'Gereksiz tetkik, gereksiz ameliyata yol açıyor'

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)’nün “Avrupa Birliği Sağlık İstatistikleri ve Türkiye” raporuna göre Türkiye’nin manyetik rezonans görüntüleme (MRG) uygulaması sıklığında birinci, bilgisayarlı görüntüleme (BT)de ise Fransa’dan ikinci sırada olduğu bildirildi.

'Gereksiz tetkik, gereksiz ameliyata yol açıyor'

Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Tamer Kaya, bu tablonun nedenlerini, çekim sayısının azaltılmasının gerekip gerekmediğini ve radyologlara bu konuda düşen görevlerin ne olduğunu Medimagazin'den Dr. İbrahim Ersoy'a anlattı.

Prof. Kaya, “OECD’nin raporu gerçekten şaşırtıcı bir şekilde Türkiye’nin sıra başı olduğunu net olarak gösteriyor. Son 5 yılda ise ülkemiz ilk sırada yer alıyor. Bu sonuca halkımızın beklentilerinin neden olduğunu, sürecin bunun üzerine şekillendiğini düşünüyorum. Çünkü sağlık politikalarımızın her ne kadar halka güvenceli ve gerçekten bilimsel bir bakış açısıyla ve tam bir sağlık hizmeti vermek üzerine kurgulanmış olması planlanmış ise de halkımız bunu yönlendirebilmekten fevkalade memnun oluyor” dedi.

Vatandaşların, hekimleri manipüle etmeye çalıştıklarını, kendilerine görüntüleme tetkiki yapılmadığı zaman hiçbir şey yapılmadığı hissine kapıldıklarını söyleyen Prof. Dr. Kaya, “İlaç üzerinden tam güvencenin olduğu zamanlarda herkesin evindeki ecza dolapları tıka basa doluydu. Bu onların bir hakkı olarak görüldüğü için bu hizmeti vatandaşımız talep ediyor” şeklinde konuştu.

“HEKİM BUNUNLA MÜCADELE EDEMİYOR”

“En iyi görüntüleme hangisidir?” sorusunun devamlı sorulduğunu, sonuçta da bu sorunun yanıtının MRG’ye geldiğini ifade eden Kaya, “Çünkü MRG’nin zararı da, yan etkisi de yok. MRG çektirmeden hastaneden çıkmanın yanlış olduğu hissi var. Vatandaşın tatmin olarak ayrılmasının tek yolu o hizmetin verilmesi. Hekim bununla mücadele edemiyor. Yani gerekmiyorsa bile, hekim istemese de vatandaşın zoruyla bu noktaya geliniyor. Ben sorunun buradan kaynaklandığını düşünüyorum” tesbitinde bulundu.

HEKİM AZ, TETKİK FAZLA 

Fransa’dan örnek veren Prof. Dr. Kaya, "Kişi başına düşen hekim oranı veya diğer oranlar gayet doğal sınırlarda. Bizde kişi başına düşen hekim oranı çok düşük. Hemşire oranı, hastane yatak oranı düşük. Durum böyleyken MRG çekiminin birinci sırada olması, hastayı tatmin edecek hizmetin bu şekilde kurgulanmasından kaynaklanıyor” şeklinde konuştu.

“VATANDAŞ MEMNUNİYETİ İÇİN DÜŞÜK FİYAT POLİTİKASINA BAŞVURULUYOR"

Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun uyguladığı sağlık sisteminin mi bu sonucu yarattığı yönündeki soruya ise Prof. Dr. Tamer Kaya, “Aslında kaçınılmaz olarak bu noktaya varıyor. SGK ve Sağlık Bakanlığı vatandaşın memnuniyetini önleyecek bir uygulamanın içinde bulunmak istemez. SGK daha çok mali portföyüne bakar, Bakanlık da memnuniyete bakar” yanıtını verdi.

SGK’da birim tetkik ücretlerinin artmadığını, 2006 yılından bu yana toplamda ödediği rakamın aynı olduğunu, buna karşılık yapılan tetkik sayısının her yıl katlanarak arttığını vurgulayan Kaya, “Vatandaşın memnuniyetini kırmamak için bu düşük fiyat politikasına kaçınılmaz olarak başvuruluyor” ifadelerini kullandı.

