KARPAL TÜNEL SENDROMU NEDİR?
Karpal tünel sendromu, bu kanalın içerisinden geçen median sinirin çeşitli nedenlerle baskı altında kalması ile sonuçlanan nöropatik bir hastalık tablosudur.
Median sinir elde yüzük parmağının yarısı ve serçe parmağı dışında kalan parmakların duyusunun algılanmasından sorumludur.
Bu sinirin bir diğer özelliği de baş parmağın hareketinden sorumlu kaslara elektriksel uyarı taşıyarak motor fonksiyonlarda görev almasıdır.
KARPAL TÜNEL SENDROMU NEDENLERİ
Bilek kanalı yapısal olarak dar olan kişiler klinik belirtilerin ortaya çıkmasına yatkın olan kişilerdir. Şişmanlar, alkol alanlarda, şeker hastalığı ve damarsal hastalıklarında normal durumlardan daha sık görülebilir.
Karpal tünel sendromuna kanal içindeki basınç artışı neden olmaktadır. Bu basınç elin pozisyonuna bağlıdır. El, el bileği çevresinde oluşan kırıklardan sonra kronik bası ortaya çıkabilir. Kiriş kılıflarının enfeksiyonu veya kalınlaşması kanalda mekanik daralmaya neden olur. Sınır kılıfının tümörleri, avuç içi enfeksiyonları medyan sinir bası belirtileri ortaya çıkarır.
İş yerindeki mekanik nedenler vakaların çoğunda etkin rol oynamaktadır. Belli hareketlerin sık olarak tekrar edilmesinin karpal tünel sendromu ile ilişkisi mevcuttur. Marangozlar, tenis oynayanlar, elleriyle sıklıkla bulaşık yıkayanlar, şoförler ve benzeri şekilde el bileğini tekrarlayan hareketlerle meşgul olanlar daha yatkındırlar En sık olarak erkeklerde kasaplık mesleği ile uğraşanlarda görülmektedir.
Kadınlarda hamilelik sırasında görülür. Bu durum geçicidir. Doğumu müteakiben birkaç hafta içerisinde normale döner. Ayrıca hipotiroidi olan kişilerde de rastlanabilir. Karpal Tünel Sendromu'nun meydana gelmesinde bazı başka hastalıklarında rolü vardır. Romotoid artirit, üremi, amiloidoz, damar anomalileri, Tendonitis bunlardan birkaçıdır.
KARPAL TÜNEL SENDROMU BELİRTİLERİ
Hastalar gece uykuya daldıktan birkaç saat kadar sonra tüm elde şişme hissi ve uyuşma karıncalanma hissi ile uyanırlar. Parmaklar sertleşmiştir, hasta ellerini şişmiş ve gerilmiş hisseder; fakat gerçekte objektif bir değişiklik gözlenmez.
Hastalar ellerini sallar ve ovarlar, çoğunlukla yataktan kalkarlar ve kısa süre sonra rahatlarlar. Bazen bir gece içinde birçok kez tekrarlayan uyuşmalar olur ve hastalarda ciddi uyku bozukluğuna yol açar. Nadir olmayarak eldeki uyuşmalar on kol omuz ve boyuna kadar çıkar.
Ellerin çok kullanıldığı işlerde ev hanımlarda çok çamaşır yıkamadan ve temizlik işlerinden sonra şikâyet artar. İlerleyen dönemde kuvvet kaybı ve avuç kaslarında erime ortaya çıkar.
KARPAL TÜNEL SENDROMU TANISI NASIL KONUR?
El bileğine refleks çekici ile vurulduğunda, hasta el parmaklarında elektrik çarpması yani şok benzeri bir yanıt alınır. Bu Tinel bulgusu olarak bilinir. EMG testi ile büyük oranda kesin tanı konulabilir. Elektrofizyolojik ve klinik bulgular iyi bir şekilde değerlendirildiğinde diğer tetkiklerin pek anlamı kalmaz fakat bazı özel vakalarda manyetik rezonans görüntüleme faydalı olabilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Karpal tünel sendromununun tedavi süreci semptomlar başladıktan sonra mümkün olduğunca erken başlamalıdır. Karpal tünel sendromu tedavisi erken teşhis durumunda cerrahi olmayan yöntemler ile tamamlanabilir.
Sendromun ilk aşamalarda, bireyin alacağı elleri dinlendirmek için daha sık aralar verilmesi, semptomları daha da kötüleştiren aktivitelerden kaçınma, şişliği azaltmak için soğuk kompres uygulanması gibi çeşitli basit önlemler sorunu kendiliğinden ortadan kaldırabilir.
Daha ileri aşamalarda göz önüne alınabilecek diğer tedavi seçenekleri arasında bileklik yani bilek splinti, ilaçlar ve cerrahi müdahale bulunur. 10 aydan daha kısa bir süre boyunca devam ederek sadece hafif ya da orta şiddette belirtiler ve semptomların görüldüğü karpal tünel sendromu bileklik ile tedavi edilebilir. Ancak ellerde uyuşma başlarsa yine doktora başvurulması gereklidir.
Bileklik kullanımı ya da bilek splintleme uyurken bireyin bileğini sabit tutan bir ateldir. Bu gece karıncalanma ve uyuşma belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Atel sadece geceleri kullanılsa bile gündüz semptomlarını önlemeye yardımcı olabilir. Özellikle hamilelikte gece bileklik kullanmak ilaç alımı gerektirmeyeceği için etkili ve uygun bir seçenek olabilir.
