Kemoterapiye gerek kalmayabilir

Hormon Kullanmak: Hormonal ilaçlar, menopoz döneminde östrojen kullanmak ve doğum kontrol haplarının uzun süre kullanılması riski artırabilir. Bunların dışında, göğüs bölgesine genç-erişkin dönemde çok radyasyon almak (çok akciğer filmi çektirmek), kadının memesine çeşitli nedenlerle biyopsi yapılması ve parçanın patolojik incelemesinde meme kanseri risk artışını gösteren bulguların saptanması da riski artıran diğer etkenlerdir.

Stres faktörü: Stresin de meme kanseri riskini artırdığı yönünde çalışmalar yapılıyor. Hastalık daha çok gelişmiş toplumlarda görülüyor. Toplumun sosyo-kültürel ve ekonomik gelişmişliği ile meme kanseri arasında doğru orantı bulunuyor.

HANGİ BELİRTİLER KANSERİN HABERCİSİ?
Meme kanserinde önemli olan nokta, belirti vermeden, yani kitle oluşmadan kanseri saptamaktır. Hastalığın en önemli belirtisi ise kitledir. Kadınlar genellikle kitleyle bize başvuruyorlar, bunun dışında bazen ağrı ile de gelebiliyorlar. Gerçi meme kanseri genellikle ağrı yapmıyor fakat bazen ağrılı da olabiliyor. Ağrı yapan yerde bazen bir tümör de saptayabiliyoruz.

Kanserin gelişme süresi, tümörün büyüme paternine göre değişir, çünkü her tümörün çiftleşme dönemi farklıdır. Ama hiçbir zaman çok kısa vadeli değildir. Çok kısa gelişen tümörler de var ama genellikle meme kanserinin ilk başlamasından sonra klinik hale gelmesi için birkaç yılın geçmesi gerekir.

MEME KANSERİNDEN BRCA-1 VE BRCA-2 GENLERİ Mİ SORUMLU?
BRCA- 1 ve BRCA-2 gen mutasyonu olan kadınlarda yaşam boyu meme kanseri gelişme riski yüzde 70’lere çıkıyor. Ancak tek sorumlunun bu iki gen olduğunu söyleyemeyiz. Muhtemelen başka genler de var ama o genler henüz ispatlanmış değil. Şu anda meme kanseri yaptığı ispatlanmış bu iki gen var. Bu genlerde mutasyon varsa kanser olma riski çok yüksek ama bu genlerde mutasyon olmaması, kansere yakalanma riskinin olmadığı anlamına da gelmez.

GENLERDEKİ MUTASYONU ÖNCEDEN ANLAMAK MÜMKÜN MÜ?
Tabii ki mümkün. Mesela 30 yaşında bir kadın BRCA- 1 ve BRCA- 2 genlerine baktırırsa, mutasyon olup olmadığı anlaşılabilir ama bu durum kanserle ilgili kesin sonuç vermez. Çünkü dediğimiz gibi mutasyonun olmaması, kadının yaşamı boyunca meme kanseri olmayacağı anlamına gelmiyor.

TANIDA HANGİ YÖNTEMLER KULLANILIYOR?
Meme kanserinin tanısında klinik muayene, mamografi, ultrasonografi ve meme MR'ı kullanılıyor. Hangi kadına, hangi incelemenin yapılacağına hekimin karar vermesi gerekiyor.”

NE ZAMAN AMELİYAT, NE ZAMAN İLAÇ?
Meme kanseri tedavisinde multidisipliner yaklaşımın büyük önem taşıdığını vurgulayan ve Acıbadem Maslak Hastanesi Meme Kliniği’nde meme kanseri tedavisinin bu yaklaşımla yapıldığını belirten Prof. Uras, meme kanseri tedavisinde başarının genel cerrah, radyolog, onkolog, radyasyon onkoloğu, psikiyatrist ve beslenme uzmanından oluşan bir ekibin koordineli çalışmasıyla mümkün olduğunu belirtti. Uras, meme kanseri tedavisinin cerrahi, kemoterapi, hormon terapi ve radyoterapi olmak üzere 4 yöntemle yapıldığını söyledi.

“İlk tedavi cerrahidir ama bazı kadınlarda cerrahi tedaviden önce kemoterapi yapmamız gerekiyor. İltihabi tip meme kanserlerinde veya cilt ile meme başını tutan büyük tümörlerde önce kemoterapi ile tümörü küçültüp etkinliğini azaltıyoruz, sonra ameliyat yapıyoruz.

