nin sahil kesiminde yetişen ve şifa için tüketilen deli balın sağımı devam ediyor. Karadeniz bölgesinde yetişen ve şifa kaynağı olarak kullanılan delibal için üreticiler Kastamonu sahil şeridindeki ilçelerde kurulan kovanlarla üretim yapıyor.
Bir çay kaşığını geçmeyecek şekilde doktor tavsiyesiyle tüketilmesi gereken deli balın içerdiği antioksidanlar, vitaminler ve mineraller sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve vücudu hastalıklara karşı koruduğu biliniyor. Ayrıca, deli bal, tansiyon, kolesterol, bronşit, öksürük ve boğaz ağrısı gibi rahatsızlıkları da hafifletmeye yardımcı olabiliyor.
15-20 gün çiçek açan orman gülünden arıların nektar almasıyla elde edilen deli balın kilogramı ise 2 bin ila 3 bin lira arasında satışa sunuluyor. Kastamonu Üniversitesi akademisyenleri tarafından da bölgede üretilen balların kalitesi, yapılan araştırmalarla ortaya koyuluyor.
Deli bal ile ilgili araştırmalar yapan Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talip Çeter, "Bal analizleri, balda polen analizleri, ballarının içerik analizi ile ilgili bizlerin kapsamlı bir ihtisas projesi mevcut. Batı Karadeniz Bölgesindeki Bolu, Kastamonu, Sinop, Zonguldak, Bartın, Karabük ve Düzce illerini kapsayan, 2 yıl süreyle bu illerden hem bal hem propolis örneklerini alıyoruz ve bunların tüm içerik analizlerini yapıyoruz.
Bunun yanı sıra araziden arılıkların çevresinden bitki örnekleri topluyoruz ve bunların bal içerisindeki dağılımlarına bakıyoruz. Böylece balın floral kaynaklarını kesin bir şekilde ortaya koyabiliyoruz. Bal veriminin coğrafi bölge olarak meteorolojiyle ve yıllık değişimlerle nasıl etkilendiğini ele alıyoruz" dedi.
Karedeniz Bölgesinin önemli ballarından biri olan deli balın hasat döneminin başladığını ifade eden Prof. Dr. Çeter, "Önemli bir bal, çünkü hem şifa hem de zehir olabilen, insanları ölüme kadar götürebilen bir bal. Orman gülü adını verdiğimiz bitkinin nektar ve polenlerinden arı bu balı üretiyor. Önemli bir durum da bu bitkinin çiçekleneme döneminin sonu kestane ağaçlarının çiçeklenme döneminin başlangıcının iç içe geçmesidir. Yani orman gülü çiçeklenmesi daha tam bitmeden kestane başlıyor. Arı hem orman gülünden hem kestaneden nektar ve polen aldığında arıcı bunu kestane balı olarak algılayıp, kestane balı olarak satabiliyor. Deli baldan az bir miktarda alındığında tansiyonu düzenleyici bir etki yapabiliyor, ancak bir çay kaşığından fazla tüketildiğinde kalbi çok önemli düzeyde etkileyerek sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Analizlerimizi şu anda yapıyoruz, sağımlar başladı" diye konuştu.
Orman gülünün büyük bir polen kaynağı olduğunu belirten Çeter, "Orman gülü poleni 4 tane polenin birbirine yapışık olarak çiçekten atıldığı bir yapıdadır. Bu nedenle arılar çok az miktarda orman gülü poleni alabilmektedir. Daha ziyade nektarını alıp peteklerine doldurmaktadır. Buna nazaran kestane polenleri oldukça küçüktür ve arılar tarafından bol miktarda kovana taşınabilmektedir
. Orman gülü ve kestane çiçeklenmesinin çıkıştığı dönemlerde üretilen orman gülü balı, polen analizlerinde kestane balı gibi görülebilmektedir. Bu nedenle bu analizlerin işin ehli olan yani uzman olan kişiler tarafından yapılması oldukça önemli. Bu kapsamda Kastamonu Üniversitesi gibi işin ehilleri olan merkezlerde bu analistlerin yapılması, şüphe duyulan anlarda yani orman gülünün düşükte olsa tespit edildiği durumlarda grayanotoksin (zehir) analizlerine başvurulması gerekiyor" şeklinde konuştu.
Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesi doktora öğrencisi Serhat Karabıcak ise, "Kastamonu yöresi balları ve bütün Karadeniz Bölgesi ballarını incelemekteyiz ve kalite yönünden araştırma yapıyoruz. Bu kapsamda bir arılığımıza ziyaret gerçekleştirdik. Arılıkta hem kestane balı üretimi yapılıyor hem de deli bal üzerine çalışmalar yapılıyor. Burada deli bal mevsimi başladı, sağımlar yapılıyor" ifadelerini kullandı.