"BİR MR, 10-15 DAKİKA MUAYENE MEMNUNİYETİ SAĞLIYOR"

Vatandaşın doğru bilgilendirilmesi konusunun atlandığını söyleyen Kaya, “Bence dernek olarak da bize görev düşüyor. Bu tetkiklerin gerekli olmadığı zaman yapılmasının onlara bir maliyeti olduğunu hissettirmemiz lazım. Yani sadece gerektiği zaman yapılırsa ne gibi avantajları olduğunu öğretmemiz lazım. Her şeyin MRG üzerinden kurgulanmaması gerektiğini öğretmemiz lazım. Özellikle klinisyenlerin muayeneye daha çok zaman ayırmaları gerektiğini öğretmemiz lazım. Çünkü klinisyenler için de kolay bir çözüm oluyor. Yani hastaya üç beş dakikadan daha fazla bir zaman ayırmadan bir MRG istediklerinde, sanki 10-15 dakika muayene etmiş gibi mutlu ediyorlar. Burada bütün kurgu radyoloji üzerinden yapılyor” dedi.

“GEREKSİZ AMELİYATLARA VEYA İŞLEMLERE YOL AÇABİLİYOR"

“Bunlar hiçbir klinik rahatsızlığa neden olmadığı hâlde fazladan gereksiz araştırmaya gidilebilmesine neden olabiliyor. Bu da hem fazla bir mali külfet getirdiği gibi, gereksiz bir sürü ameliyat ya da işlemin yapılmasına yol açabiliyor.” diyen Prof. Dr. Kaya, bunun sadece bize özgü bir sorun olmadığını, Amerika’da da özellikle kas-iskelet sistemi MRG’lerinde muhakkak bir tendon yırtığı, bir kas vs. sinyali çıkabildiğini söyleyerek şöyle devam etti:  

“Bunun üzerine hekim isterse bunu ameliyat etmemiz gerekiyor diyebilir ve buna hiç kimse de hayır, gerekmiyor, diyemez. Ama bunun gerçekten hastayı hastaneye getiren neden olup olmadığı bir muamma. Yani, gereksiz MRG’lerde bir sürü gereksiz tedaviye de kapı açılmış oluyor.”

'Gereksiz tetkik, gereksiz ameliyata yol açıyor' - 1 Prof. Dr. Tamer Kaya

Prof. Dr. Kaya, hastanın çok iyi klinik muayene edilmediği durumlarda sadece MRG üzerinden hizmetlerin kurgulandığı durumlarda bu tip risklerin kaçınılmaz olduğunu da sözlerine ekledi.

“GEREKTİĞİNDE YAPILMALI, HER ŞEY BUNUN ÜZERİNDEN KURGULANMAMALI"

Ortopedistler tarafından MRG sonucuna göre gereksiz yapılan ameliyatların oranı hakkında ise Prof. Dr. Tamer Kaya, “Böyle bir yüzde vermek doğru olmaz ama bu uygulamalar tıbbi uygulamaların gerçekten başka bir alana kaydırılmasına yol açıyor. Ortopedistlerin ameliyat etmeden önce sadece MRG üzerinden bu kurgulamayı yapmamaları gerekiyor” şeklinde konuştu.

Bununla ilgili yakın zamanda yapılmış olan ve hatta medyada da yer almış olan bir çalışma olduğunu dile getiren Kaya, “Florida’da bir araştırmacı, yapılan MRG’lerdeki bu sıkıntıyı net bir şekilde dile getirmiş. Yani bu sadece bize özgü bir durum da değil. Bu nedenle iyi muayene ile gerçek şikâyetin, gerçek hastalığın ortaya konulması tetkikten çok daha önemli” dedi.

Prof. Dr. Kaya, MRG’nin gerektiğinde mutlaka yapılması ve tedavinin buna göre kurgulanması, ancak her şeyin de bunun üzerinden yapılmaması gerektiğini sözlerine ekledi.

Sayfa Yükleniyor...