Manipüle edilmekten nasıl korunuruz? Uzmanlar 3 yöntem öneriyor

Psikolog Jeremy Nicholson'a göre, sosyal ilişkileri ayakta tutan kişiler, genellikle fedakar ve iş birliğine açık insanlar arasından çıkıyor. Ancak bu iyi niyetli kişilerin samimi çabaları, kimi zaman art niyetli ve bencil kişiler tarafından sömürülebiliyor. Peki, iyi insanlar hem pozitif tutumlarını koruyup hem de bu tür manipülasyonlardan nasıl uzak durabilir?

2022 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bireylerin yardımsever ve uyumlu davranışlar sergilemesinin üç temel nedeni bulunuyor:

Beklentiler: Karşılarındaki kişilerin de kendilerine olumlu, yardımsever ve yapıcı şekilde davranacaklarına inanırlar.

İtibar kaygısı: Toplum içinde nasıl algılandıklarına önem verir, olumlu değerlendirilmek isterler.

Gelecekteki etkileşimler: Aynı kişiyle tekrar karşılaşma olasılığını düşünerek uzun vadeli iyi ilişkiler kurma çabası gösterirler.

İYİ NİYETLİ İNSANLAR NASIL MANİPÜLE EDİLİYOR?

Psikolog Jeremy Nicholson’un Attraction Psychology adlı kitabında belirttiği gibi, insanlar özellikle duygusal ilişkilerde güven ve iyimserlik üzerinden kolayca manipüle edilebiliyor. Bu manipülasyonlar, genellikle üç nedene dayanıyor:

Olumlu beklentileri sömürmek: Sürekli almak ama karşılık vermemek.

İtibar kaygılarını kullanmak: Suçluluk ve borçluluk duygusu yaratacak şekilde jestlerde bulunarak karşı tarafı zor durumda bırakmak.

Gelecek vaatlerini suistimal etmek: Sahte sözler vererek bir şeyi hızlıca elde etmek, daha sonra bu sözü yerine getirmemek.

Bu tür manipülasyonlar yalnızca dengesiz ilişkiler yaratmakla kalmaz, aynı zamanda uyumlu insanların güven duygusunu da zedeler.

MANİPÜLE EDİLMEMEK İÇİN NE YAPABİLİRİM?

Psychology Today uzmanları, iyi niyetli bireylerin sömürüden korunmasını sağlayan üç temel yöntem öneriyor:

YAVAŞ İLERLEYİN

İnsanlara hemen güvenmek yerine, onların davranışlarını gözlemlemeyi deneyin.

Karşı taraf verdiklerinizi önemsiyor mu? Yoksa sadece almaya mı odaklı?

Eğer kişi teşekkür ediyorsa, ilişkinizi ilerletmenin bir mahsuru yok. Ancak sürekli almaya çalışıyorsa, kendinizi geri çekmenizde fayda var.

BEKLENTİLERİ BELİRLEYİN

Bazı insanlar, verdikleri hediyelerle sizi borçlu hissettirmeye çalışabilir. Bu da bir tür manipülasyondur. Eğer kendinizi rahatsız hissediyorsanız ya da karşılık vermek istemiyorsanız, verilen şeyi kabul etmeyin. 

VAATLERE KARŞI TEMKİNLİ OLUN

Bazı kişiler, size uzun vadede güzel şeyler vaat ederek o anda sizden bir şey elde etmeye çalışabilir. Ancak bu tür sözlerin ne kadar güvenilir olduğunu sorgulamak önemlidir. Geçmişte verdikleri sözleri tutmuşlar mı? Diğer insanlarla ilişkileri nasıl? Bu faktörleri dikkatlice gözden geçirin.

Eğer güvenilir görünmüyorlarsa, vaatlere güvenmek yerine somut davranışlara odaklanın.

Unutmayın, İyi niyetli olmak bir zayıflık değil, erdemdir. Ancak bu erdemin sömürülmesini önlemek için farkındalık ve net sınırlar şarttır.