Everest: Ölüme meydan okuyan yolculuk

Usta dağcılardan oluşan bir ekip, Myanmar ormanlarından yükselen kendi halindeki bir dağa nasıl yenik düştü?  

Diş biçimli sivri kayalarla yolu kesilen Mark, Hkakabo’nun karlı zirvesine giden sırttan geri dönüyor. Ekip, yola devam etmesi durumunda yiyecek, çadır ve uyku tulumu olmadan gecelemek zorunda kalacaktı. “Parmaklarımızı, hatta belki de hayatımızı yitirirdik,” diyor Cory.

Cory Richards, Güneydoğu Asya’nın en yüksek dağı olarak kabul edilen Hkakabo Razi tırmanışı sırasında korumasız bir sırtta ilerlerken, iliklere işleyen dondurucu rüzgâr tırmanış ipini savuruyor.

Ana kamp civarında Budist dua bayrakları bulan Renan, Emily ve Hilaree, Himalaya dağcılık geleneklerine uyarak şans getirmesi için ardıç dalı yakıyor. Birkaç hafta önce iki Myanmarlı dağcı Hkakabo Razi’de kayıplara karışmıştı.

Dağın eteklerine giden güzergâhta Tamai Nehri üzerinden geçiş olanağı veren bir köprü. Tırmanışçılar, yılanlara ve tünel gibi karanlık klostrofobik patikalara aldırmadan sık yağmur ormanında haftalarca yürümüşlerdi.

Mark Jenkins (ayakta) ve Renan Öztürk, Hkakabo Razi’nin karlı zirve manzarasına karşı (solda, üstte) öğle yemeği molası vermiş. Amaçları zirve tırmanışını gerçekleştirip, GPS ile dağın tam yüksekliğini ölçen ilk isimler olmaktı.

Sınırlarını zorlayan ekip –aralarında (soldan sağa) videocu Renan Öztürk, yazar Mark Jenkins, fotoğrafçı Cory Richards, tırmanışçı Emily Harrington ve tırmanış lideri Hilaree O’Neill da vardı– yürüyerek kat ettikleri dönüş yolunda oldukça az yiyecekle idare etmek zorunda kalmıştı. Cory, “Bu kadar zorlanacağımızı tahmin etmemiştik,” diyor.

Dağcılar, ekipman ve erzaklarını, kuzeydeki Putao kasabasından Kaçin eyaleti boyunca taşıyacak olan motosikletlerden oluşan bir konvoya yüklemişti. Islak ve çamurlu güzergâh ancak yürüyerek ilerlenecek duruma gelene kadar üç gün boyunca bu şekilde ilerlemişlerdi.

Ekip, ormanda yaptığı 243 kilometrelik yürüyüş boyunca Myanmar’ın kuzey ucunda yaşayan yerli Rawang halkının evlerinde kaldı. Ticari tırmanışların yaygın olduğu Nepal’in aksine burada yaşayanlar çok az sayıda yabancı dağcıyla karşılaşıyor.

Hkakabo’nun eteklerine doğru orman içinde yapılan yürüyüşten önceki son köy Dahongdam’daki tapınağı Budist dua bayrakları süslüyor. Myanmar yüzde 90 Budist ama buna rağmen ekibin güzergâhta karşılaştığı yerleşimlerin çoğu Hıristiyandı.

Taşıyıcılar bambu yapraklarıyla kaplı bir alanda mola vermiş. Ekip, yükleri taşımak için bazı köylerde büyükanne ve büyükbabalar dahil, bir ailenin tüm bireylerini tutmuştu. Çoğu, Tibet sınırı yakınlarındaki ücra vadilerde yaşayan ve yabancılarla nadir olarak karşılaşan Rawang halkındandı.

Ekibin yolu, Orta Myanmar’da, Mandalay yakınlarındaki Mingun Tapınağı gibi dini alanlardan da geçmişti. Yapımı 1791 yılında başlayan tapınağın yüzeyi daha sonra bir depremde çatlamıştı.

Bir taşıyıcı sırtında 25 kiloluk yükle asma köprüde cambazlık yapıyor. Ekip, donanımlarını taşıyacak yerel halktan insanlar bulmakta zorlanmıştı. “60 kişiye ihtiyacımız vardı, 35 kişi bulmuştuk,” diyor ekip üyesi Taylor Rees. Sonuçta donanımlarını arkada bırakmak zorunda kalmışlardı.

Son derece dikkatli adımlarla yürüyen taşıyıcılar, derin bir vadinin yamacında açılmış dar patikada ilerliyor. “Tökezlediniz mi işiniz bitmiş demekti,” diyor Mark. 1993’te Hkakabo’da bir denemesi daha olmuş. “Daha dağa ulaşmadan sizi ölüme götürecek bir sürü şey var.”

Rotayı olanaksız bulan Renan yamaçtan aşağı iniyor. Bölgenin haritalandırılmamış sırtlardan oluşan labirent yapısı ve yalancı zirveleri, ekibin iki kez geri dönmesine neden olmuş, zaman ve enerji kaybı yaratmıştı.

Karlar altındaki boğaz, toz karla örtülü yamaçta tırmanan Hilaree (soldaki) ve Emily’yi (alttaki) yutmaya hazır. Ekip, sis kaplı dik zeminden yukarı doğru çıktıkça çığ ve kaya düşmesi tehlikesi daha da artmıştı.

Renan Öztürk, Kamp 3'teki çadırından dışarı çıkmak için cesaretini topluyor. Orman havası ve soğuk kuzey rüzgârlarının birleştiği bu kamp için, "Bugüne dek gördüğüm en rüzgârlı kamp," diyor Öztürk.

Yorgun ve hayal kırıklığı içindeki Cory (solda) ve Mark, dönüş yolunda ormandan çıkmadan önceki son köylerden Pangnamdim’de ateşin başında oturuyor. Mark, “Eski usül bir macera arıyorduk, bulduk,” diyor. Peki ya başarı? “Kararı her zaman dağ verir.” 

Devamını National Geographic Türkiye'nin Ekim sayısında veya iPad/iPhone/Android edisyonlarında okuyabilirsiniz.