Bazı durumlarda memeyi tamamen almak yani, total mastektomi yapmak gerekiyor. Memeyi almak tümörün illa büyük olduğu veya hastalığın çok ilerlemiş olduğu anlamına gelmiyor. Çünkü bazen çok küçük, milimetrik tümörler de meme içerisinde birden çok odakta yerleşmiş olabiliyor, bu durumda hastalık erken evrede olsa da memenin tümü alınabiliyor. Ama memeyi alırsak aynı seansta protez uygulaması yapıyoruz veya kendi dokusundan yeni bir meme oluşturuyoruz. Arkasından kemoterapi, radyoterapi ve hormonterapi yapıyoruz.”

GEÇ KALMAYIN, HAYATINIZI KURTARIN…
Her kanserde olduğu gibi, meme kanserinde de erken teşhis hayat kurtarıyor. Erken teşhiste de tarama programları büyük önem taşıyor. Tarama programları ise kendi kendine meme muayenesi, ultrasonografi, doktor muayenesi ve mamografiden oluşuyor.

Tarama programlarının ihmal edilmemesi gerektiğini söyleyen Prof. Cihan Uras, radyasyon korkusu nedeniyle özellikle mamografiden uzak durmanın yanlış olduğu görüşünde. Uras, hangi tanı yönteminin hangi aralıklarla yapılması gerektiğini de şöyle anlattı:

MAMOGRAFİDEKİ RADYASYON NE KADAR ZARARLI?
“Kadınlar mamografide ışın alacaklarından ve bunun zararlı olacağından korkuyorlar. Hâlbuki 40 yaşından sonra yapılan tarama tekniklerinin kadının memesi üzerinde riski artıracak olumsuz bir etkisi yok. Bugün bir kadının mamografi ile aldığı ışın dozu, uzun bir uçak seyahatinde aldığı radyasyon dozu kadardır. Ayrıca günümüzde artık ileri teknoloji ürünü cihazlar var. Örneğin tomosentez denilen cihazda en üst mamografi tekniği kullanılıyor. Tomosentez, dijital mamografiden daha üstündür. Tomosentez tekniğinde basit bir mamografi tarzında tek bir görüntü alınmıyor, aynen tomografide olduğu gibi bir sürü kesitler alınıyor, bu sayede de meme dokusu üst üste bindiği zaman gözden kaçabilecek çok küçük bir lezyon bu yöntem sayesinde ortaya çıkartılıyor.

Yine çok gelişmiş meme ultrason cihazlarıyla memenin kesit kesit incelemesi yapılıyor. Bunlar, kanseri erken evrede teşhis eden ve kadının hayatını kurtaran yöntemlerdir. O açıdan kadının, içinde bulunduğu risk grubuna göre tarama programları belirlenmeli ve bu takvime mutlaka uyulmalıdır.

MAMOGRAFİ ÇEKTİRME SIKLIĞI NE OLMALI?
Hiçbir riski olmayan, standart bir kadında 35 yaşında ilk mamografisi yapılmalı, her yıl bir meme uzmanı tarafından muayene edilmeli, 40 yaşından sonra iki yılda bir mamografi ve her yıl klinik muayene, 50 yaşından sonra ise her yıl mamografi ve her yıl klinik muayene yapılmalı. Bir de kadın hangi yaşta olursa olsun her ay kendi kendine meme muayenesi yapmalı. Birçok kadın, ‘ben meme muayenesinden bir şey anlamıyorum’ gibi yakınmalarda bulunuyor. Fakat bu yanlış bir kanıdır, çünkü kadın kendisini sürekli muayene ettiği zaman bir müddet sonra memesini tanıyor ve memesinde oluşan değişikliklerin farkında oluyor.”

MEME KANSERİNDEN KORUNMAK İÇİN BUNLARI YAPIN
• Memelerinizi her ay muayene edin.
• Muayene, ultrason ve mamografi kontrollerini zamanında yaptırın.
• İdeal kilonuzu koruyun, şişmanlamayın.
• Şişmansanız mutlaka kilo verin.
• Alkol ve sigaradan uzak durun.
• Sporu ihmal etmeyin, bol bol yürüyüş yapın.
• Sebze ve meyveleri mevsiminde ve bol tüketin.
• Dengeli ve yeterli beslenin.
• Sizi strese sokan insanlardan ve ortamlardan uzaklaşın.
• Kendinizi ifade edin, sorunları içinize atmayın ve mümkün olduğunca hayata pozitif bakın.