Karpal tünel sendromunun tedavisinde ilaç kullanmadan önce mutlaka bir doktora başvurmak gereklidir.
Çeşitli steroid olmayan antienflamatuar ilaçların, yani NSAID’lerin kısa vadede karpal tünel sendromundan kaynaklanan ağrıyı hafiflettiği görülse bile, bu ilaçların karpal tünel sendromunu iyileştirdiğine dair herhangi kanıt yoktur.
Ağrının hafiflemesi için doktor tarafından karpal tünele kortizon gibi bir kortikosteroid enjekte edilebilir. Bu enjeksiyonların yönlendirilmesinde ultrason teknolojisinden faydalanılması mümkündür.
Kortikosteroidler, inflamasyonu ve şişmeyi azaltarak median sinir üzerindeki baskıyı hafifletebilir. Ancak oral yolla alınan kortikosteroidlerin karpal tünel sendromunu tedavi sürecinde kortikosteroid enjeksiyonları kadar etkili olmadığı yaygın bir kanıdır.
Bütün bunlara ek olarak romatoid artrit veya başka bir inflamatuar artrit türünün neden olduğu karpal tünel sendromu durumlarında, artrit tedavisinin belirtileri azalttığı düşünülmekle birlikte, bu durum kesin olarak kanıtlanmamıştır.
Bileklik ve ilaç alımı tedavilerine yeterli yanıt alınamayan, ya da çok şiddetli seyreden karpal tünel sendromu vakalarında cerrahi müdahale gerekli olabilir. Karpal tünel cerrahisinin hedefi, median sinire baskı yapan bağın kesilmesi, bu sayede de sinir üzerindeki basıncın hafifletilmesidir.
Karpal tünel ameliyatı iki farklı teknikle yapılabilir:
Endoskopik cerrahi: Bu süreçte cerrah karpal tünelin içini görmek için küçük bir kamera yani bir endoskop takılı teleskop benzeri bir cihazdan faydalanır ve elde ya da bilekte yapılan iki küçük kesik ile bağı keser.
Bazı cerrahlar, bağı kesen aleti yönlendirmek için ultrason teknolojisinden de yararlanabilir. Endoskopik cerrahi, ameliyattan sonraki ilk birkaç gün veya haftalık süreç boyunca açık cerrahiden daha az ağrı hissedilmesine neden olacaktır.
Açık cerrahi: Bu süreçte cerrah karpal tünel üzerinde, avuç içinde bir kesi yapar ve siniri serbest bırakmak için gerekli bağdan keser.
Her iki tekniğin de kendisine has fayda ve zararları mevcuttur. Bunlar arasında bağın yetersiz kesilmesi, yara bölgesinde enfeksiyon, yara izi oluşumu ya da sinirlerde ve kan damarlarında yaralanma sayılabilir.
Her durumda cerrahi müdahaleden sonraki iyileşme sürecinde, bağ dokuları tekrar büyürler ve bu arada sinir için daha fazla alan sağlarlar. Normal şartlar altında cilt birkaç hafta içinde iyileşirken, bağ dokularının tekrar büyümesi süreci birkaç ay devam eder.
Bu iyileşme sürecinde elin kullanılması teşvik edilse de, başlangıçta sert el hareketlerinden ve çok ters bilek pozisyonlarından kaçınmak gereklidir. Bileğin kullanımı yavaş yavaş normal halini alırken doktor bireyi nasıl hareket etmesi gerektiği konusunda bilgilendirecektir.
Cerrahi müdahale sonrasında ağrı veya halsizlik birkaç haftadan birkaç aya kadar devam edebilir. Bununla birlikte eğer bireyin semptomları çok şiddetliyse ve sinir çok yıpranmışsa semptomlar ameliyattan sonra tamamen ortadan kalkmayabilir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU İÇİN YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ VE EVDE BAKIM
Birey, karpal tünel sendromu ile başa çıkmak için çeşitli yaşam tarzı değişiklikleri ile alternatif tedavi yöntemlerini doktor tavsiyesine bağlı olarak kullanabilir. Buna göre üst gövdeyi ve eklemleri güçlendirmek, germek ve dengelemek için tasarlanmış yoga duruşları karpal tünel sendromundan kaynaklanan ağrıyı azaltmaya ve kavrama gücünü artırmaya yardımcı olabilir.
Yapılan bazı araştırmalar sonucunda çeşitli fiziksel ve mesleki el terapi tekniklerinin karpal tünel sendromunun belirti ve semptomlarının azaltabileceği gözlemlenmiştir.
Ağrıyı azaltmak ve iyileşmeyi desteklemek üzere vücut dokusunun hedeflenen bir alanının sıcaklığını yükseltmek için yüksek yoğunluklu ultrasonun kullanılmasının bazı vakalarda ağrıyı azalttığı gözlemlenmiştir.
Herhangi bir sebepten dolayı karpal tünel sendromuna benzer ağrı, uyuşma veya zayıflık durumları tekrarlar veya devam ederse, tekrar doktora danışılması gereklidir.
- Etiketler :
- Haberler -
- tedavi
- Hastalık
- Sağlık
