Çocukta lenf bezi şişliği neyin işareti?

Lenfoma, lenf bezlerinden köken alıyor ve tüm çocukluk çağı kanserlerinin yaklaşık %20’sini oluşturuyor. Hodgkin lenfoma ve Hodgkin dışı lenfoma adı altında iki gruba ayrılıyor.

Hastalığın kesin nedeni bilinmese de pestisitler, kemoterapi ilaçları, radyasyon, doğumsal ya da sonradan kazanılmış bağışıklık sistemi hastalıkları, öpücük hastalığı olarak da bilinen EBV enfeksiyonu ve organ nakli riski artırıyor.

ÇENEDE ŞİŞLİK, DİŞLERDE DÖKÜLME, YÜKSEK ATEŞE DİKKAT!

Lenfomaların en sık görüldüğü yaş grubunun 5-10 yaş arası olduğunu belirten Çocuk Onkoloğu Doç. Dr. Ahmet Demir, lenfoma belirtilerinin hastalığın tipine, yaygınlığına ve vücutta kaynaklandığı bölgeye göre değişkenlik gösterdiğini söyledi.

En önemli belirtilerden birinin çenede şişlikle birlikte azı dişlerde dökülme olduğunu aktaran Demir, ailelerin uyanık olması gereken diğer belirtileri şöyle anlattı:

“Çenedeki şişlik, enfeksiyona bağlı değilse, antibiyotik kullanımına rağmen devam ediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Baş boyun bölgesinde en önemli belirti, lenf bezleri ve bademcikler gölgesinde ortaya çıkan lenf dokusu büyümeleridir. Ateş ve kilo kaybı diğer önemli belirtilerdir. Ateş, birçok çocukluk çağı hastalığının en sık görülen belirtisidir. Ancak ateşin 5 günden uzun sürmesi, eşlik eden karaciğer, dalak ve lenf bezi büyümesi olması durumunda lenfoma riski akılda tutulmalı ve hastalar bu açıdan değerlendirilmelidir. Kronik öksürük, nefes darlığı, boyun damarlarında genişleme de lenfoma açısından diğer uyarıcı belirtilerdir. Yanı sıra karın ağrısı, karında şişlik, bulantı, kusma, kanlı dışkı ve bağırsak düğümlenmesi lenfomaya bağlı olabilir. Özellikle 7 yaş üzerindeki çocuklarda iç içe geçerek ortaya çıkan bağırsak tıkanıklığının en sık nedeni lenfomalardır. Bahsedilen belirtiler birçok çocukluk çağı hastalıklarında da görülebilir. Belirtilerin devamlı ve giderek artar nitelikte olması durumunda mutlaka lenfoma açısından değerlendirilmesi gerekmektedir.”

HODGKİN LENFOMA TANISINDA İĞNELİ BİYOPSİ KULLANILMIYOR

Tanı koymak için hastanın şikayetleri ve hastalığın öyküsü dinlendikten sonra ayrıntılı bir muayene yapıldığını belirten Prof. Demir, “Hodgkin dışı lenfomalarda kesin tanı biyopsi materyalinin patolojik olarak incelenmesiyle konulur. Akciğer zarlarında veya karın boşluğunda sıvı varsa buradan alınan örnek sıvının özel boyamalarla hazırlanan yaymanın incelenmesiyle de tanı konulabilir. Ciltte tutulum varsa lenfoma tanısını cilt biyopsisiyle koymak mümkündür. Hodgkin lenfomada ise tanı, bir lenf nodunun bütün olarak çıkarılarak patolojik inceleme yapılmasıyla konulmaktadır. Hodgkin lenfoma tanısında iğne biyopsilerinin yeri yoktur” dedi.

TEDİVE BAŞARININ YOLU ERKEN TEŞHİSTEN GEÇİYOR

Prof. Demir’in verdiği bilgiye göre, lenfomalar, çoklu ilaçlardan oluşan kombine kemoterapiyle tedavi ediliyor. Cerrahi tedavi seçenekleri ise sadece tanı sürecinde ve sonrasında ortaya çıkan komplikasyonların giderilmesinde kullanılıyor. Kemoterapi sırsanıda bulantı, kusma, saçlarda geçici dökülme ve kemik iliğinin baskılanması gibi yan etkiler görülüyor. Kemik iliği baskılanmasına bağlı olarak kansızlığın ortaya çıkması durumunda ise hasta yakından takip ediliyor ve gerekirse kan nakli yapılıyor.

Kemik iliği baskılanmasının bir diğer sonucu da kanda pıhtılaşmaya neden olan trombosit sayısının azalması. Bunun sonucunda tedavi sürecinde burun kanaması, diş etlerinde kanama, ciltte toplu iğne başı büyüklüğünde kırmızı noktaların görülebildiğini dile getiren Prof. Demir, olası diğer yan etkiler ve yapılması gerekenler hakkında şu bilgileri veriyor:

“Bu durumda kan sayımı yapılarak trombositler kontrol edilmeli düşükse, damardan trombosit desteği sağlanmalıdır. Kemik iliğinde üretilen bir diğer hücre ise lökositlerdir. Lökositler vücudun mikroplara karşı savaşmasında rol almaktadır.Dolayısıyla bu hücrelerin sayının düşmesi sonucu vücut, mikroplara karşı açık hale gelmektedir. Tedavi sürecinde lenfomalı bir hastada 38 derece ve üzerinde ateş olduğunda derhal doktoru ile iletişime geçilmelidir. Ateş olduğunda olası enfeksiyonun yaygın hale gelmeden müdahale edilmesi için en geç yarım saat içinde hastanede olmak çok önemlidir. Lenfoma tedavisi, alt yapısı yeterli merkezlerde ve deneyimli ellerde yapılmalıdır. Tedavi başarısının hastalığın evresine göre değiştiği dikkate alınarak, çocukta lenfomaya işaret eden belirtiler olması durumunda vakit kaybetmeden çocuk onkoloğuna başvurulmalıdır.”