Klinik psikolog açıkladı: Duygusal ihtiyaçlar karşılanmadığında ne olur?

Her canlının yaşamak için temel ihtiyaçlarının karşılanmasına gereksinimi vardır. Temel ihtiyaçlardan bahsederken akla ilk olarak fiziksel ihtiyaçlar gelir: Barınma, beslenme, korunma, nefes alma… Fiziksel ihtiyaçları karşılamanın yaşamı sürdürmeye yeterli olduğu düşünülür. Ancak insan, sosyal bir varlıktır. Toplum içinde var olarak yaşamını sürdürür. Toplumda varlığını sürdürebilmesi için de temel ihtiyaçların önemli bir kısmı olan duygusal ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. 

Duygusal ihtiyaçlar temelde; bir yere ait hissetmeyi, insanlar ile bağ kurmayı, kabul görmeyi ve bu sayede hayatı anlamlandırmayı kapsar. İnsanın fiziksel ihtiyaçlarıyla birlikte duygusal ihtiyaçları da giderildiğinde temel ihtiyaçları karşılanmıştır denilebilir.

DUYGUSAL İHTİYAÇLAR NEDİR? 

• Sevilmek,
• Kabul Edilmek,
• Başarmak,
• Bireysellik,
• Onaylanmak,
• Güvende Hissetmek,
• Yakınlık Kurmak,
• Duygusal ihtiyaçlar herkes için farklı olabilir. Bu alanda çalışmalar yapmış ve Şema Terapi ekolünü geliştirmiş olan Jeffrey Young’a göre beş temel duygusal ihtiyaç vardır, Bunlar:
• Güvenli ve Tutarlı Bağlanma,
• Duygularını ve İhtiyaçlarını İfade Edebilme,
• Özerklik, Kimlik Duygusu ve Yeterlilik,
• Öz Kontrol ve Gerçekçi Sınırlar,
• Kendiliğindenlik ve Oyun,

DUYGUSAL İHTİYAÇLAR NEDEN ÖNEMLİDİR?

• Duygusal ihtiyaçlar hayatı anlamlı kılmak ve yaşamdan doyum almak için önemlidir. Bebeklikten itibaren ebeveynleri tarafından duygusal ihtiyaçları karşılanmış çocukların ileriki yıllarında;
• Yaşamayı ve yaşamı seven,
• Kendine güvenen,
• Sosyal ilişkiler kurmaktan kaçınmayan,
• Kendini ifade edebilen,
• Sınırlarını koruyabilen,
• Tam tersi, duygusal ihtiyaçları karşılanmamış çocukların;
• Bağlanmaktan kaçınan,
• Güven problemleri yaşayan,
• Kendini ifade etmekte zorlanan,
• Hayatın pek çok noktasında sorun yaşamaya açık yetişkinlere dönüşme olasılığı yüksektir.

Duygusal ihtiyaçlar karşılanmadığında birey; yalnızlık, stres, kaygı ve depresyon gibi psikolojik problemler yaşayabilir. Kaliteli bir yaşam sürmek ve psikolojik iyi oluş için duygusal ihtiyaçlar çok önemlidir.

DUYGUSAL İHTİYAÇLARIN KARŞILANMADIĞI NASIL ANLAŞILIR?

• Sevgi ve şefkat ihtiyacı karşılanmadığında; boşluk hissi ve üzüntü duygusunun oluşması
• Güvende hissetme duygusu karşılanmadığında; kaygı ve güven sorunlarının yaşanması
• Bireysel gereksinimlerini karşılayabilme ihtiyacı karşılanmadığında; stres yaşanması
• Kabul edilme ve ilgi ihtiyacı karşılanmadığında; yalnızlık hissiyatının oluşması ve geri çekilme davranışı sergilenmesi
• Değerli görülme ve tebrik edilme ihtiyacı karşılanmadığında; devamlı onay alma gereksinimi duyulması

DUYGUSAL İHTİYAÇLAR NASIL KARŞILANIR?

• Bireyin kendini ve duygusal ihtiyaçlarını tanımaya alan açması,
• Duygu ve düşünceleri ifade edebilme, yönlendirebilme amaçlı aktiviteler yapmak, (Günlük tutmak, çeşitli sanat dallarını keşfetmek, egzersiz yapmak).
• Yeni kurulacak ilişkilerde duygusal ihtiyaçlara önem vermek ve anlamlı ilişkiler kurmak: Karşıdaki kişileri anlamak, önem verdiğini göstermek aynı zamanda bireysel sınırları korumak…
• Duygusal ihtiyaçlardan doğan sorunlar fark edildiğinde psikolojik destek almak,
• Duygusal ihtiyaçları karşılamanın en temel yollarıdır.